Mỹ thực hiện thành công ca cấy ghép tim lợn cho người đầu tiên

Một người đàn ông 57 tuổi mắc bệnh tim nguy hiểm đến tính mạng đã được cấy ghép tim lợn biến đổi gen, một quy trình đột phá mang lại hy vọng cho hàng trăm nghìn bệnh nhân bị suy tạng. 

Đây là lần đầu tiên ngành y tế cấy ghép thành công tim lợn cho người. Ca phẫu thuật kéo dài tám tiếng đồng hồ diễn ra ở Baltimore vào tuần trước và bệnh nhân David Bennett Sr. ở Maryland, đã tiến triển tốt ba ngày sau phẫu thuật.

Tiến sĩ Bartley Griffith, Giám đốc chương trình cấy ghép tim tại trung tâm y tế, người thực hiện ca phẫu thuật cho biết: “Tim có mạch đập, có áp lực như thể nó chính là tim của ông ấy. Trái tim đang hoạt động tốt và có vẻ không có vấn đề gì. Chúng tôi rất vui mừng, nhưng không biết được ngày mai cái gì sẽ xảy ra. Điều này chưa từng được thực hiện trước đây.”

Năm ngoái, khoảng 41.354 người Mỹ đã được cấy ghép nội tạng, hơn một nửa trong số đó nhận thận, theo United Network for Organ Sharing, một tổ chức phi lợi nhuận điều phối các nỗ lực thu mua nội tạng của quốc gia.

Nhưng tình trạng thiếu nội tạng vẫn đang trầm trọng, và khoảng một chục người trong danh sách chết mỗi ngày. Trong năm ngoái, có khoảng 3.817 trái tim người đã được hiến tặng tại Mỹ, nhiều hơn bao giờ hết, nhưng nhu cầu tiềm năng vẫn còn rất cao.

Các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu để phát triển nội tạng lợn không bị cơ thể người đào thải, nghiên cứu đã được đẩy nhanh trong thập kỷ qua bằng các công nghệ nhân bản và chỉnh sửa gen mới. Ca ghép tim diễn ra chỉ vài tháng sau khi các bác sĩ phẫu thuật ở New York ghép thành công một quả thận biến đổi gen từ lợn vào một người chết não.

Các nhà nghiên cứu hy vọng những quy trình như thế này sẽ mở ra một kỷ nguyên y học mới trong tương lai, khi không còn tình trạng thiếu hụt nội tạng cho hơn nửa triệu người Mỹ đang chờ thận và các cơ quan nội tạng khác.

Bệnh nhân Bennett đã quá yếu để có thể nhận trái tim do người hiến tặng cũng như không còn phương pháp điều trị nào khác, nên ông quyết định đánh cược vào phương pháp điều trị thử nghiệm này. Thời điểm đó, không có gì chắc chắn về tiên lượng của ông.

Bác sĩ Bartley Griffith (bên trái) đã thực hiện ca phẫu thuật cho ông David Bennett Sr. Ảnh: Trường Y khoa Đại học Maryland

Ông Bennett đang được theo dõi chặt chẽ về các dấu hiệu đào thải, nhưng “khung giờ vàng" (48 tiếng đầu tiên) đã trôi qua mà không có sự cố nào. Ông cũng đang được theo dõi các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả porcine retrovirus, một loại virus lợn có thể truyền sang người với nguy cơ thấp.

Kỹ thuật cấy xenotransplant (cấy ghép dị loại từ động vật sang người) có lịch sử lâu đời. Những nỗ lực sử dụng máu và da của động vật đã có từ hàng trăm năm trước.

Vào những năm 1960, đã có những ca cấy ghép thận của tinh tinh cho người, nhưng thời gian sống lâu nhất của người nhận là chín tháng. Năm 1983, một trái tim khỉ đầu chó được cấy ghép vào một đứa trẻ sơ sinh được gọi là Baby Fae, nhưng cô bé đã chết 20 ngày sau đó.

Lợn mang lại lợi thế hơn so với các loài linh trưởng vì nguồn cung dồi dào và đạt được kích thước trưởng thành trong sáu tháng. Van tim lợn thường được cấy ghép vào người, và một số bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường đã nhận được tế bào tuyến tụy của lợn. Da lợn cũng đã được sử dụng tạm thời cho bệnh nhân bỏng.

Hai công nghệ mới hơn, chỉnh sửa gen và nhân bản, đã tạo ra nội tạng lợn biến đổi gen ít bị cơ thể người đào thải. Tim lợn đã được cấy ghép thành công vào khỉ đầu chó bởi Tiến sĩ Muhammad Mohiuddin, giáo sư phẫu thuật tại Trường Y Đại học Maryland, người đã thành lập chương trình cấy ghép tim với Tiến sĩ Griffith. Nhưng công nghệ này mới chỉ được áp dụng gần đây vì những lo ngại về an toàn cũng như lo sợ về phản ứng miễn dịch nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.

Trái tim được cấy ghép cho ông Bennett đến từ một con lợn biến đổi gen cung cấp bởi Revivicor, một công ty sản xuất thuốc tái tạo có trụ sở tại Blacksburg, Mỹ. Nó đã qua 10 lần chỉnh sửa gen, 4 gen đã bị loại bỏ hoặc bất hoạt, bao gồm một gen mã hóa phân tử gây ra phản ứng từ chối tích cực từ con người. Trong đó, một gen tăng trưởng cũng bị bất hoạt để ngăn tim lợn tiếp tục phát triển sau khi nó được cấy ghép.

Ngoài ra, sáu gen người đã được đưa vào bộ gen của lợn hiến tặng, những sửa đổi được thực hiện để làm cho các cơ quan của lợn có khả năng chịu đựng tốt hơn đối với hệ thống miễn dịch của con người.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm đã làm việc tích cực vào cuối năm nay, cuối cùng đã cho phép các bác sĩ phẫu thuật cấy ghép khẩn cấp cho ca phẫu thuật vào đêm giao thừa vừa rồi.
Có thể bạn quan tâm:

Nghiên cứu khoa học mới: thu thập ADN từ trong không khí
 

Nguồn The New York Times