Sự hỗn loạn trong ngành vận chuyển toàn cầu

Theo Nikkei Asian Review, vào nửa cuối năm 2020, những người Mỹ, bị mắc kẹt ở nhà bởi đại dịch, bắt đầu mua giày Crocs, áo trùm đầu bằng lông cừu khổng lồ, đèn vòng và bàn làm việc với tốc độ không ngừng. Chỉ trong 2 tuần, một nhà sản xuất giấy vệ sinh đã tăng 600% doanh số bán hàng. Một nhà bán lẻ khác đã bán hết lượng thức ăn cho gia cầm của cả một năm trong vòng 2 tháng. Những chiếc thảm tập yoga, nồi chiên không dầu và máy cắt cỏ được chất đầy trong các container vận chuyển ở các cảng ở châu Á.

Một lượng kỷ lục các tàu container đã chạy không tải bên ngoài các cảng của California hồi đầu năm nay. Ảnh: Nikkei Asian Review.

Đầu 2020, khi bắt đầu đại dịch, người ta có thể nhìn thấy những con tàu chạy không tải đang neo đậu ngoài khơi bờ biển Singapore, một cách kỳ lạ và tĩnh lặng. Nhưng đến mùa thu, những con tàu ấy không còn nhàn rỗi nữa. Các tàu container tấp nập chạy qua Thái Bình Dương, vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc đến mức gây tắc nghẽn trong giao thông ở Vịnh San Pedro, California. Hồi tháng 1.2021, có khoảng 30 tàu đã neo đậu ngoài khơi các cảng Los Angeles và Long Beach, để chờ cập bến.

Đó là một năm mệt mỏi và khó đoán đối với những người đi biển như anh Daniel Balaod, 24 tuổi, một học viên kỹ thuật đến từ Philippines, người đã trải qua 11 tháng trên một con tàu container mà không thể đặt chân lên đất liền. Trong suốt hành trình của con tàu trên Thái Bình Dương, các hạn chế của COVID-19 đã ngăn phi hành đoàn xuống tàu tại các cảng ở khắp mọi nơi từ Busan đến Auckland, thậm chí bị cấm xuống tàu.

Anh Daniel Balaod khao khát được đi bộ trên đất liền. Thay vào đó là một chu kỳ say sóng và mất ngủ liên miên. Ảnh: TL.

Cuộc khủng hoảng vô hình

Các thuyền viên, lực lượng lao động gồm 1,6 triệu phụ nữ và nam giới vận hành hạm đội 50.000 tàu chở hàng thương mại trên thế giới, đã rơi vào tình trạng hỗn loạn vì đại dịch. Cuộc khủng hoảng của họ là một cuộc khủng hoảng diễn ra gần như vô hình, ở ngoài biển hay trên tàu. Số lượng của họ đủ lớn để cư trú trong một thành phố.

Số ca nhiễm COVID-19 và tử vong trên tàu trong năm qua là một bí mật được bảo vệ chặt chẽ mà các công ty vận tải biển không bắt buộc phải tiết lộ. Nhưng những đợt bùng phát sớm trên các tàu du lịch như Diamond Princess, nơi 700 người bị nhiễm virus nhanh chóng, đã chứng minh bằng hình ảnh của sự nguy hiểm.

Đối với các thủy thủ đoàn tàu, cũng như đối với hàng triệu người khác, cái giá của sự an toàn là sự đơn điệu và cô lập. Nhưng thay vì được thoải mái ở nhà, họ bị mắc kẹt vĩnh viễn tại nơi làm việc. Họ dành cả ngày để đi lại trên con tàu, xung quanh không có gì ngoài kim loại và đại dương bao la.

Anh Balaod nói: “Ở trên tàu, 24 giờ một ngày, bạn chỉ nghĩ về công việc. Những người đi biển đã cảm thấy bị lãng quên, nhu cầu của họ bị chính phủ không ưu tiên và những hy sinh của họ không được người tiêu dùng bình thường đánh giá cao. Hầu hết các thuyền viên đến từ các quốc gia nơi vaccine chưa được phổ biến rộng rãi, như Ấn Độ, Philippines và Myanmar, và không rõ họ có thể nhận vaccine này khi nào và bằng cách nào.

Sự bùng nổ về hàng hóa đã khiến các phi hành đoàn kiệt sức. Nhưng nhiều người đến từ các nước nghèo hơn vẫn vui mừng vì có công việc ổn định và số tiền họ kiếm được có thể gửi về cho gia đình.

Những người đi biển đang giữ cho ngành vận tải biển toàn cầu phát triển và cùng với nó là thúc đẩy nền kinh tế thế giới. Nếu không có vận chuyển, nhiều sản phẩm không bao giờ được sản xuất, chưa nói đến việc đến tay người tiêu dùng thế giới.

Nhu cầu bán lẻ tăng đột biến đã đẩy ngành vận tải biển vào một năm biến động chưa từng có. Các tàu container với trọng tải lên tới 190.000 tấn đã phải đáp ứng nhu cầu cao đột ngột. Các hãng vận tải hàng hóa đã chuyển hướng đến tuyến đường Á-Mỹ đầy lợi nhuận và mọi con tàu chạy không tải trong đội tàu buôn của thế giới đều được kéo vào thương mại.

Thiếu hụt container

Tại châu Á, các nhà sản xuất đã cố gắng tìm kiếm các con tàu không gian trong bối cảnh thiếu hụt nửa triệu container. Theo công ty tư vấn và nghiên cứu hàng hải toàn cầu Drewry Shipping Consultants, giá container tăng chóng mặt, từ 1.486 USD / container 12 m vào tháng 5.2020 lên 5.472 USD vào tháng 5.2021.

Giá cước đã tăng gấp 3 lần kể từ năm ngoái. Ảnh: Drewry Shipping Consultants.

Độ tin cậy, thước đo liệu các chuyến hàng có đến đúng giờ hay không, đã giảm mạnh xuống 34,9% vào tháng 1.2021. Đây là tỉ lệ thấp nhất từng được ghi nhận. Các nhà giao nhận vận tải, những người trung gian tìm các tuyến đường để vận chuyển hàng hóa, đã tìm kiếm các công ty muốn tìm chỗ cho các sản phẩm của họ trên một con tàu.

Nguyên nhân của những sự hoảng loạn trên là do những vụ va chạm, cháy nổ trên tàu chở dầu. Theo ước tính của Bloomberg, khoảng 3000 container đã rơi xuống biển vào năm 2020 và 1000 container khác vào năm 2021 (ghi nhận tới thời điểm tháng 5.2021).

Tình trạng tắc nghẽn do tàu Ever Given gây ra, đã chặn 9,6 tỉ USD giao dịch trong 6 ngày. Ảnh: Nikkei Asian Review.

Bên cạnh đó, vận chuyển đường biển từ lâu đã trở thành vật trung gian truyền bệnh truyền nhiễm. Từ "kiểm dịch" có nguồn gốc từ Venice thế kỷ 17, dùng để chỉ 40 ngày mà các thủy thủ buôn bị bệnh phải ở trên tàu của họ để ngăn chặn dịch bệnh lây lan vào các thành phố cảng. Một phần của đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918, giết chết từ 50 triệu đến 100 triệu người, có thể bắt nguồn từ các thành phố cảng.

Hiện, các quy định đã giảm mạnh đối với các thuyền viên. Thuyền viên không còn được phép vào đất liền.

Các biện pháp nghiêm ngặt: Đo nhiệt độ thuyền viên tại một cảng ở Vũ Hán, Trung Quốc. Ảnh: AP.

Hàng nhập khẩu từ Trung Quốc của Mỹ tăng vọt trong đại dịch. Ảnh: International Trade Center.

Việc cấm lên bờ để giải trí là một biện pháp bảo vệ có thể hiểu được. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia, các thuyền viên bị cấm vào bờ vì bất kỳ lý do gì, kể cả chăm sóc y tế. Có lẽ đáng lo ngại nhất là họ thậm chí không thể xuống tàu khi kết thúc hợp đồng.

Với việc biên giới bị đóng cửa, các lãnh sự quán cấm cửa, các quy định kiểm tra hạn chế hoặc không thể tiếp cận và số lượng chuyến bay thương mại bị cắt giảm mạnh, chuỗi thay thế phi hành đoàn phức tạp đã bị phá vỡ. Một thuyền viên đến từ đất liền để thay thế một người đã kết thúc hợp đồng trên biển phải vật lộn để có được giấy phép, thị thực, giấy tờ chứng minh y tế và các chuyến bay cần thiết để giải vây cho thuyền viên hết hạn hợp đồng.

Thuyền viên trên tàu phải đối mặt với những khó khăn tương tự để xuống tàu. Vào đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng thay đổi thuyền viên vào nửa cuối năm 2020, có tới 400.000 thuyền viên hết hợp đồng buộc phải tiếp tục làm việc, nhiều người trong số họ đã vượt quá giới hạn luật định là 11 tháng trên tàu.

Các tàu kéo và máy đào làm việc vào tháng 3 để giải phóng Ever Given. Ảnh: AP.

Một con tàu chở hàng là một môi trường có rủi ro cao. Các thuyền viên và chủ tàu đều lo lắng rằng tình trạng kiệt sức do điều kiện lao động bởi đại dịch gây ra có thể dẫn đến tai nạn hoặc thảm họa.

Giám đốc điều hành Rajesh Unni của công ty quản lý hoạt động hàng hải cho hơn 375 tàu thương mại Synergy Marine Group, mô tả mức độ thiệt hại của sự cô lập. Những người đi biển phải đối mặt với nỗi sợ hãi, mất mát và đau buồn do một đại dịch chết người gây ra như hầu hết phần còn lại của thế giới, nhưng phải đối mặt với nó từ sự cô lập tột độ của một con tàu.

Cuộc khủng hoảng thay đổi thuyền viên đã giảm bớt trong những tháng gần đây, nhưng những làn sóng mới nghiêm trọng hơn được thúc đẩy bởi các biến thể, bao gồm cả ở Ấn Độ và Philippines, những quốc gia nổi tiếng với lượng thủy thủ nhiều nhất thế giới, có khả năng gây ra rủi ro cao hơn cho lực lượng lao động hàng hải và gây ra các hạn chế biên giới mới. 

Các thuyền viên đã phải vật lộn để tiếp cận với vaccine và cuộc sống kép trên tàu trong khi nghe về những thảm kịch ở quê nhà vẫn tiếp diễn. "Hôm qua tôi đã nói chuyện với một trong những thuyền trưởng. Anh ấy mất mẹ một tuần trước, mất vợ hôm qua", Giám đốc điều hành Rajesh Unni của Synergy Marine.

Dự kiến ​​nhu cầu vận chuyển sẽ tiếp tục tăng, cùng với sự tắc nghẽn của chuỗi cung ứng và tình trạng thiếu container, cũng như lợi nhuận. Cho đến cuối năm nay, nhu cầu container tăng 5% -7% vào năm 2021.

Có thể bạn quan tâm:

► Chi phí vận chuyển đạt mức cao kỷ lục tại “nút cổ chai” Trung Quốc- Châu Âu