Arab Saudi quay lại cuộc chiến giành thị phần dầu thô?

Công ty Dầu mỏ Nhà nước Saudi Arabian Oil Co (Saudi Aramco) đã hạ giá bán chính thức (OSP) dầu Arab Light giao tháng 9 thêm 1,3 USD/thùng xuống thấp hơn so với giá chuẩn của thị trường Oman-Dubai 1,1 USD/thùng. Đây là lần hạ giá lớn nhất kể từ tháng 10/2015 và khiến OSP từ mức cộng thêm 60 cent/thùng xuống mức chiết khấu lớn nhất 9 tháng qua chỉ trong vòng 2 tháng. (Giá dầu Oman và giá dầu Dubai thường được sử dụng làm giá chuẩn cho hầu hết các loại dầu thô vùng Vịnh Pecxich, bán theo các hợp đồng dài hạn cho các khách hàng châu Á và Viễn Đông).

Tuy Saudi Aramco không bình luận gì về động thái trên, song những hành động trong 2 tháng qua cho thấy Arab Saudi - nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới - có thể chưa hài lòng về thị phần đã có.

Giám đốc điều hành Aramco Amin Nasser hôm 20/7 cho biết, Saudi Aramco không lo ngại về việc các đối thủ cạnh tranh như Iraq, Iran và Nga đang cố giành thị phần tại châu Á - thị trường chiếm 2/3 xuất khẩu dầu thô của Arab Saudi.

Mặc dù ông Nasser đúng khi cho rằng xuất khẩu dầu thô của Arab Saudi sang châu Á đang tăng, nhưng Arab Saudi cũng chả vui vẻ gì khi thị phần của các đối thủ đang ngày càng phình ra.

Nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc - khách hàng lớn nhất - từ Arab Saudi trong nửa đầu năm 2016 tăng nhẹ 0,24% lên 26,455 triệu tấn, theo số liệu của Hải quan Trung Quốc.

Tuy vậy, tính theo đơn vị thùng/ngày, xuất khẩu dầu thô của Arab Saudi sang Trung Quốc trong nửa đầu năm nay lại giảm vì 2016 là năm nhuận. Theo đó, Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2016 nhập khẩu 1,061 triệu thùng/ngày, giảm so với 1,064 triệu thùng/ngày cùng kỳ năm 2015.

Thị phần của Arab Saudi tại Trung Quốc trong nửa đầu năm nay đạt 14,2%, giảm so với 16,2% cùng kỳ năm ngoái.

Trái lại, thị phần của Nga lại tăng từ 11,9% lên 14,1% và cạnh tranh với Arab Saudi trong việc giành vị thế nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất vào Trung Quốc.

Trong khi xuất khẩu dầu thô của Arab Saudi sang Trung Quốc phần nào suy giảm, xuất khẩu sang Ấn Độ - nước nhập khẩu dầu thô lớn thứ 2 châu Á - lại tăng. Trong nửa đầu năm 2016, nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ từ Arab Saudi đạt 828.500 thùng/ngày, tăng so với 765.600 thùng/ngày cùng kỳ năm 2015.

Tuy xuất khẩu dầu thô của Arab Saudi sang Ấn Độ tăng 8,2%, song vị thế nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất vào quốc gia Nam Á này lại không thuộc về Arab Saudi mà là Iraq - xuất khẩu 844.400 thùng/ngày sang Ấn Độ trong 6 tháng đầu năm nay, so với 594.600 thùng/ngày cùng kỳ năm 2015.

Những con số nêu trên cho thấy dù Arab Saudi đang đẩy tăng xuất khẩu dầu thô, song dường như các đối thủ đang làm được nhiều hơn.

Cho đến gần đây, dường như Arab Saudi khá “thoải mái” về mọi diễn biến trên thị trường dầu thô như người đứng đầu Saudi Aramco đã nói trong cuộc phỏng vấn mới đây. 3 trong 4 tháng vừa qua, từ tháng 4 đến tháng 7, Saudi Aramco đã tăng giá bán dầu OSP và chỉ giảm trong một tháng với mức giảm khá khiêm tốn 10 cent/thùng.

Điều này cho thấy Arab Saudi đang lấy lại niềm tin rằng thị trường dầu thô đang bắt đầu tái cân bằng - quan điểm được hỗ trợ bởi đà tăng 88% của giá dầu Brent từ cuối tháng 1 đến đầu tháng 6 vừa qua.

Tuy nhiên, kể từ đó giá dầu Brent đã giảm 18% - phần nào ảnh hưởng tiêu cực đến quan điểm cho rằng thị trường dầu thô sắp tái cân bằng. Chỉ riêng điều này đã đủ thúc giục Saudi Aramco phải hành động và mạnh tay giảm giá bán dầu OSP.

Nói chung, dù có nhiều yếu tố giải thích cho việc Arab Saudi mạnh tay giảm giá bán dầu, song cũng có thể rằng nước xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới này chưa hài lòng với thị phần có được cũng như tốc độ tái cân bằng giữa cung-cầu trên thị trường dầu thô.

Nhật Trường

Nguồn Reuters