Tướng Giáp và những quyết định thay đổi lịch sử

Ông Võ Nguyên Giáp được sắc phong Đại tướng theo Sắc lệnh 110/SL ngày 20/1/1948. Lúc đó ông là Tổng chỉ huy Quân đội quốc gia và dân quân tự vệ. Bên cạnh đường lối quân sự của Đảng, nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân…, ông còn là nhà văn hóa, nhà khoa học, nhà lý luận quân sự hàng đầu của Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Tài năng quân sự thiên bẩm

Có chuyện kể rằng khi một học giả nước ngoài hỏi Đại tướng: "Tại sao một nhà giáo về sử học, về luật pháp, được Pháp đào tạo, không qua một trường quân sự nào lại là Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, đánh thắng nhiều kẻ thù xâm lược?", Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã trả lời: "Câu hỏi này xin hỏi lại Chủ tịch Hồ Chí Minh."

Câu trả lời đó đã nói lên nhiều điều nhưng lại làm nảy sinh thêm một câu hỏi: Tại sao khi lựa chọn một "võ tướng", Hồ Chí Minh lại giao trách nhiệm "cầm quân" cho một nhà sử học, một nhà văn hóa. Mỗi người có thể đưa ra câu trả lời khác nhau, song lịch sử đã cho thấy rằng sự lựa chọn của Hồ Chí Minh là hoàn toàn xác đáng.

Võ Nguyên Giáp là người thực hiện trực tiếp và xuất sắc tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh, phát huy tài thao lược, cách đánh giặc của dân tộc trong thời đại mới, góp phần quan trọng phát triển hoàn thiện Học thuyết quân sự Việt Nam - một phần đáng tự hào trong di sản văn hóa truyền thống Việt Nam.

Bách khoa toàn thư quân sự Bộ Quốc phòng Mỹ, xuất bản năm 1993 viết: "Tài thao lược của tướng Giáp về chiến lược, chiến thuật và hậu cần được kết hợp nhuần nhuyễn với chính trị và ngoại giao... Sức mạnh hơn hẳn về kinh tế, tính ưu việt về công nghệ cùng với sức mạnh áp đảo về quân sự và hỏa lực khổng lồ của các quốc gia phương Tây đã phải khuất phục trước tài thao lược của một vị tướng từng một thời là thầy giáo dạy sử".

Trong tác phẩm "Chiến thắng bằng mọi giá, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - thiên tài của Việt Nam", nhà sử học quân sự Mỹ Cecil Curay nhận xét: "Trong suốt thời gian đó, ông không chỉ trở thành một huyền thoại, mà còn trở thành một thiên tài quân sự lớn nhất của thế kỷ XX và là một trong những thiên tài quân sự lớn nhất của tất cả các thời đại..."

Nếu như tiêu chí chọn tướng của Hồ Chủ tịch là "Đánh thắng đại tướng được phong đại tướng" thì suốt cuộc đời mình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã lần lượt đọ sức và đánh thắng tới 4 đại tướng của Pháp và 6 tướng của Mỹ, chưa kể đến nhiều viên đại tướng của chính quyền Việt Nam Cộng hoà.

Với gần 100 tác phẩm về tư tưởng Hồ Chí Minh nhưng vị tướng già vẫn không ngưng trăn trở về tương lai phát triển của đất nước, của thế hệ trẻ Việt Nam.

Những quyết định thay đổi lịch sử

Một quyết định đúng sẽ giúp giành chiến thắng với cái giá phải trả thấp nhất. Một quyết định sai sẽ trở thành thảm họa, đặc biệt với những quyết định ở tầm chiến lược. Cuộc kháng chiến trường kỳ giành độc lập của dân tộc ta trong thế kỷ trước đã chứng minh nhận định này, nhất là trong những quyết định cân não mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đưa ra trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Với sự quyết đoán, khả năng quân sự tài tình, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đưa ra những quyết định thay đổi lịch sử cho các cuộc kháng chiến:

Trong Chiến dịch Biên Giới, Đại tướng đã đổi mục tiêu tấn công từ Cao Bằng chuyển qua Đông Khê sau khi trinh sát quân báo, hậu cần, kế hoạch đã sửa soạn xong cho mục tiêu Cao Bằng.
Bản đồ chiến dịch Biên giới 1950.

Ban đầu, phía ta chủ trương đánh cứ điểm Cao Bằng, vì đây là một cứ điểm có thành phố lớn. Nếu hạ được Cao Bằng uy thế sẽ rất vang dội. Nhiều đơn vị đã được điều đi nghiên cứu địa hình Cao Bằng và chuẩn bị phương án tác chiến. Bản thân Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng trực tiếp đi nắm tình hình địch.

Trong chuyến công tác như vậy, Đại tướng nhận thấy, địa hình Cao Bằng hiểm trở, 3 mặt có sông bao quanh, mặt sau hiểm trở. Bản thân pháo đài Cao Bằng được xây hết sức kiên cố vững chắc, địa hình tiến đánh hết sức khó khăn. Vì vậy, Đại tướng đã quyết định không chọn đánh Cao Bằng.

Thay vào đó, qua tìm hiểu nghiên cứu, Đại tướng và Bộ Tổng tham mưu chọn Đông Khê, một cứ điểm khác trên tuyến đường số 4 để "đánh điểm, diệt viện". Đây là vị trí mà phía Pháp có bố trí ít hơn ở Cao Bằng. Địa hình xung quanh là rừng núi, phù hợp để quân ta mai phục, ẩn nấp tiếp cận cứ điểm. Phương án này sau khi báo cáo lên Hồ Chủ tịch đã được thông qua.

Kết thúc chiến dịch, quân ta thương vong rất ít, toàn chiến dịch có khoảng vài trăm bộ đội bị hy sinh. Còn phía Pháp, ngoài số bị tiêu diệt, số tù binh lên tới 8.000 quân, đông chưa từng có kể từ khi bắt đầu cuộc toàn quốc kháng chiến.

Không chỉ vậy, quân đội ta còn thu được hàng ngàn tấn chiến lợi phẩm, đủ trang bị cho các sư đoàn chủ lực mới được thành lập. Thậm chí, số đạn pháo thu được sau chiến dịch còn dùng để cung cấp cho chiến trường Triều Tiên cũng như chiến dịch Điện Biên Phủ sau này.

Nhưng quan trọng hơn cả, là tuyến biên giới Việt - Trung được khai thông, phá thế bao vây căn cứ địa Việt Bắc với các nước bè bạn trên thế giới.

Chiến dịch Điện Biên Phủ là chiến dịch quy mô lớn nhất, mang ý nghĩa quyết định trong cuộc chiến tranh chống Pháp của nhân dân Việt Nam.

Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, chỉ vài giờ trước khi nổ súng theo kế hoạch "Đánh nhanh thắng nhanh" của cố vấn Trung Quốc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã thuyết phục được Vi Quốc Thanh, ban cố vấn Trung Quốc và các binh tướng của ông để đổi sang kế hoạch "Đánh chắc thắng chắc" và hoãn cuộc tấn công lại cả tháng trời.

Chiến dịch này kết thúc, cuối cùng quân đội nhân dân Việt Nam thắng lợi triệt để tiến công làm chủ Điện Biên Phủ, tiêu diệt toàn bộ binh lực quân đội thực dân Pháp với trên 16.000 tên, đánh một dấu son viên mãn trong cuộc Chiến tranh chống Pháp 8 năm của nhân dân Việt Nam.

Đại tướng Lê Trọng Tấn sau này đã nhận xét: "Nếu không có thay đổi trên, cuộc kháng chiến có thể phải chậm mất 10 năm".

Nguồn Soha/Trí Thức Trẻ