Chị Nguyễn Trần Vân Thủy, sáng lập Bobi Craft. Ảnh: TL
Đồ chơi thủ công trao quyền cho phụ nữ
Tốt nghiệp Đại học RMIT Việt Nam vào năm 2009, Nguyễn Trần Vân Thủy tiếp tục học lên tại London, Anh Quốc. Tại đây, cô và vài người bạn khởi lập một đại lý du lịch. Câu chuyện bắt đầu rẽ hướng khi Thủy chứng kiến hoàn cảnh chật vật và số phận bi thương của lao động chui người Việt. Sự kiện ấy đã thay đổi nhận thức, sự nghiệp của Thủy.
Bước ngoặt rẽ hướng
Ngày còn sinh sống và làm việc tại Anh, Thủy tình cờ được một gia đình ở Việt Nam nhờ đưa hài cốt của người thân đang lao động chui tại Anh. Trong lần cảnh sát đột nhập ổ buôn bán ma túy, người phụ nữ ấy đã bất chợt lên cơn đau tim và qua đời, không có bất kỳ giấy tờ tùy thân nào để định danh. “Người phụ nữ ấy không được học hành tử tế. Chị chấp nhận tha hương với niềm tin và hy vọng vào cuộc sống tốt đẹp hơn. Nhưng chị không biết hay biết mà vẫn chấp nhận, sự hiểm nguy luôn chực chờ đe dọa tính mạng, trong điều kiện sống hết sức tồi tệ”, Thủy nói. Cô đã không ngừng tự hỏi, liệu còn có bao nhiêu người Việt chấp nhận như thế? Liệu còn có bao nhiêu phụ nữ phải sống như thế?
Sự kiện đó đã củng cố trong Thủy niềm tin “phụ nữ cần có một nền tảng giáo dục tốt để có thể làm chủ cuộc đời”. Nó cũng thúc đẩy Thủy bắt đầu theo đuổi hành trình “trao quyền cho phụ nữ” bằng cách tạo công ăn việc làm cho phụ nữ khó khăn và người khuyết tật. “Vì tôi được trao cơ hội để có được nền giáo dục tốt và công việc tốt, tôi muốn giúp phụ nữ có thể đạt được điều tương tự, sống hết mình và có thể làm những điều họ muốn”, Thủy nói.
Sau thời gian tìm hiểu, Thủy nhận ra tiềm năng của thị trường đồ chơi trẻ em thủ công bằng len móc. Chỉ có làm thủ công và xuất khẩu ra nước ngoài mới giúp cô theo đuổi sứ mệnh trao quyền cho phụ nữ. Năm 2015, Bobi Craft ra đời từ số vốn để dành của Thủy và bạn bè.
Số tiền ít ỏi ban đầu không đủ để làm nhiều sản phẩm, Thủy đắn đo, cân nhắc rất nhiều từ khâu thiết kế, chọn chất liệu, cách kể câu chuyện cho sản phẩm để thuyết phục đối tác. Thời điểm đó, đồ chơi thủ công còn là khái niệm mới mẻ với người tiêu dùng và có giá thành cao hơn so với đồ chơi công nghiệp, vốn có giá thành rẻ, mẫu mã đa dạng. Điều này khiến cho sản phẩm của Bobi Craft khó tiếp cận với nhiều khách hàng. Do đó, Bobi Craft một mặt đẩy mạnh công tác truyền thông, tập trung vào quảng bá sản phẩm thuần tự nhiên, hướng người dùng đến những giá trị bền vững, an toàn của đồ chơi thủ công.
Có 4 yếu tố làm nên thành công của Bobi Craft so với các sản phẩm trên thị trường. Thứ nhất, sản phẩm được làm từ chất liệu sợi cotton tự nhiên và sợi polyester tái chế, an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường. Thứ 2, sản phẩm được thiết kế độc đáo bởi đội ngũ lao động lành nghề. Thứ 3, sản phẩm được kiểm định chất lượng nghiêm ngặt về thành phần nguyên liệu cũng như khả năng chịu lực tác động, đạt tiêu chuẩn EN71 - bộ yêu cầu an toàn đặc thù cho đồ chơi trẻ em bán tại châu Âu - thị trường khó tính nhất thế giới. Cuối cùng, sản phẩm được làm thủ công 100% bởi những người khiếm khuyết, phụ nữ nội trợ, mỗi sản phẩm đều mang giá trị nhân văn.
Cơ hội càng rộng mở khi Bobi Craft tham gia một hội chợ triển lãm tại Anh. Các sản phẩm thú bông tinh xảo, màu sắc tươi tắn với câu chuyện ấn tượng đã chinh phục được nhiều khách hàng.
Kiến tạo môi trường làm việc thân ái, sẻ chia
Từ 5 thành viên ban đầu, sau 8 năm, Bobi Craft có khoảng 700 lao động với 98% là phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn hoặc những chị em không may khiếm khuyết cơ thể. Trung bình mỗi tháng, có khoảng 25.000-30.000 sản phẩm được tung ra thị trường. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có hơn 14 triệu sản phẩm Bobi Craft được bán ra tại 24 quốc gia trên thế giới, đưa Bobi Craft thành công ty tiên phong, dẫn đầu thị trường xuất khẩu, phân phối đồ chơi trẻ em móc len cao cấp.
Có thể xem Bobi Craft là doanh nghiệp duy nhất sản xuất đồ chơi thủ công quy mô lớn ở Việt Nam và toàn cầu khi đa phần sản phẩm thủ công được làm ra chủ yếu từ hộ kinh doanh, cá thể và bán ra với quy mô nhỏ. 70% sản phẩm của Bobi Craft hiện được bán tại thị trường châu Âu, khoảng 20% tại Mỹ và 10% còn lại ở thị trường nội địa.
Quả ngọt này không chỉ đến từ nhiệt huyết hay lòng quyết tâm mà còn đến từ hành trình trưởng thành của một người dám nhìn sai và sửa sai. Ba năm sau khi thành lập, mọi việc bắt đầu đi vào quỹ đạo thì Bobi Craft rơi vào khủng hoảng. Nhân viên nghỉ việc hàng loạt. Từ con số 50 chỉ còn chưa đến 10 người. Thủy sốc! Cô không hiểu vì sao những điều cô và cộng sự đang làm, hướng đến mục tiêu ý nghĩa như thế nhưng không nhận được sự đồng lòng từ chính người thụ hưởng. Lần này không giống với khó khăn lúc bắt đầu. Ý định từ bỏ tất cả trỗi dậy mạnh mẽ và thôi thúc. “Những lúc muốn từ bỏ, tôi lại nhớ đến lý do đã bắt đầu”, Thủy bộc bạch.
Cô chọn sửa sai bằng cách sắp xếp lại quy trình vận hành và giao tiếp nhẹ nhàng, rành mạch hơn. Đó là câu chuyện chẳng phải ngày một ngày hai là có thể thực hiện. Tuy nhiên, lòng chân thành và thái độ cầu thị của Thủy đã giúp cô chinh phục được mọi người, thuyết phục họ cùng hướng đến mục tiêu chung: tạo dựng được một môi trường đáng tin cậy, để phụ nữ san sẻ và giúp đỡ lẫn nhau, cũng như hỗ trợ những người yếu thế trong cuộc sống.
Trong bối cảnh phát triển bền vững trở thành lựa chọn tất yếu, tiềm năng từ thị trường đồ chơi thủ công dành cho trẻ em ngày một lớn. “Khi xu hướng bền vững bùng nổ, các doanh nghiệp sản xuất đồ chơi công nghiệp bắt đầu quan tâm và đầu tư cho nguyên vật liệu bền vững. Họ cũng sẵn sàng đầu tư máy móc để nâng cao năng suất. Giá thành vì thế sẽ thấp hơn, thời gian tạo ra sản phẩm cũng nhanh hơn, hàng hóa vẫn chất lượng. Do đó, cạnh tranh sẽ khốc liệt hơn”, cô trăn trở.
Để khắc phục, BobiCraft hiện đang tìm kiếm giải pháp để giảm giá thành sản phẩm như tối ưu hóa quy trình sản xuất, tìm kiếm nguồn cung nguyên liệu tốt, giá thành hợp lý hơn... Song song đó là xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, tập trung phát triển sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng thương hiệu. Thủy không giấu tham vọng mở rộng quy mô sản xuất, phân phối nhằm tạo thêm công ăn việc làm cho khoảng 3.000 lao động yếu thế trong 2-3 năm nữa. “Tôi còn rất nhiều việc phải làm để mở rộng thị trường sang các quốc gia khác cũng như một lần nữa thích ứng với bối cảnh đang ngày một nhiều biến động và thử thách”, Thủy chia sẻ.