Ngành thép thêm khó khăn vì điện
Bộ Công Thương khẳng định, chỉ riêng năm 2010, ngành điện đã bao cấp chéo cho sản xuất thép, xi măng lên đến 2.547 tỷ đồng. Chỉ riêng các liên doanh có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) sản xuất thép đã được hưởng lợi hơn 506 tỷ đồng từ giá điện.
Theo ông Đặng Huy Cường - Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương), giá điện sinh hoạt cao hơn giá điện sản xuất vì chúng ta không khuyến khích người dân sử dụng quá nhiều điện. Như vậy có nghĩa điện sinh hoạt đang phải bù lỗ cho điện sản xuất.
Ông Cường cũng cho rằng, nếu để giá điện bán cho sản xuất sắt thép thấp như vậy sẽ dẫn tới xuất khẩu nhiều gây tổn thất điện năng. Thời gian tới, nếu cần thiết sẽ trình Chính phủ cơ chế giá điện riêng cho sắt thép, xi măng.
Tuy nhiên, khác hẳn với quan điểm của ngành điện, ông Nguyễn Tiến Nghi – Phó chủ tịch VSA lại cho rằng, tính toán như vậy là không công bằng với ngành thép. Theo ông Nghi, giá điện hiện nay chỉ chiếm có 0,7% tỷ suất giá thành cho lĩnh vực cán thép, còn trong lĩnh vực luyện phôi thép chiếm từ 5 - 6%. Điều đó có nghĩa, điện không phải là yếu tố quan trọng cấu thành nên giá thép.
Thế nên, ông Nghi cho rằng, VSA ủng hộ việc đưa giá điện vận hành theo cơ chế thị trường. Nhưng khi tăng giá là phải tăng đồng đều tất cả các lĩnh vực, chứ không riêng gì thép. Thép là ngành kinh tế quan trọng, có ảnh hưởng không nhỏ đến lĩnh vực xây dựng, đầu tư, bất động sản. Nếu tăng giá riêng cho thép trong bối cảnh hiện nay thì thị trường khó mà chấp nhận được.
Trước đây, EVN đã từng yêu cầu một số nhà máy thép lớn tiêu tốn nhiều điện năng phải tự làm lấy nhà máy điện. Và cũng có ý kiến cho rằng, giá điện của Việt Nam rẻ đã hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực sắt thép.
Ông Phạm Chí Cường - Chủ tịch VSA khẳng định: Nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đầu tư thép vì nhận thấy nhu cầu thép của Việt Nam rất lớn chứ không phải vì giá điện rẻ.
Các chuyên gia và một số doanh nghiệp thép cho rằng, nếu cấm không cho xuất khẩu thép nữa thì thực sự đã đẩy ngành thép vào tình thế khó hơn nữa, tuy rằng lượng xuất khẩu hiện nay chỉ vài trăm nghìn tấn. Bộ Công Thương đã từng có tờ trình kiến nghị Chính phủ đánh thuế xuất khẩu thép từ 1,5 - 3% với lý do tiêu thụ điện nhiều.
Hiện công suất thép trong nước đã vượt gấp đôi nhu cầu. Lượng thép tồn kho còn đủ dùng cho vài tháng mà không cần sản xuất thêm. Trong khi thị trường trong nước đang ế ẩm, cung vượt quá cầu, tìm hướng xuất khẩu thép là tất yếu để tránh tồn kho. Vậy nên, với lượng thép xuất khẩu ít ỏi như trên thì cấm xuất khẩu thép để tránh tổn hao điện năng là không khả dĩ, chưa kể đầu ra cho thép sẽ càng khó khăn hơn.
VSA cũng đã nhiều lần kiến nghị Chính phủ nên tạo điều kiện thúc đẩy xuất khẩu thép để giảm thiểu tỷ lệ nhập siêu, và tháo gỡ đầu ra cho thép.
Nguồn Báo Xây dựng