Vì sao mẫu xe điện đầu tiên của VinFast là SUV?

Hãng sản xuất ô tô Việt Nam VinFast cho biết sẽ đưa 2 mẫu xe SUV (Sport Utility Vehicle - xe thể thao đa dụng) hạng sang là VF35 và VF36 vào thị trường Mỹ, Canada và châu Âu trong thời gian tới.

Mỹ là thị trường trọng điểm đầu tiên của VinFast. Cụ thể, tại cuộc họp thường niên của Vingroup hồi tháng 6 vừa qua, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vingroup Phạm Nhật Vượng cho biết sẽ bán 160.000-180.000 xe vào Mỹ trong năm 2022, chiếm khoảng 1% thị phần. Con số này sẽ tăng thêm vài trăm ngàn chiếc xe trong 5 năm tiếp theo. 2 mẫu xe SUV VF35 và VF36 được lựa chọn để tham gia thị trường khó tính nhất là Mỹ, sau đó là bàn đạp tiến sang châu Âu và Canada.

Vì sao lại là mẫu SUV mà không phải là các mẫu sedan hay xe cỡ nhỏ, vốn đã giúp VinFast tiến rất nhanh ở thị trường Việt Nam là câu hỏi được đặt ra với nhà sản xuất xe hơi này. Theo tìm hiểu của NCĐT, dưới đây là 3 lý do mẫu xe mà VinFast đưa ra nước ngoài phải là SUV.

SUV là mẫu xe thống trị thị trường Mỹ, Châu Âu

Theo Công ty Phân tích thị trường IHS Markit, 2020 là năm của SUV khi thị phần đạt trên 50%, trong tổng số hơn 14 triệu chiếc bán ra. Năm ngoái, dòng xe này chiếm 49% thị phần. Không chỉ Mỹ, châu Âu cũng chứng kiến sự thống lĩnh thị phần của dòng xe này. Theo JATO Dynamics, trong tháng 1.2021, có hơn 830.000 chiếc xe được đăng ký mới tại 27 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu; 44% trong số này là SUV, đây cũng là tỉ lệ cao nhất từ trước đến nay.

Nhìn chung, sau khi thống lĩnh thị trường Mỹ, nhu cầu sử dụng xe SUV với lợi thế về kích cỡ, động cơ mạnh hơn và vận chuyển được nhiều hơn đã lan dần sang châu Âu và Trung Quốc.

Chi phí sản xuất sẽ rẻ hơn, lợi nhuận cao hơn

Theo dự báo từ BloombergNEF, ô tô điện SUV sẽ được sản xuất rẻ hơn so với mẫu xe cùng loại sử dụng nhiên liệu hóa thạch thông thường vào năm 2027. Thêm vào đó, cùng các quy định chặt chẽ hơn về khí thải ở các quốc gia có thể đưa chúng lên vị trị thống trị doanh số bán ô tô mới vào giữa thập kỷ tới.

Xe điện đạt mức giá ngang bằng với động cơ đốt trong được coi là cột mốc quan trọng trong quá trình chuyển đổi từ đốt nhiên liệu hóa thạch của thế giới. Theo BloombergNEF, chi phí sản xuất pin dành cho xe điện giảm, kết hợp với dây chuyền sản xuất chuyên dụng trong các nhà máy sản xuất ô tô, sẽ khiến giá mua chúng rẻ hơn trung bình trong vòng 6 năm tới so với ô tô thông thường, ngay cả trước khi có bất kỳ khoản trợ cấp nào của chính phủ.

Theo nghiên cứu, giá bán lẻ trước thuế trung bình hiện tại của một chiếc ô tô điện cỡ trung là 39.300 USD, so với 22.000 USD cho một chiếc xe chạy xăng. Vào năm 2026, cả 2 dự kiến sẽ có giá khoảng 22.400 USD. Đến năm 2030, cùng một chiếc ô tô điện được dự báo sẽ có giá 19.200 USD trước thuế, trong khi xe chạy xăng có giá 22.400 USD. Các nhà dự báo nhất trí rằng giá pin mới sẽ tiếp tục giảm trong những năm tới.

Nghiên cứu mới do Transport & Environment, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Brussels, ủy quyền thực hiện các chiến dịch vận tải sạch hơn ở châu Âu, dự đoán giá pin mới sẽ giảm 58% từ năm 2020 đến năm 2030 xuống còn 58 USD/kWh. Trong khi đó, theo IEA, xe điện SUV hiện có giá thành cao hơn so với các mẫu xe điện nhỏ khác nên mang lại tỉ suất lợi nhuận tốt hơn. 

Hưởng mức ưu đãi thuế cao nhất

Ở Mỹ, phần lớn các dòng xe SUV đều nằm trong khung hưởng mức thuế ưu đãi nhất là 7.500 USD. Các chính sách ưu đãi này cũng được diễn ra ở châu Âu. Ví dụ ở Đức, Chính phủ đã tạm thời giảm thuế VAT từ 19% xuống 16% đối với các loại xe ít phát thải và tăng gấp đôi mức trợ cấp hiện tại lên gần 7.000 USD đối với xe điện có giá dưới 45.000 USD. 

Tương tự ở Pháp, người tiêu dùng mua ô tô điện (giá cao hơn đến 50.000 USD) sẽ nhận được một khoản tiền khuyến khích gần 8.000 USD, tăng từ mức 7.000 USD so với trước đây. Trong một số trường hợp, người tiêu dùng thay thế một chiếc xe cũ bằng một chiếc EV mới có thể đủ điều kiện nhận được tới 13.500 USD.

Lý do chính của việc luôn nằm trong diện ưu đãi vì điểm yếu cố hữu của dòng SUV sử dụng động cơ hóa thạch thông thường: phát thải nhiều do kích cỡ xe lớn nên cần động cơ mạnh. Động cơ càng mạnh, phát thải càng nhiều.

Trong một số trường hợp, người tiêu dùng thay thế một chiếc xe cũ bằng một chiếc EV mới có thể đủ điều kiện nhận được tới 13.500 USD.

Chính vì thế, việc điện khí hóa các mẫu xe như vậy sẽ giúp chính phủ các nước tiến nhanh hơn đến mục tiêu giảm khí thải đã đề ra. Câu hỏi đặt ra là các chính sách này có hữu hạn không? Câu trả lời là có. Bản chất của việc ưu đãi thuế là giảm phần nào chi phí cho các nhà sản xuất do chi phí ban đầu của việc bổ sung công nghệ mới là rất lớn và nó sẽ giảm dần khi quy mô bán ra của hãng đó tăng dần hằng năm. 

Khi đó, các nhà quản lý sẽ rút lại quyền ưu đãi thuế cho hãng xe đó. Điển hình như Tesla, người mua xe của hãng này đã không còn được ưu đãi thuế liên bang do đã đạt mốc 200.000 xe bán ra. Ở góc độ nào đó, đây lại là bước đi có tính toán của VinFast khi hãng này chỉ tập trung vào dòng xe được ưa chuộng nhất, ưu đãi thuế nhất, như vậy sẽ giúp Công ty có nguồn thu đáng kể.