Tương lai phát triển xe điện tại Việt Nam

3 kịch bản điện hóa trong giao thông

Tọa đàm trực tuyến: "Tương lai phát triển xe điện tại Việt Nam" vừa diễn ra, TS Nguyễn Quốc Khánh, chuyên gia năng lượng, đại diện nhóm nghiên cứu "Phát triển xe điện: Dự báo xu thế và hàm ý cho Việt Nam", trong giai đoạn 2010-2019, số lượt hành khách luân chuyển tăng 9%/năm. Giai đoạn 2014-2020, mỗi năm trung bình có 5,14 triệu xe máy, 255.000 ô tô con được đăng ký mới; xe đạp điện đăng ký mới trung bình khoảng 250.000 chiếc.

Trong đó, tiêu thụ năng lượng giao thông chiếm 21,4% tổng tiêu thụ quốc gia năm 2014, tăng 4,9% giai đoạn 2014-2019, nhanh hơn tốc độ tăng toàn ngành ở mức 3,4%. Tổng phát thải 33,2 triệu tấn, chiếm 19,3% phát thải từ lĩnh vực năng lượng.

"Tuy nhiên, trong quy hoạch và chiến lược phát triển giao thông lại chỉ quy định về hạ tầng, không xem xét đến các phương tiện giao thông", TS Nguyễn Quốc Khánh nói. Đối với kịch bản điện hóa trong giao thông, ông Khánh cho rằng, có 3 kịch bản chính: Kịch bản cơ sở, kịch bản phát triển vừa và kịch bản cao.

Có 3 kịch bản chính trong điện hóa giao thông: Kịch bản cơ sở, kịch bản phát triển vừa và kịch bản cao. Ảnh: TL.

Với kịch bản cơ sở, sự thâm nhập xe điện sẽ ở mức thấp, chủ yếu là xe máy điện, tỉ lệ xe máy điện chiếm 18% xe máy bán mới năm 2030 và 40% năm 2050.

Còn kịch bản phát triển vừa, tỉ lệ xe máy điện chiếm 34% xe bán mới năm 2030 và 65% năm 2050. Xe ôtô con điện chiếm 30% xe bán mới năm 2030.

Còn kịch bản cao thì tỉ lệ xe điện chiếm 72% xe bán mới vào năm 2030, 100% vào năm 2050; ô tô con chiếm 30% vào năm 2030, 70% vào năm 2050; xe buýt chiếm 10% vào năm 2030, 30% vào năm 2050; xe bán tải, xe tải hạng nhẹ và hạng trung chiếm 5% vào năm 2030  và 30% vào năm 2050.

 Nhu cầu tiêu thụ điện trong thời gian tới là rất lớn.

Cũng theo phân tích của TS Nguyễn Quốc Khánh, với kịch bản 2, nhu cầu tiêu thụ điện vào năm 2030 trong lĩnh vực giao thông cần khoảng 3,99 tỉ kWh, tương đương điện lượng của 1/2 nhà máy Thủy điện Hòa Bình; năm 2050 là 17,57 tỉ kWh, tương đương 2 nhà máy Thủy điện Hòa Bình

Với kịch bản 3, nhu cầu điện cho lĩnh vực giao thông khoảng 8,48 tỉ kWh vào năm 2030, tương đương nhà máy Thủy điện Hòa Bình; con số này tăng lên 71,87 tỉ kWh vào năm 2050, tương đương 10 nhà máy Thủy điện Hòa Bình. Về kết quả phát thải khí nhà kính, theo tính toán của nhóm nghiên cứu, với kịch bản 2 sẽ giảm 1,8% phát thải khí nhà kính năm 2030 và 4,7% năm 2050 nếu cơ cấu nguồn điện như Tổng sơ đồ Điện VIII giữ nguyên. Kịch bản 3 sẽ giảm 3,3% lượng phát thải khí nhà kính năm 2030 và 13,6% năm 2050 nếu cơ cấu nguồn điện như Tổng sơ đồ Điện VIII giữ nguyên.

Doanh số 2018 và dự báo thị trường những năm tiếp theo. Ảnh: TL.

Nói đến hạ tầng cho xe điện, Theo TS Nguyễn Đức Tuyên (Đại học Bách khoa), hiện ngoài 200 trạm sạc của Vinfast thì Việt Nam hầu như chưa có hạ tầng cho phát triển xe điện; các tiêu chuẩn của Việt Nam về phát triển loại hình phương tiện này cũng chưa có và chưa thống nhất.

Để có cơ sở thúc đẩy sự phát triển xe điện ở Việt Nam, ông Tuyên cho biết, cần hoàn thiện các tiêu chuẩn kỹ thuật, như yêu cầu kỹ thuật và an toàn điện với hệ thống sạc nhanh, thay thế pin và ắc quy... Đồng thời, tối ưu hoá các trạm sạc và vị trí sạc pin bằng việc sử dụng các nguồn điện sạch, năng lượng tái tạo, quản lý cân bằng công suất lưới.

"Bên cạnh đó cần có những chính sách hỗ trợ trực tiếp vào giá mua xe, thuế, chi phí sạc, lắp đặt trạm sạc tại nhà; đánh thuế vào phát thải cao. Thậm chí, cần có khu vực vận hành riêng cho xe điện, giống như cho xe BRT hiện nay", ông Tuyên nói.

Toyota rót 70 tỉ USD làm xe điện