Trung Quốc từng bước giành lấy thị trường xe điện từ tay Nhật

Thái Lan vốn là nhà sản xuất và xuất khẩu ô tô lớn nhất Đông Nam Á, đồng thời là thị trường tiêu thụ lớn thứ 2 sau Indonesia. Kể từ năm 1962, các hãng ô tô lớn của Nhật đã lần lượt đặt nhà máy sản xuất tại xứ sở chùa Vàng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp địa phương. Theo đó, Nhật chiếm khoảng 80% doanh số bán hàng tại quốc gia này.

Nhật dần mất thị trường trọng điểm

Nhưng giờ đây, vị thế của Nhật đang dần lung lay khi cạnh tranh với đối thủ nặng ký Trung Quốc. Làn sóng xe điện từ đất nước tỉ dân đang tái định hình ngành công nghiệp ô tô của Thái Lan, khiến thị phần của Nhật tại thị trường Đông Nam Á bị thu hẹp. 

Theo hãng tin Reuters, sự chậm trễ trong việc chuyển đổi theo xu hướng của các nhà sản xuất ô tô Nhật khiến các đối tác Thái Lan muốn tìm kiếm những cơ hội khác nhiều tiềm năng hơn. Và đối tượng được nhắm đến không ai khác ngoài những nhà sản xuất đến từ Trung Quốc.

Siam Motors (Thái Lan), vốn là đối tác lâu năm của Nissan Motors (Nhật), và từng dựa vào mối quan hệ hợp tác với Nissan để trở thành công ty tiên phong trong ngành ô tô Thái Lan với doanh thu hàng năm lên đến 7 tỉ USD, hiện đang thảo luận với các hãng ô tô Trung Quốc.

Ông Sebastien Dupuy, Phó Chủ tịch Siam Motors, cho biết Tập đoàn đang đàm phán với một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc nhằm thiết lập mối quan hệ đối tác tiềm năng, đặc biệt là đối với phân khúc xe điện cao cấp.

Động thái này cho thấy xu hướng thay đổi đang diễn ra một cách nhanh chóng ở Thái Lan. Kể từ năm 2020, làn sóng đầu tư từ Trung Quốc vào quốc gia này đã lên đến 1,44 tỉ USD, dần thay đổi miếng bánh thị phần vốn do các hãng ô tô Nhật thống lĩnh trong hàng thập niên qua. 

Làn sóng đầu tư còn trở nên mạnh mẽ hơn khi hàng loạt nhà sản xuất xe điện Trung Quốc ồ ạt vào Thái Lan với cam kết mở rộng hoạt động sản xuất tại đây. Năm ngoái, “gã khổng lồ” ngành xe điện Trung Quốc BYD quyết định đầu tư vào Thái Lan bằng kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất ở tỉnh Rayong, dự tính đi vào hoạt động trong năm 2024. Cũng trong năm 2022, BYD chiếm khoảng 40% doanh số bán xe điện ở Thái Lan. 

Ngoài BYD, Changan, một hãng ô tô khác của Trung Quốc, đã cam kết đầu tư 9,8 tỉ baht (283 triệu USD) vào một nhà máy xe điện ở Thái Lan trong khi các nhà sản xuất khác như SAIC Motor và Great Wall Motor cũng cho biết có kế hoạch đầu tư sản xuất nội địa tại quốc gia Đông Nam Á này.

Sự đổ bộ của các hãng ô tô Trung Quốc đã giúp quốc gia này vượt qua Nhật, trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Thái Lan vào năm 2022. Không chỉ riêng Thái Lan, Trung Quốc cũng đang đánh mạnh vào châu Âu với 1/5 doanh số bán xe điện tại thị trường này.

Cuộc chiến giữa Trung Quốc và Nhật

Theo số liệu từ chính phủ Thái Lan, mặc dù trong năm 2022 có khoảng 850.000 ô tô mới được đăng ký, chỉ có 1% là xe điện. Tuy nhiên, trong 4 tháng đầu năm 2023, tỉ lệ này đã tăng lên hơn 6% với 18.481 xe điện được bán ra. Miếng bánh thị phần hiện nghiêng về BYD với hơn 7.300 chiếc xe điện trong tổng số được bán ra tại Thái Lan, theo sau là SAIC và Hozon, tiếp đến là Tesla của Mỹ. Về phần Toyota, chỉ có 11 xe điện của Hãng được bán ra trong năm nay.

Ông Hajime Yamamoto, Giám đốc Bộ phận tư vấn của Viện nghiên cứu Nomura Thái Lan, nhận định các hãng xe Trung Quốc có thể giành lấy ít nhất là 15% thị phần từ tay Nhật trong thập niên tới bằng cách cung cấp xe điện giá rẻ. Về phía Nhật, ông Yamamoto cho rằng trong tương lai quốc gia này chỉ có thể nhắm đến phân khúc cao cấp để giành lấy thị phần.

Theo hãng tin Reuters, những năm qua, Toyota cùng các công ty con của Tập đoàn đã đầu tư gần 7 tỉ USD vào Thái Lan và tạo khoảng 275.000 lao động. Hiện tại, Toyota đang cân nhắc đặt một nhà máy sản xuất xe điện tại xứ sở chùa Vàng sau khi nhận được 3.356 đơn đặt hàng cho mẫu xe điện bZ4X hồi năm ngoái.

Dẫu vậy, hành động của các hãng xe Nhật vẫn còn quá chậm chạp đối với Thái Lan. Quốc gia này đặt mục tiêu chuyển đổi khoảng 30% trong tổng sản lượng 2,5 triệu xe hằng năm thành xe điện vào năm 2030. Qua đó thể hiện tham vọng trở thành trung tâm sản xuất chính của khu vực Đông Nam Á.

Trong khi đó, các quyết định đầu tư của các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc dường như đã đánh trúng vào “chỗ ngứa” của Thái Lan khi thúc đẩy xây dựng nhà máy sản xuất trong nước. Hồi tháng 2/2022, chính phủ Thái Lan đã công bố các khoản trợ cấp và gói hỗ trợ, bao gồm giảm thuế quan đối với hàng nhập với điều kiện các sản phẩm xe điện này phải được lắp ráp tại Thái Lan. Theo các chuyên gia, những ưu đãi này dường như là “sự chào hàng” của Thái Lan với các đối tác Trung Quốc.

Theo hãng tin Reuters, việc 2 chính quyền Bắc Kinh và Bangkok đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác với nhau đã khiến sự suy giảm trong xuất khẩu xe điện của Nhật sang Thái Lan ngày một rõ nét hơn.

Có thể bạn quan tâm:

Phố Wall "trải thảm tiền" chiêu mộ thực tập sinh

Nguồn Reuters