Trung Quốc "bơm" hàng tỉ nhân dân tệ cho ngành xe điện

Trong bối cảnh Uỷ ban châu Âu đang có kế hoạch mở cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện Trung Quốc, ngân sách quốc gia vẫn chảy đều vào lĩnh vực mang tầm quan trọng chiến lược này, theo một phân tích về các công ty niêm yết cho thấy.

Trong số hơn 5.000 công ty niêm yết tại Trung Quốc đại lục, 5 trong số 10 công ty nhận trợ cấp chính phủ nhiều nhất trong nửa đầu năm nay là các nhà sản xuất xe điện hoặc pin cung cấp năng lượng cho chúng, theo dữ liệu do nhà cung cấp thông tin Trung Quốc Wind tổng hợp và một cuộc khảo sát của Nikkei Asia.

Trong đó, Contemporary Amperex Technology (CATL), đứng đầu danh sách, nhận được 2,85 tỉ nhân dân tệ (391 triệu USD) trợ cấp của chính phủ trong thời gian 6 tháng, tăng gần gấp ba lần so với năm trước. Nhà sản xuất pin xe điện niêm yết ở Thâm Quyến này không tiết lộ chi tiết về các khoản trợ cấp. 

Top 10 công ty nhận trợ cấp nhiều nhất từ chính phủ Trung Quốc trong nửa đầu năm 2023 (tỉ nhân dân tệ). Ảnh: Nikkei Asia.

EVE Energy, một trong những đối thủ cạnh tranh chính của CATL, cũng lọt vào danh sách kể trên với mức trợ cấp tăng đột ngột. Nhà sản xuất pin xe điện có trụ sở tại Quảng Đông đã nhận được 1,08 tỉ nhân dân tệ trong nửa đầu năm nay, gấp khoảng 4 lần so với năm trước.

Trong số các nhà lắp ráp xe điện, SAIC Motor là công ty nhận hỗ trợ lớn nhất của chính phủ, nhận được hơn 2 tỉ nhân dân tệ tiền trợ cấp, gần gấp đôi so với một năm trước. Công ty đang cố gắng chuyển từ sản xuất ô tô chạy bằng xăng, phụ thuộc nhiều vào hai liên doanh riêng biệt với Volkswagen và General Motors, sang quảng bá thương hiệu xe điện của riêng mình, nhưng cũng không tiết lộ thông tin chi tiết về khoản trợ cấp.

BYD, công ty dẫn đầu Trung Quốc về doanh số bán xe điện và chuẩn bị vượt qua Volkswagen trong năm nay để trở thành thương hiệu ô tô bán chạy nhất nước này, theo sát SAIC trong danh sách trợ cấp. BYD đã nhận được 1,78 tỉ nhân dân tệ trong nửa đầu năm, gần gấp ba lần so với năm trước. 

Đối với Chongqing Changan Automobile, một phần đáng kể trong khoản trợ cấp trị giá 856 triệu nhân dân tệ của chính phủ sẽ được sử dụng để “hỗ trợ công nghiệp”, ngoài ra công ty không tiết lộ gì thêm.

Ngày 13/9, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố trong bài phát biểu liên bang rằng Brussels sẽ mở một cuộc điều tra về xe điện từ Trung Quốc. Bà nói trong bài phát biểu của mình: “Thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện rẻ đến từ Trung Quốc và mức giá này được hậu thuẫn bởi các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước, điều này đang làm méo mó thị trường của chúng tôi”.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen: EC đã mở cuộc điều tra về việc Trung Quốc sử dụng trợ cấp để hỗ trợ ngành công nghiệp xe điện của nước này. Ảnh: AP.

Trong quá trình đợi chờ kết quả của cuộc điều tra, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và các công ty trong các lĩnh vực liên quan vẫn là những bên được hưởng lợi nhiều nhất, nhờ sự hỗ trợ tài chính của chính phủ trong nhiều năm.

SAIC, CATL và Great Wall Motors nằm trong số 10 công ty nhận trợ cấp nhiều nhất vào năm 2022. Anhui Jianghuai Automobile Group (JAC) và Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC) cũng lọt vào top 10 trong suốt 5 năm qua, khi Trung Quốc đẩy mạnh quảng bá sản xuất xe điện.

Cuộc điều tra của Ủy ban châu Âu sẽ xác định xem có nên áp thuế đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc hay không.

Bà Yanmei Xie, nhà phân tích tại Gavekal Research, cho biết: “Cuộc điều tra, nếu có kết luận, gần như chắc chắn sẽ phát hiện ra rằng nhà nước Trung Quốc phạm tội gian lận trợ cấp để có lợi cho các công ty của chính họ”.

Tuy nhiên, bà tin rằng “quyết định có áp thuế hay không sẽ mang tính chính trị” vì hai quốc gia thành viên lớn nhất là Đức và Pháp có quan điểm khác nhau trên thị trường ô tô Trung Quốc. Pháp, quốc gia có thị phần cực kỳ thấp, đang kêu gọi lập trường mạnh mẽ chống lại xe điện của Trung Quốc. Đức, quốc gia nước ngoài lớn nhất tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới, cảnh giác với sự trả đũa từ Bắc Kinh.

Có thể bạn quan tâm:

 FED giữ nguyên lãi suất, hé lộ nhiều dự báo quan trọng

Nguồn Nikkei Asia