Đầu tư cơ sở hạ tầng là chìa khóa cho xe điện ở Việt Nam

Trong bối cảnh toàn cầu đang nỗ lực chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và giảm thiểu phát thải carbon, Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc. Với mục tiêu đạt cân bằng phát thải carbon vào năm 2050, Chính phủ Việt Nam đã và đang nỗ lực thúc đẩy việc sử dụng xe điện thông qua các chính sách ưu đãi và hỗ trợ. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất cản trở sự phổ biến của xe điện tại Việt Nam là cơ sở hạ tầng chưa phát triển đồng bộ.

Tầm quan trọng của đầu tư cơ sở hạ tầng

Để xe điện có thể thực sự phát triển và thay thế các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng là điều kiện tiên quyết. Hiện nay, hệ thống trạm sạc xe điện tại Việt Nam còn rất hạn chế, khiến người tiêu dùng lo ngại về khả năng sạc pin khi di chuyển xa. Theo ước tính, Việt Nam cần đầu tư khoảng 123 tỉ USD và 14 tWh năng lượng từ năm 2024-2040 để đáp ứng nhu cầu của thị trường xe điện​.

Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng không chỉ bao gồm việc xây dựng các trạm sạc mà còn phải nâng cấp hệ thống điện lưới để đảm bảo cung cấp đủ điện cho các trạm sạc này. Ngoài ra, việc phát triển các công nghệ lưu trữ năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo cũng rất quan trọng. Điều này sẽ giúp giảm bớt áp lực lên hệ thống điện lưới quốc gia và đảm bảo tính bền vững cho ngành năng lượng.

Chi phí lắp đặt xe điện và nhu cầu năng lượng hằng năm của Việt Nam.

Những lợi ích từ việc đầu tư cơ sở hạ tầng

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng không chỉ giúp giải quyết những lo ngại của người tiêu dùng về khả năng sạc pin mà còn mang lại nhiều lợi ích khác cho nền kinh tế và môi trường. Đầu tiên, việc phát triển hệ thống trạm sạc sẽ thúc đẩy nhu cầu sử dụng xe điện, từ đó giảm bớt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và giảm phát thải khí nhà kính. Theo dự báo, tổng doanh số bán xe máy và ô tô điện hàng năm của Việt Nam có thể tăng từ dưới 1 triệu trong năm 2024 lên hơn 25 triệu vào năm 2036.

Thứ 2, đầu tư vào cơ sở hạ tầng xe điện sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới và thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp liên quan. Các công ty sản xuất và lắp ráp trạm sạc, nhà máy sản xuất pin và các nhà cung cấp dịch vụ bảo dưỡng xe điện sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ sự phát triển này. VinFast, một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành xe điện tại Việt Nam, đã hợp tác với công ty Gotion High-Tech của Trung Quốc để phát triển pin LFP và xây dựng 2 nhà máy sản xuất pin lithium ở tỉnh Hà Tĩnh, dự kiến khánh thành vào quý III/2024.

Cuối cùng, việc nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng sẽ giúp Việt Nam tận dụng trữ lượng đất hiếm dồi dào để phát triển ngành công nghiệp xe điện trong nước. Theo báo cáo, Việt Nam có trữ lượng đất hiếm đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Các nguyên tố đất hiếm như neodymium và samarium rất quan trọng trong việc sản xuất nam châm động cơ cho xe điện. Việc khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên này sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu và tăng cường sự cạnh tranh của ngành xe điện Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng có thể xem là chìa khóa để vượt qua những rào cản phổ biến đối với xe điện ở Việt Nam. Chỉ khi hệ thống trạm sạc được phát triển đồng bộ và hệ thống điện lưới được nâng cấp, người tiêu dùng mới có thể tin tưởng và chuyển sang sử dụng xe điện một cách rộng rãi. Điều này không chỉ góp phần giảm thiểu phát thải carbon mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững cho Việt Nam. 

Đầu tháng 4, hãng Chery Automobile cho biết họ sẽ là công ty Trung Quốc đầu tiên xây dựng một nhà máy xe điện tại Việt Nam. Nhà máy lắp ráp trị giá 800 triệu USD, liên danh với Tập đoàn Geleximco của Việt Nam tại tỉnh Thái Bình, sẽ có công suất sản xuất 200.000 xe mỗi năm sau khi hoàn thành vào quý I/2026.

Theo đánh giá của HSBC, nếu tận dụng các mối quan hệ hợp tác với Trung Quốc và vượt qua những rào cản phổ biến xe điện cả trong và ngoài nước, Việt Nam có tiềm năng để tăng tốc vượt qua các nước láng giềng ASEAN trong cuộc đua xanh hóa phương tiện giao thông.