"Warren Buffett của Ả rập Saudi" Alwaleed gầy dựng gia sản như thế nào?

Khi hàng chục vị hoàng tử Ả rập Saudi và các doanh nhân đầy quyền lực bị bắt vào ngày 4.11 trong một cuộc đàn áp tham nhũng, không ai trong số họ thu hút được sự chú ý của thế giới như Hoàng tử Alwaleed bin Talal. Ông là người giàu nhất 61 của thế giới, và là nhân vật nổi tiếng nhất của hoàng gia Ả rập Saudi. Trong nhiều thập kỷ, ông là một người nổi tiếng trên phố Wall bởi lượng cổ phần khổng lồ mà ông nắm giữ tại các công ty như Citigroup, Apple, Twitter và Lyft. Ông có một siêu du thuyền dài 282 foot (gần 85m) mà ông mua lại từ Tổng thống Donald Trump. Alwaleed đi lại bằng một chiếc Boeing 747, và có nguyên một sở thú trong cung điện riêng của ông.

Ông đã cho xây dựng Kingdom Centre, tòa nhà chọc trời cao nhất Ả rập Saudi vào năm 2002, và đặt nơi này làm trụ sở chính của mình. Tòa tháp chỉ cách 9 dặm (hơn 14km) so với nơi mà Alwaleed và những người khác được cho là đang bị giam giữ, ở Ritz-Carlton. Những người bị bắt khác, chẳng hạn như người từng đứng đầu lực lượng Cảnh vệ Quốc gia  hùng mạnh, mới là mối đe dọa chính trị trực tiếp của Thái tử Mohammed bin Salman, nhưng ảnh hưởng toàn cầu của Alwaleed là không thể phủ nhận. Theo một quan chức cấp cao của  Ả rập Saudi, ông bị buộc tội rửa tiền, hối lộ và tống tiền.

Tòa nhà Kingdom Centre. Ảnh: Kingdomcentre.com.sa

Gia sản trị giá 17 tỷ USD của Alwaleed phần lớn là do ông tự gầy dựng. Như ông đã có lần nói, tập đoàn đầu tư của ông, Kingdom Holding, có vốn hóa thị trường 8 tỷ USD, đã được thành lập vào năm 1979 từ khoản tiền 30.000 USD mà cha ông cho và khoản tiền vay thế chấp bằng bất động sản. Ban đầu, ông cũng kinh doanh theo cách của các vị hoàng tử khác là buôn bán đất đai và đóng vai trò trung gian chủ chốt cho các công ty nước ngoài làm ăn tại vương quốc. Nhưng khoảng năm 1990, Alwaleed bắt đầu mua cổ phần của Citigroup, công ty khi gặp khó khăn lớn từ các khoản cho vay bất động sản. Vào tháng 2.1991, CEO John Reed đã lại cầu cứu ông, và Alwaleed đã đầu tư thêm nửa tỷ USD vào ngân hàng này, nâng số tiền ông bỏ ra để mua cổ phần của Citigroup lên đến 800 triệu USD.

Trong hai thập niên tiếp theo, vị hoàng tử này đã thâu tóm cổ phần của hàng chục công ty nổi tiếng, bao gồm Saks, News Corp. và Netscape. Sau đó, ông chuyển chú ý sang các khách sạn, mua lại một số tài sản nổi tiếng thế giới, từ khách sạn Plaza ở New York đến khách sạn George V ở Paris. Năm 2007, ông kết hợp với công ty đầu tư tư nhân của Bill Gates để mua chuỗi khách sạn Four Seasons với giá 3,4 tỷ USD.

Alwaleed thường được giới truyền thông gọi là Warren Buffett của Ả Rập, một sự so sánh mà ông khá thích thú. Giá trị lượng cổ phần mà ông nắm giữ ở Citigroup đã tăng 190 % trong 10 năm, tính đến năm 2001, nhưng nhiều khoản đầu tư khác của ông lại là những thương vụ thất bại. Ông đã đầu tư 345 triệu USD vào công ty yểu mệnh Euro Disney vào năm 1994 và hàng đống tiền vào các công ty dot-com ở đỉnh của đợt bong bóng năm 2000. Năm 2005, ông bán phần lớn cổ phần của mình tại Apple, và ông đã nói với Bloomberg vào thời điểm đó rằng: "Những lợi ích của iPod và tất cả những điều tốt đẹp mà Steve Jobs đã mang đến cho Apple đã được phản ánh vào giá cổ phiếu Công ty".

Alwaleed đã tăng cường bơm vốn vào Citigroup vào tháng 11.2008, ngay cả sau khi cổ phiếu đã sụt giảm trong cuộc khủng hoảng tài chính. Tính đến tháng 12 năm 2016, ông đã sở hữu khoảng 4,7% cổ phần Twitter. Ông là đồng minh quan trọng của Rupert Murdoch với tư cách là cổ đông lớn của cổ phiếu có quyền biểu quyết 21st Century Fox, nhưng số liệu của Bloomberg cho thấy gần đây ông đã bán cổ phần của mình.

Alwaleed đã không bỏ bê đầu tư vào thị trường quê hương, và dường như là ông đã có những khoản đầu tư tốt. Chỉ số chứng khoán của thị trường chứng khoán Ả rập Saudi đã tăng gấp ba lần kể từ năm 1994, được thúc đẩy bởi sự bùng nổ giá dầu lên trên 100 USD/thùng trước khi giảm trong những năm gần đây. Tính đến ngày 30.6 vừa qua, Alwaleed định giá những khoản đầu tư của ông ở Trung Đông, bao gồm cổ phần, công ty truyền thông Rotana Group, và đất đai ở Ả rập Saudi, ở mức gần 6,5 tỷ USD.

Marcus Chenevix, một nhà phân tích của công ty nghiên cứu đầu tư TS Lombard ở London cho biết: "Các nhà đầu tư quốc tế xem Alwaleed như một người đàn ông hay nói những thương vụ lớn và đôi khi ông thành công, nhưng đa phần là thất bại. Tuy nhiên, Alwaleed được phần lớn thế giới xem như một đại sứ không chính thức của Ả rập Saudi và sức chi tiêu mạnh bạo của quốc gia này. Ông là một người hiện đại và hướng ngoại ở một đất nước khí kín tiếng và cực kì bảo thủ.

Chiếc máy bay 747 của Kingdom Holding.Ảnh. Internet

Alwaleed đã thúc đẩy nữ quyền ở quê hương, cho rằng phụ nữ cần có quyền lái xe và đi làm. Ông đã tuyển những phi công nữ đầu tiên của Ả rập Saudi cho các bay máy bay cá nhân của mình, và hầu hết nhân viên của ông đều là nữ.

Jane Kinninmont, nhà phân tích của Chatham House, một nhà tư vấn có trụ sở tại London nói: "Với những hình ảnh trên, thật là bất thường khi ông là một mục tiêu của hoạt động trấn áp vừa qua ở quốc gia lãnh đạo OPEC. Thái tử Mohammed, được coi là người quyền lực nhất trong vương quốc, xem việc nới lỏng sự hà khắc về tôn giáo nền tảng của chương trình nghị sự của ông ta. Trước công chúng, Alwaleed luôn ca ngợi vị hoàng tử kế vị này. Theo Bloomberg, Thái tử Mohammed có thể đã cảnh giác với Alwaleed.

Quyết định bắt giữ nhà đầu tư toàn cầu nổi tiếng nhất của Ả râp Saudi, một đối tác của Gates và một người bạn của Murdoch, có vẻ như là một quyết định không khôn ngoan vào thời điểm Thái tử Mohammed đang muốn thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Vương quốc này đang cố gắng chào bán cổ phần trong công ty dầu quốc doanh Saudi Aramco.

Cổ phiếu Kingdom Holding, công ty thuộc sở hữu của Alwaleed, đã giảm 21% trong bốn ngày sau khi báo cáo đầu tiên về cuộc trấn áp.

Câu hỏi không lời đáp lớn nhất là liệu Alwaleed có phải là nạn nhân của một nỗ lực củng cố quyền lực của Thái tử Mohammed hay là ông bị bắt vì tham nhũng. Thống đốc của Cơ quan Quản lý Tiền tệ Ả rập Saudi cho biết vào ngày 7.11 rằng họ đã đóng băng các tài khoản cá nhân của các cá nhân bị bắt giữ trong cuộc trấn áp, nhưng không áp dụng với các công ty của họ. Kinninmont nói rằng nếu điều này thay đổi, hoàng tử kế vị có thể là đang muốn loại bỏ các đối thủ của mình. "Chính phủ đang cố gắng gửi một thông điệp rằng những vụ bắt bớ này là chỉ là nhằm tạo ra một môi trường tốt hơn để đầu tư."

Nguồn Bloomberg