Vì sao ông Kim có thể không muốn sự giàu có mà ông Trump chào mời?

Lời mời gọi không hấp dẫn của ông Trump

Tổng thống Donald Trump đã dành rất nhiều thời gian để cố gắng thuyết phục Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un rằng sự giàu có đang chờ đợi nếu ông từ bỏ vũ khí hạt nhân và mở cửa nền kinh tế Triều Tiên. Tuy nhiên, điều đó mang lại rủi ro lớn cho nhà lãnh đạo Triều Tiên.

Trong khi ông Kim kêu gọi nới lỏng các lệnh trừng phạt cô lập Triều Tiên với nền kinh tế toàn cầu, đây cũng là điều khiến cuộc đàm phán với ông Trump vào tháng trước kết thúc đột ngột. Thế giới vẫn chưa rõ liệu ông Kim có muốn theo gương những con hổ châu Á khác như Singapore và Việt Nam và hoan nghênh đầu tư nước ngoài.

Thất bại của hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai của ông Trump với ông Kim cho thấy giới hạn của sự hấp dẫn kinh tế mà Mỹ đưa ra trong các cuộc đàm phán hạt nhân. Thử nghiệm phóng tên lửa hoặc hoặc vệ tinh - thứ mà hình ảnh vệ tinh cho thấy ông Kim có thể đang lên kế hoạch - sẽ chỉ cho thấy ông Kim xem răn đe hạt nhân của mình có giá trị hơn cơ hội đầu tư.

Triều Tiên trở thành một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới sau nhiều thập kỷ bị cấm vận, và là một ốc đảo trong một khu vực bao gồm các cường quốc Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Tại Hà Nội, ông Trump đã ca ngợi Việt Nam như một hình mẫu về kinh tế cho Triều Tiên noi theo. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton tuần trước nói rằng Triều Tiên có một sự lựa chọn giữa một tương lai kinh tế sáng sủa  nếu không giải trừ hoặc bị trừng phạt chặt chẽ hơn nếu họ không thực thi.

Nhưng ông Kim muốn phát triển nền kinh tế Triều Tiên theo cách riêng của mình, mà không từ bỏ răn đe hạt nhân, điều mà phải mất nhiều thế hệ để xây dựng.

Ông Mike Green, cựu giám đốc châu Á tại Hội đồng an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống George W. Bush, người hiện đang ở Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington cho hay: “Không có bằng chứng nào để ủng hộ khẳng định rằng Kim Jong Un muốn trở thành Việt Nam hoặc Trung Quốc tiếp theo”.

Ông Kim đã hứa sẽ loại bỏ chương trình vũ khí hạt nhân của mình trong ít nhất sáu lần, Ngoại trưởng Mike Pompeo nói với báo giới trong một cuộc phỏng vấn 12.3.

Nền kinh tế Triều Tiên vẫn thu hút nhà đầu tư

Triều Tiên từ lâu đã thu hút các nhà đầu tư với lực lượng lao động giá rẻ, tài nguyên khoáng sản lớn chưa được khai thác và vị trí chiến lược gần các nước láng giềng giàu có. Thách thức của việc xây dựng lại cơ sở hạ tầng đã xuống cấp của Triều Tiên sẽ rất lớn: Các tuyến đường sắt của nước này đang bị hư hỏng, đường cao tốc rất ít và không thể sản xuất đủ điện để thắp sáng đất nước vào ban đêm.

Tuy nhiên, bối cảnh kinh doanh của Triều Tiên lại không mấy khả quan khi hàng loạt công ty nước ngoài gặp khó khi kinh doanh tại đây. Một gã khổng lồ viễn thông Ai Cập, đang kinh doanh ở Triều Tiên, không thể hồi hương lợi nhuận của mình. Ngay cả các công ty từ Trung Quốc cũng gặp khó.

Liệu các doanh nghiệp Mỹ cuối cùng có thể thu được lợi nhuận hay không, như ông Trump từng nghĩ đến, là một vấn đề khác. Nhiều khả năng, các công ty từ các quốc gia lân cận Hàn Quốc và Trung Quốc sẽ là những người đầu hiện diện.

Trung Quốc là quốc gia duy nhất Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in dè chừng khi cảnh báo về sự cần thiết phải nhanh chóng tham gia thị trường nếu các lệnh trừng phạt của Triều Tiên được nới lỏng. Ông Moon nói trong một cuộc họp báo tháng 1: “Hàn Quốc không thể bỏ lỡ cơ hội này”.

Ông Moon đã hy vọng các cuộc đàm phán ở Hà Nội sẽ giúp đạt được tiến bộ trong hai dự án liên Triều bị đóng băng: khu nghỉ dưỡng trên núi và công viên nhà máy ở thành phố biên giới Gaeseong của Triều Tiên do các công ty Hàn Quốc điều hành. Khu phức hợp, được cho là một mô hình hợp tác kinh tế cho một Hàn Quốc thống nhất, đã bị đóng cửa do sự bất đồng chính trị khoảng ba năm trước. Ông Kim muốn nó mở lại nhằm tìm nguồn cung tiền cho chính phủ của ông.

Các lệnh trừng phạt được áp dụng để trừng phạt Bình Nhưỡng vì theo đuổi vũ khí hạt nhân và tên lửa hạn chế nghiêm trọng thương mại với Triều Tiên, nhập khẩu công nghệ và dầu mỏ cũng như tiếp cận vốn toàn cầu.

Một mô hình có thể hấp dẫn hơn đối với ông Kim là Trung Đông, nơi các gia đình tự làm giàu trong khi vẫn mở cửa đầu tư quốc tế, theo Richard Fenning, giám đốc điều hành của Control Risks Group, cho biết.

Những gì người Triều Tiên hiểu trên hết là các quốc gia dễ bị tổn thương nhất khi họ bắt đầu quá trình cải cách, ông Fen Fenning nói. Ông Fen nói thêm: “Ông Kim biết rằng những gì ông muốn đạt được về mặt kinh tế chỉ là một bước tiến nhỏ so với những gì Tổng thống Trump thường mời gọi”.

Nguồn Bloomberg