Ukraine bất ngờ quay lưng lại phương Tây

Ukraine đã bất ngờ từ bỏ liên minh mới với các nước láng giềng phương Tây khi đình chỉ thỏa thuận thương mại sắp ký kết với Liên minh châu Âu, đồng thời tuyên bố, thay vào đó sẽ khôi phục đàm phán về một thỏa thuận với Nga.

Cuộc xoay trục bất ngờ theo hướng đông của Kiev được xem là một chiến thắng của Tổng thống Nga, Vladimir Putin, người từng mô tả sự sụp đổ của Liên Xô là một thảm kịch của thế kỷ. Người phát ngôn của ông Putin đã hoan nghênh “mong muốn (của Ukraine) cải thiện và phát triển quan hệ hợp tác kinh tế thương mại” với một “đối tác thân cận”.

Trong khi đó, giới chức EU tỏ ra thất vọng với quyết định xoay chiều của Kiev. Ngoại trưởng Thụy Điển Carl Bildt, nhân vật quan trọng trong nền ngoại giao "đông – tây", viết trên Twitter: “Chính phủ Ukraine bất ngờ cúi mình trước Kremlin. Rõ ràng nền chính trị gây áp lực đã hiệu quả”.

Mỹ cũng bày tỏ "thất vọng" trước tin Ukraine ngừng các hoạt động chuẩn bị cho việc ký một hiệp định có ý nghĩa lịch sử về thương mại, chính trị với Liên minh châu Âu (EU) tại hội nghị thượng đỉnh của tổ chức này trong tháng 11 tại Vilnius (Litva).

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki nói: "Nếu tin đó là xác thực và nếu đây là quyết định cuối cùng của Chính phủ Ukraine trước hội nghị Vilnius, chúng tôi thực sự thất vọng".

Ukraine đã lên kế hoạch ký kết thỏa thuận hợp tác và thương mại lịch sử với EU vào ngày 29/11, tại Hội nghị thượng đỉnh của tổ chức này diễn ra tại Vilnius (Litva). Thỏa thuận này sẽ mở đường cho Ukraine hội nhập sâu rộng hơn vào thị trường EU trong khi tránh bớt ảnh hưởng của Nga.

Ukraine là nước cộng hòa đông dân nhất tách ra khỏi quỹ đạo của Moskva khi Liên Xô tan rã. Trong suốt hai thập kỷ độc lập, nước này thường xuyên rơi vào tình trạng phân cực, giữa một bên là những người muốn hướng sang phương Tây và một bên là phe muốn tăng cường quan hệ truyền thống với Moskva.

Vơi EU, "dụ dỗ” Ukraine “Tây tiến” là một mục tiêu chiến lược, tuy nhiên, các cuộc ngoại giao con thoi đã bị phủ bóng trong vài tháng qua khi Liên minh này gây áp lực đòi chính quyền Tổng thống Yanukovich trả tự do cho lãnh đạo đối lập, bà Yulia Tymoshenko, người mà EU coi là tù nhân chính trị.

Trong khi đó, Nga đe dọa trả đũa nếu Ukraine quay sang phương Tây, làm dấy lên lo ngại Moskova có thể cắt nguồn cung cấp năng lượng cho Kiev trong một “cuộc chiến khí đốt” mới.