Trung Quốc và Hàn Quốc phản ứng nhanh chóng với chuyến thăm đền Yasukuni

Trung Quốc và Hàn Quốc phản ứng nhanh chóng và dữ dội vớichuyến thăm đền Yasukuni của thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Đây là chuyến thămchính thức đầu tiên của một thủ tướng tới ngôi đền luôn gây nhiều phẫn nộ quốctế ở Nhật.

Chính phủ Trung Quốc gọi chuyến thăm là “trơ tráo”. Họ “thểhiện bất bình mạnh mẽ với việc nhà lãnh đạo Nhật Bản chà đạp lên tình cảm nhândân Trung Quốc và các quốc gia nạn nhân chiến tranh, thách thức với công lý lịchsử… thể hiện sự phản đối mạnh mẽ và lên án nghiêm khắc với Nhật.”

Chính phủ Hàn Quốc nói “chúng tôi không thể kiềm chế được giậndữ và hối tiếc về chuyến thăm này,” theo lời bộ trưởng Văn hóa Thể thao và Du lịchYoo Jin-ryong. Chuyến thăm là một hành động lỗi thời, ông nói.

Chuyến thăm đầu tiênsau 7 năm

Đền Yasukuni ở Tokyo thờ liệt sĩ Nhật Bản, trong đó có một sốnhân vật bị kết án tội phạm chiến tranh sau Thế Chiến 2. Nó vẫn được các nướcláng giềng của Nhật coi là biểu tượng cho quá khứ quân phiệt của nước này.

Đền Yasukuni có vai trò trung tâm trong quốc giáo Shinto thờichiến, khi nó huy động dân chúng chiến đấu vì hoàng đế thần thánh.

Ông Abe đã thăm đền này năm ngoái trước khi thắng cử làm thủtướng. Đây là chuyến thăm chính thức của ông, cũng là chuyến thăm đầu tiên củathủ tướng Nhật trong 7 năm.

Lúc 9h30 sáng đài truyền hình phát trực tiếp cảnh ông cùngđoàn xe tới đền để cầu nguyện cho hòa bình vĩnh cửu ở Nhật và “xây dựng quan hệthân thiện với nhân dân thế giới.”

Thủ tướng Abe mặc đồ nghiêm túc, đeo cà-vạt trắng bạc, cúingười vái đền trước khi theo tăng lữ vào nội cung.

Ông Abe phát biểu với báo giới “Ý định của tôi là tôn trọngtính cách quốc gia, bảo vệ tư do dân chủ và xây dựng tình hữu nghị với Hàn Quốcvà Trung Quốc trên cơ sở tôn trọng, cũng như các thủ tướng khác từng tới thămYasukuni.”

Hệ quả ngoại giao củachuyến thăm đền

Chuyến thăm cuối cùng tới đây là của Thủ tướng Koizumi hồi2001-2006. Nó là yếu tố quan trọng khiến quan hệ ngoại giao của Nhật với các nướcláng giềng châu Á lạnh đi đáng kể.

Ông Abe thay thế Koizumi sau 2006 đã tránh không thăm đền vàhàn gắn quan hệ với Trung Quốc bằng một hội nghị thượng đỉnh.

Với Hàn Quốc, ngôi đền này là lời nhắc nhở về cuộc chiếmđóng tàn khốc của Nhật lên bán đảo Triều Tiên từ 1910 tới 1945.

Quan hệ Trung Nhật gần đây đã căng thẳng vì mâu thuẫn tranhchấp chủ quyền mấy hòn đảo ở biển Hoa Đông đã lạnh đi sau việc Trung Quốc tuyênbố thiết lập vùng định dạng phòng không bao gồm cả không phận của các đảo đó.

Trung Quốc tháng vừa rồi đã phê bình kế hoạch ngân sách củaNhật Bản. Nước này đã tăng chi quốc phòng, mua máy bay cảnh báo sớm, tàu tấncông bãi biển, máy bay chở quân, và tìm kiếm quan hệ gần gũi hơn với các nướcchâu Á để chống lại Trung Quốc đang mạnh mẽ lên về quân sự.

Một số chuyên gia cho rằng ông Abe tính quan hệ với Trung Quốcđã căng thẳng thế thì một chuyến thăm cũng không làm nó tệ hơn. Nhưng đồng minhthân cận của Nhật là Hoa Kỳ đã thể hiện rõ họ không thích thú chính sách viết lạilịch sử của ông Abe, và có thể cũng sẽ không thích chuyện thăm đền này.

Một phần của chínhsách nhất quán

Chuyến thăm lần này của ông Abe là một phần của chiến dịchphục hồi niềm tự hào Nhật Bản vào quá khứ và viết lại lịch sử với giọng cươngquyết hơn. Ông cũng muốn nới lỏng các giới hạn về quân đội của Hiến pháp thiênhòa bình của Nhật Bản từ sau Thế chiến 2.

Tuy ông không thăm đền Yasukuni hồi 2006, ông vẫn luôn nóiđã tiếc không thực hiện nó khi còn làm Thủ tướng. Lần cuối ông đến thăm là 2012trước khi lên làm thủ tướng.

Các chuyên gia chính trị cho rằng ông Abe đã tính tới tỉ lệhài lòng cử tri tương đối cao của mình sẽ chống được các lời phê bình cho chuyếnthăm này, còn nó sẽ nâng ủng hộ trong khối cử tri bảo thủ của ông.

Tỉ lệ hài lòng cử tri chiếm khoảng 60% trong năm nay, với hyvọng chính sách Abenomic sẽ đem lại kết quả. Nó tụt xuống dưới 50% trong các điềutra gần đây sau khi đảng cầm quyền thông qua một đạo luật tăng án phạt cho tộirò rỉ thông tin bí mật quốc gia. Luật đó khiến người ta nghĩ tới chế độ kiểmsoát bí mật thời chiến của Nhật thời xưa.

Nguồn Reuters/Dân Việt