Trung Quốc tuyên bố trả đũa sau khi Tổng thống Trump kí sắc lệnh trừng phạt

Tổng thống Donald Trump ra lệnh chấm dứt tình trạng đặc biệt của Hồng Kông theo luật pháp Hoa Kỳ để trừng phạt Trung Quốc vì những gì ông gọi là hành động đàn áp chống lại thuộc địa cũ của Anh, khiến Bắc Kinh cảnh báo về các biện pháp trừng phạt trả đũa.

Nhằm phản bác quyết định của Trung Quốc về việc ban hành luật an ninh quốc gia mới cho Hồng Kông, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp chấm dứt chế độ kinh tế ưu đãi cho Hồng Kông. Tổng thống Trump khẳng định: “Không có đặc quyền, không đối xử kinh tế đặc biệt và không xuất khẩu công nghệ nhạy cảm”.

Hôm 14.7, ông Trump cũng đã ký một dự luật được Quốc hội Mỹ phê chuẩn để xử phạt các ngân hàng làm ăn với các quan chức Trung Quốc thực thi luật an ninh mới. Ông Trump tuyên bố: “Hôm nay, tôi đã ký luật và lệnh hành pháp buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về những hành động hung hăng của họ đối với người dân Hồng Kông”.

Hồng Kông sẽ được đối xử giống như Trung Quốc

Theo lệnh hành pháp, tài sản của Mỹ sẽ bị chặn bởi bất kỳ người nào được xác định là chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa trong “các hành động hoặc chính sách của những người phá hoại các quy trình hoặc thể chế dân chủ ở Hồng Kông”.

Mỹ cũng chỉ đạo các quan chức để thu hồi các ngoại lệ giấy phép cho xuất khẩu sang Hồng Kông, bao gồm thu hồi đối xử đặc biệt đối với người mang hộ chiếu Hồng Kông.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua 15.7 tuyên bố: Bắc Kinh sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt trả đũa đối với các cá nhân và thực thể của Mỹ để đáp trả luật pháp nhắm vào các ngân hàng. Tuyên bố được đưa ra thông qua truyền thông nhà nước không tham chiếu lệnh hành pháp.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương Nghị khẳng định: “Các vấn đề của Hồng Kông hoàn toàn là các vấn đề nội bộ của Trung Quốc và không có nước ngoài nào có quyền can thiệp”.

Những người chỉ trích luật an ninh lo ngại nó sẽ phá vỡ các quyền tự do trên diện rộng được hứa hẹn với Hồng Kông khi nó được trao trả cho Trung Quốc vào năm 1997. Nhưng những người ủng hộ lại cho rằng, nó sẽ mang lại sự ổn định cho Hồng Kông sau 1 năm biểu tình chống chính phủ.

Luật an ninh sẽ trừng phạt bất cứ thế lực nào mà Bắc Kinh định nghĩa rộng rãi là lật đổ, ly khai, khủng bố và thông đồng với các lực lượng nước ngoài.

Quan hệ của Mỹ với Trung Quốc đã bị căng thẳng do đại dịch COVID-19 toàn cầu, sự tích tụ quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông, đối xử với người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ và thặng dư thương mại lớn.

Tổng thống Trump nói gì?

Việc ông Trump xử lý đại dịch COVID-19 đã làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu ông có thể giành chiến thắng trong cuộc tái bầu cử vào ngày 3.11 trong bối cảnh các đợt nhiễm mới đang đe dọa. Ông Trump đã cố gắng làm chệch hướng bằng cách đổ lỗi cho Trung Quốc.

Tổng thống Donald Trump tham dự một cuộc họp báo ở Vườn hồng tại Nhà Trắng ngày 14.7.2020 khẳng định: “Không phạm lỗi. Chúng tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn cho Trung Quốc trong việc che giấu virus và phát tán ra thế giới. Họ có thể đã ngăn chặn nó, lẽ ra họ nên dừng nó lại. Sẽ rất dễ dàng để ngăn chặn tại nguồn khi dịch vừa bắt đầu xảy ra”. Nguồn ảnh: Reuters.

Theo một tài liệu do Nhà Trắng công bố, mọi giao dịch về tài sản ở Mỹ của bất kỳ ai được xác định là chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa trong "các hành động hoặc chính sách làm suy yếu các quy trình hoặc thể chế dân chủ ở Hồng Kông" sẽ bị chặn.

Khi được hỏi liệu ông có kế hoạch nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không, ông Trump thẳng thắn: “Tôi không có kế hoạch nói chuyện với ông ấy”.

Con dao hai lưỡi

Các nhà phân tích nói rằng việc chấm dứt hoàn toàn sự đối xử đặc biệt của Hồng Kông có thể chứng minh sự tự đánh bại đối với Mỹ.

Theo dữ liệu của Cục điều tra dân số Mỹ, Hồng Kông là nguồn thặng dư thương mại hàng hóa song phương lớn nhất của Mỹ năm 2019, ở mức 26,1 tỉ USD.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, 85.000 công dân Mỹ đã sống ở Hồng Kông vào năm 2018 và hơn 1.300 công ty Mỹ hoạt động tại đây, bao gồm gần như mọi công ty tài chính lớn của Mỹ.

Hồng Kông cũng là một điểm đến chính cho các dịch vụ pháp lý và kế toán của Mỹ.

Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sụt giảm nghiêm trọng trong một vài tuần gần đây. Nguồn ảnh: AFP.

Chính phủ Mỹ đã bắt đầu loại bỏ tình trạng đặc biệt của Hồng Kông theo luật của Mỹ vào cuối tháng 6. Mỹ tạm dừng xuất khẩu quốc phòng và hạn chế quyền xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao sang Hồng Kông khi Trung Quốc chuẩn bị ban hành luật an ninh.

Vào tháng 5, ông Trump đã chuẩn bị ứng phó các kế hoạch của Trung Quốc về luật an ninh. Khi đó, Mỹ đang bắt đầu một quá trình loại bỏ đối xử kinh tế đặc biệt cho phép Hồng Kông vẫn là một trung tâm tài chính toàn cầu.

Một quan chức Mỹ cho biết, chính quyền Trump cũng đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức và thực thể Trung Quốc liên quan đến vụ đàn áp Hồng Kông. Bao gồm các lệnh cấm du lịch khác của Mỹ và các biện pháp trừng phạt của Bộ Tài chính.

Thời gian vẫn chưa rõ ràng. Nhà Trắng trước đây đã đe dọa các lệnh trừng phạt như vậy nhưng cho đến nay chỉ áp dụng các hạn chế về thị thực đối với một số lượng không xác định của các quan chức Trung Quốc giấu tên.

Nó cũng chỉ đạo các quan chức "thu hồi các ngoại lệ giấy phép cho xuất khẩu sang Hồng Kông", và bao gồm thu hồi đối xử đặc biệt đối với người mang hộ chiếu Hồng Kông.

Chính sách của tổng thống đã tập trung vào một cuộc tấn công chính trị kéo dài vào người thách thức chiếc ghế tổng thống của Đảng Dân chủ ông Joe Biden, từ thương mại và nhập cư đến chính sách và biến đổi khí hậu.