Trung Quốc trả đũa New Zealand vì cấm Huawei?

Khi một máy bay phản lực của Air New Zealand đến Thượng Hải đã buộc phải quay đầu vào đầu tháng này, có vẻ như một sự kiện tương đối vô hại được đưa vào giấy tờ không phù hợp.

Nhưng đây là sự cố đầu tiên trong chuỗi các sự cố đang gây lo ngại rằng Trung Quốc đang không hài lòng với New Zealand sau khi họ cấm Huawei tham gia vào kế hoạch phát triển các mạng không dây thế hệ tiếp theo, Bloomberg đưa tin. Trong khi Thủ tướng Jacinda Ardern phủ nhận mọi xích mích, phe đối lập đang kêu gọi chính phủ của bà củng cố mối quan hệ để tránh những hậu quả kinh tế tiềm ẩn.

“Mối quan hệ của chúng tôi với Trung Quốc trị giá hơn 27 tỉ đô la New Zealand trong thương mại hai chiều”, người phát ngôn đối ngoại của đảng đối lập của Đảng đối lập, ông Todd McClay đã viết trong một bài báo trên New Zealand Herald vào ngày 17.2. Ông nói thêm :“Triển vọng về mối quan hệ xấu đi với Trung Quốc là một rủi ro lớn. Nó tạo ra sự không chắc chắn trong nền kinh tế và cho các nhà xuất khẩu và khai thác du lịch của chúng tôi”.

Bất kỳ sự hạ nhiệt nào trong mối quan hệ với Trung Quốc cũng có thể khiến quốc gia nhỏ bé ở Nam Thái Bình Dương rúng động, hai đất nước đang trong quá trình đàm phán nâng cấp thỏa thuận thương mại tự do. Quốc gia đông dân nhất thế giới và nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của New Zealand, chiếm một phần tư tất cả hàng xuất khẩu, trong khi du khách Trung Quốc tăng mạnh đã trở thành nguồn ngoại tệ lớn nhất của đất nước.

New Zealand, một thành viên của liên minh tình báo của “Five Eyes”, bao gồm Mỹ, Úc, Canada và Mỹ, sẽ là những người đầu tiên phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ Trung Quốc. Kể từ khi Canada bắt giữ giám đốc tài chính của Huawei, theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ vào tháng 12, Trung Quốc đã bắt giữ hai công dân của nước này và kết án tử hình người thứ ba vì buôn bán ma túy. Ở Úc, các nhà xuất khẩu thịt bò và rượu vang phàn nàn về sự chậm trễ của hải quan sau khi chính phủ ngụ ý Trung Quốc đang can thiệp vào chính trị và truyền thông.

Sự không hài lòng với Trung Quốc với New Zealand có thể đến khi  chính phủ của bà Ardern đưa ra lệnh cấm vào tháng 11.2018 nhằm ngăn chặn Huawei cung cấp thiết bị không dây thế hệ thứ năm cho các nhà khai thác viễn thông. Động thái này đến sau khi Úc có hành động tương tự, và sau khi báo cáo áp lực từ Mỹ, New Zealand cho biết công nghệ Huawei 5G thể hiện rủi ro an ninh quốc gia không xác định. Điều đó đi ngược lại với bối cảnh của một bài viết chiến lược quốc phòng hồi tháng 6 năm ngoái rằng đã xác định tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương.

Đầu tháng này, Air New Zealand, hãng hàng không do chính phủ kiểm soát, đã buộc phải chuyển hướng một chuyến bay đến Thượng Hải, dường như vì giấy tờ có liên quan đến Đài Loan.

Trong vài ngày, các dấu hiệu căng thẳng khác trong mối quan hệ đã được xác định:

• Lễ ra mắt chính thức của năm du lịch Trung Quốc - New Zealand 2019 tại Wellington đã bị hoãn lại vì các quan chức cấp cao của Trung Quốc không thể tham dự.

• Nhà xuất khẩu thủy sản Sanford cho biết một số lô hàng cá hồi tươi của họ đã phải đối mặt với sự chậm trễ trong việc thông quan qua các cảng Trung Quốc.

• Một báo cáo trên một tờ báo Trung Quốc cho biết khách du lịch đã hủy kế hoạch đến New Zealand do lệnh cấm của Huawei và các mối quan hệ chính trị căng thẳng.

• Bà Ardern lên kế hoạch chuyến đi đến Bắc Kinh để gặp Thủ tướng Tập Cận Bình, dự kiến ​​ban đầu vào cuối năm ngoái, đã bị hoãn lại do nhiều vấn đề.

Nguồn Bloomberg