Trung Quốc sẽ làm gì với giàn khoan Hải Dương 981 sau 15/8?

Theo bài viết của học giả Lê Hồng Hiệp trên tờ Vietnam+, sau năm 2013 khá ôn hòa, “làn sóng” mới này bắt đầu vào đầu năm nay với việc Trung Quốc bao vây Bãi Cỏ Mây trên quần đảo Trường Sa. Có nhiều bài báo cho rằng, Trung Quốc đã chủ động chuẩn bị cho việc xây dựng một đường băng trên Bãi đá Gạc Ma (được Trung Quốc chiếm đóng sau cuộc đụng độ với Việt Nam năm 1988).

Trung Quốc 3 lần triển khai giàn khoan vào vùng biển Việt Nam

Việc triển khai giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam không phải là chiến thuật mới của Trung Quốc trong tranh chấp lãnh hải với Việt Nam. Năm 1997 và cuối 2004, Trung Quốc đã triển khai giàn khoan Kantan-3 và khoan trong Lô 113 của Việt Nam ngoài khơi Thừa Thiên Huế.
Trong cả 2 trường hợp trên, Trung Quốc đã rút giàn khoan sau khi Việt Nam có những phản ứng về ngoại giao.

Tuy nhiên, việc triển khai giàn khoan Hải Dương 981 có thể được coi là bước leo thang trong thái độ cương quyết của Trung Quốc. Không giống như Kantan-3, giàn khoan mới này được trang bị nhiều công nghệ tối tân có điều kiện khoan được tại vùng biển nước sâu.

Mặc dù vẫn không rõ việc giàn khoan này thực tế có tiến hành việc khoan thăm dò dầu khí không, nhưng việc nó được trang bị công nghệ có khả năng khoan sâu đồng nghĩa với việc Trung Quốc đang đe dọa đối với quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam.

Các chuyên gia có thẩm quyền của Việt Nam cũng báo cáo về tình trạng gây hấn nghiêm trọng của Trung Quốc. Ví dụ, Trung Quốc đã đưa lên đến 80 tàu “hộ tống” giàn khoan gồm nhiều lực lượng khác nhau trong đó có 7 tàu chiến của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc, nhằm hăm dọa các tàu Việt Nam. Một số tàu đã đâm một cách có chủ đích vào các tàu của Việt Nam, gây tổn thất đáng kể.

Sau ngày 15/8, Trung Quốc sẽ làm gì với giàn khoan HD 981

Theo học giả Lê Hồng Hiệp, vì những phân tích ở trên, hệ quả là, tất cả những gì Việt Nam có thể làm là công khai hóa những việc làm của Trung Quốc, tranh thủ sự ủng hộ về mặt ngoại giao của cộng đồng quốc tế, phản đối hành động của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có thể vẫn duy trì thường xuyên hiện diện của các tàu chấp pháp xung quanh giàn khoan, như một hình thức phản đối hành động của Trung Quốc, hay ít nhất cũng là một chiến thuật để cản trở sự triển khai và thăm dò của giàn khoan.

Tương tự, GS Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Austraila dự đoán rằng, Trung Quốc rất có thể vẫn theo kế hoạch đề ra từ đầu là duy trì giàn khoan trong vùng biển Việt Nam cho đến cuối thời hạn, mà họ đã ấn định.

Kết cục có thể xảy ra là, hai bên sẽ cố gắng tạo sự cân bằng cho đến ngày 15/8/2014 - ngày Trung Quốc tuyên bố sẽ rút giàn khoan. Nhưng vẫn chưa rõ Trung Quốc có thực hiện đúng cam kết hay không và nếu có thực hiện, liệu Trung Quốc sẽ đưa giàn khoan quay trở lại vùng biển của mình, hay chỉ đơn giản là di chuyển giàn khoan đến vị trí khác cũng không được Việt Nam chấp nhận.

Nguồn Kiến Thức