Trung Quốc dự kiến tăng tuổi nghỉ hưu trước áp lực an sinh xã hội

Sau hơn một thập kỷ là chủ đề thường xuyên trong các buổi trò chuyện, việc trì hoãn nghỉ hưu đang dần trở thành hiện thực ở Trung Quốc, ảnh hưởng đến hơn 500 triệu người lao động khi đất nước này đang phải vật lộn với tình trạng dân số già hóa nhanh chóng.

Theo nghị quyết được thông qua tại Hội nghị Trung ương 3 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 20, Trung Quốc sẽ dần dần tăng tuổi nghỉ hưu theo luật định dựa trên nguyên tắc "tham gia tự nguyện với sự linh hoạt thích hợp".

Lần đầu tiên, một văn bản chính sách quan trọng nêu rõ các nguyên tắc cải cách, thúc đẩy kỳ vọng rằng sáng kiến ​​kéo dài hàng thập kỷ này sẽ sớm được thực hiện.

Tuổi nghỉ hưu tối thiểu hiện tại của Trung Quốc để nhận trợ cấp lương hưu, 60 tuổi đối với nam và từ 50 đến 55 tuổi đối với nữ, tùy thuộc vào công việc của họ là một trong những độ tuổi thấp nhất trên toàn cầu. Để so sánh, tuổi nghỉ hưu là 62 tuổi đối với nam và nữ ở Mỹ và 66 tuổi ở Đức.

Trong khi các quy định về nghỉ hưu vẫn không thay đổi kể từ năm 1951, tuổi thọ trung bình của Trung Quốc đã tăng từ 67,9 tuổi vào năm 1981 lên 78,2 tuổi vào năm 2021.

Tuổi thọ ước tính của người Trung Quốc theo thời gian. Ảnh: Caixin.

Trong khi đó, quốc gia đông dân thứ hai thế giới đang trải qua sự thay đổi nhân khẩu học chưa từng có.

Số lượng người từ 60 tuổi trở lên đã tăng từ 126 triệu người vào năm 2000 lên 297 triệu người vào năm 2023, tăng gấp đôi tỷ lệ dân số của nhóm này.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, số lượng người Trung Quốc trong độ tuổi lao động (từ 15-64 tuổi) sẽ giảm khoảng 170 triệu người trong 30 năm tới, trong khi dân số từ 65 tuổi trở lên sẽ tăng vọt lên gần 380 triệu người, đánh dấu Trung Quốc là một xã hội "già hóa nghiêm trọng".

Tình hình trở nên trầm trọng hơn khi tỷ lệ sinh của quốc gia này đang giảm. Số lượng trẻ sơ sinh liên tục giảm kể từ năm 2017, dẫn đến dân số giảm vào năm 2022. Năm 2023, số ca sinh giảm xuống mức thấp kỷ lục là 9,02 triệu khi Ấn Độ vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới.

Thách thức kép của tình trạng già hóa dân số và tỷ lệ sinh giảm đang tác động sâu sắc đến nền kinh tế và gây gánh nặng cho hệ thống an sinh xã hội. Từ năm 2012 đến năm 2021, tỷ lệ phụ thuộc của người cao tuổi, những người từ 65 tuổi trở lên, đã tăng từ 12,7% lên 20,8%, nghĩa là cứ 100 người lao động thì có khoảng 21 người cao tuổi cần hỗ trợ vào năm 2021, phản ánh áp lực ngày càng tăng đối với dân số trong độ tuổi lao động.

Điều này làm dấy lên mối lo ngại về tính bền vững của các quỹ hưu trí của Trung Quốc. Một số viện nghiên cứu ước tính rằng các quỹ hưu trí cơ bản của nước này, bao gồm cả nhân viên thành thị, sẽ cạn kiệt trong khoảng một thập kỷ.

Một giải pháp khả thi để giải quyết những thách thức này là trì hoãn việc nghỉ hưu. Các học giả đã đề xuất rằng việc lùi lại tuổi nghỉ hưu không chỉ là một bước quan trọng để giảm bớt gánh nặng lương hưu mà quan trọng hơn là sẽ mở rộng sự tham gia của lực lượng lao động và tối ưu hóa việc phân bổ nguồn nhân lực.

Để việc nghỉ hưu chậm trễ được thực hiện suôn sẻ, cần phải có sự phối hợp với các chính sách công nghiệp, hỗ trợ sinh sản và chăm sóc sức khỏe. Cuối cùng, giải pháp phải giải quyết được những thách thức của dân số già hóa và tỷ lệ sinh thấp bằng cách cung cấp hỗ trợ toàn diện cho các gia đình và cá nhân, đồng thời tạo ra một môi trường xã hội thích ứng tốt hơn với cơ cấu nhân khẩu học mới, các chuyên gia cho biết.

Có thể bạn quan tâm:

 Lao động trung niên Nhật Bản đối mặt thực tế khắc nghiệt

Nguồn Nikkei Asia