Trump theo đuổi chiến lược bao vây thương mại Trung Quốc

Chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài

Tổng thống Donald Trump có vẻ đang chuẩn bị cho một cuộc chiến kinh tế có thể kéo dài với Trung Quốc bằng cách giải quyết các mối tranh chấp với các đối thủ cạnh tranh thương mại khác của Mỹ.

Chỉ trong vài tuần qua, ông đã ký một thỏa thuận vào phút chót với Canada và Mexico, đã ký một thỏa thuận thương mại với Hàn Quốc và thuyết phục Nhật Bản bắt đầu các cuộc đàm phán kinh tế song phương. Hiệp ước Bắc Mỹ cũng bao gồm các điều khoản dường như nhằm mục đích giữ các sản phẩm của Trung Quốc ra khỏi khu vực.

"Một vài tháng trước, Hoa Kỳ đã có một cuộc tấn công đa hướng vào các đối tác thương mại", ông Dec Mullarkey, Giám đốc quản lý của Sun Life Investment Management, giám sát 47 tỷ USD tài sản. "Bây giờ Mỹ có thể toàn tâm cho Trung Quốc."

Đó là tin tốt và tin xấu cho nền kinh tế toàn cầu. Ở mặt tích cực, nó cho thấy Trump không phải là một người tôn sùng chủ nghĩa cô lập cực đoan, những người phản đối tất cả các loại hình thương mại. Khi các nhà kinh tế từ JPMorgan Chase & Co. nhận thấy rằng tổng thống đang ghìm cương trong việc triển khai một "cuộc chiến về thương mại".

Nhưng ông Trump cũng đang tiến hành một cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, điều sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế của cả hai nước trong năm tới và tăng nguy cơ làm suy giảm niềm tin kinh doanh toàn cầu.

 Luôn nghĩ về Trung Quốc

Các nhà đàm phán Hoa Kỳ rõ ràng là luôn nghĩ đến Trung Quốc khi họ đàm phán thỏa thuận thương mại mới với Mexico và Canada để thay thế Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ năm 1994 mà ông Trump gọi nó là một thảm họa.

Quy tắc xuất xứ của thỏa thuận, trong đó quy định giá trị của một chiếc xe cần được sản xuất trong khu vực, được chính quyền Trump tuyên bố là một công cụ loại trừ nguyên liệu đầu vào của Trung Quốc và khuyến khích sản xuất và đầu tư ở Hoa Kỳ và Bắc Mỹ.

Flavio Volpe, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà sản xuất phụ tùng ô tô của Canada, cho biết: “Hoa Kỳ dường như tập trung vào việc ngăn hàng nhập khẩu từ Trung Quốc giành được thị phần thực sự ở nước mình”.

Thỏa thuận sửa đổi cũng yêu cầu ba quốc gia đưa ra thông báo trước 3 tháng nếu họ bắt đầu đàm phán thương mại với “nền kinh tế phi thị trường”, ám chỉ Trung Quốc. Hoa Kỳ có thể chấm dứt hiệp ước của mình với Mexico hoặc Canada nếu một trong hai bên đạt thỏa thuận với nền kinh tế phi thị trường.

Gây áp lực lên Trung Quốc

Thỏa thuận Hoa Kỳ-Mexico-Canada, hoặc USMCA, cũng cấm các thành viên của mình tìm cách tăng khả năng cạnh tranh kinh tế của họ bằng cách giảm giá trị tiền tệ của họ, điều mà Trump cáo buộc Trung Quốc đã làm trong quá khứ.

Bằng cách chốt thỏa thuận với các nước láng giềng của Hoa Kỳ - và bắt đầu các cuộc đàm phán với các đồng minh Nhật Bản và Liên minh châu Âu - , ông Trump đang tăng cường vị thế đàm phán của Hoa Kỳ với đối thủ chiến lược Bắc Kinh.

David Hensley, Giám đốc Kinh tế toàn cầu của JPMorgan Chase ở New York, lưu ý rằng các nước khác chia sẻ mối lo ngại của Hoa Kỳ về việc Bắc Kinh bị cáo buộc là hành vi thương mại không công bằng.

Các bộ trưởng thương mại của Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu và Nhật Bản đã ban hành một tuyên bố chung tuần trước nhằm vào Trung Quốc, cam kết “giải quyết các chính sách và thực tiễn không theo định hướng thị trường của các nước thứ ba” và lên án hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ từ các tập đoàn đa quốc gia.

Eswar Prasad, một cựu chuyên gia Trung Quốc tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, hiện đang giảng dạy Đại học Cornell, Hoa Kỳ cho biết: “Nếu Mỹ có những thỏa thuận mới với các đối tác thương mại lớn, nhiều đối tác thương mại chính của Trung Quốc, Bắc Kinh có thể cảm thấy ngày càng dồn vào chân tường”.

Terry Haines, người đứng đầu bộ phận phân tích chính trị cho Evercore ISI, cho biết trong một lưu ý cho khách hàng hôm 1.10 rằng ông nhận định là Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không đạt được thỏa thuận trước năm 2019.

"Nhưng thỏa thuận Nafta mới cho thấy Trung Quốc và những người khác rằng chính quyền Trump sẵn sàng ký kết các giao dịch thương mại mới miễn là họ giải quyết các mối quan ngại cốt lõi của Hoa Kỳ," ông nói.

Tuy nhiên, Bắc Kinh khó có thể chấp nhận những yêu cầu này. Đó là bởi vì chính quyền Trump đang gây áp lực cho những thay đổi lớn trong cách mà Trung Quốc quản lý nền kinh tế thông qua các khoản trợ cấp và chính sách công nghiệp do chính phủ chỉ đạo.

Bản thân Trump dường như ám chỉ đến những khó khăn phía trước trong các bình luận của ông với các phóng viên hôm 1.10. "Họ làm bất cứ điều gì họ muốn", ông nói, đề cập đến Bắc Kinh, nói thêm, "Chúng tôi có rất nhiều việc phải làm với Trung Quốc."

Nguồn Bloomberg