Trump sẽ tăng nhiệt cuộc chiến thương mại?

Chiến tranh thương mại của Hoa Kỳ với Trung Quốc có thể trở nên xấu đi. Sau một mùa hè nóng bỏng với những lời đe dọa và áp thuế, những thành viên diều hâu trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã giành được thế thượng phong và sẵn sàng tung ra một cuộc tấn công mùa thu.

Các cuộc thảo luận ở Washington giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã chỉ mang lại một chút tiến bộ rõ rệt trong tuần trước về việc đình chiến. Thay vào đó, vấn đề  những mức thuế mới mà Trump đã đe dọa sẽ áp đặt lên khoảng 200 tỷ USD hàng nhập khẩu hàng năm từ Trung Quốc, và sự trả đũa đã được hứa hẹn của Bắc Kinh.

“Chúng ta sẽ phải đối mặt với một cuộc chiến thương mại leo thang trong vài tháng tới,” David Dollar thuộc Viện Brookings, người từng là đại diện hàng đầu của Bộ Tài chính Mỹ tại Trung Quốc dưới thời chính quyền Obama, nói.

Ngay cả trước khi các cuộc đàm phán mới nhất diễn ra cũng không khó hình dung ra kết quả. Đầu năm nay, Tổng thống đã công khai chỉ trích Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và chia tay một thỏa thuận mà Mnuchin đã ký với Lưu Hạc, người đồng nhiệm Trung Quốc của ông.

Phe diều hâu đang chiến thắng

Trong tuần vừa qua, trong khi hai bên đang nói chuyện, Mỹ đã tăng thuế nhập khẩu thêm 16 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Việc trả đũa của Bắc Kinh sẽ khiến giá trị thương mại bị ảnh hưởng bởi tranh chấp lên tới 100 tỷ USD và nhiều hơn nữa.

Trong khi những bình luận chính sách thương mại của Trump trong những ngày gần đây đã tập trung vào việc giành được thỏa thuận Nafta với Mexico, Tổng thống cũng đã ủng hộ các hạn chế mới về đầu tư từ Trung Quốc.

 “Chúng ta đã không chú tâm đến đầu tư từ Trung Quốc. Và điều đó đã được một thời gian dài”, Tổng thống nói với các nhà lập pháp tại Nhà Trắng hôm thứ 5 để đánh dấu sự thông qua một dự luận tạo ra nhiều quyền hạn hơn cho Ủy ban đầu tư nước ngoài đầy quyền lực ở Mỹ, có thể ngăn chặn việc mua lại vì lý do an ninh quốc gia.

Và vào ngày thứ Sáu 24.8, các quan chức của Trump đã tụ tập ở Washington với các đối tác từ châu Âu và Nhật Bản, thảo luận về cách thúc đẩy Trung Quốc thay đổi mình.

Tất cả điều này làm tăng thêm những gì mà nhiều nhà phân tích xem là chiến thắng cho những người hiếu chiến với Trung Quốc trong chính quyền Trump, trong cuộc tranh luận về cách giải quyết đối thủ chiến lược lớn đầu tiên mà Hoa Kỳ đã phải đối mặt kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.

Buộc Trung Quốc phải thay đổi

Scott Kennedy, một chuyên gia Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở Washington, cho biết chiến thắng của phe diều hâu được phản ánh theo cách mà Mỹ đã đòi hỏi nhiều hơn từ Trung Quốc trong những tuần gần đây.

Khi ông Mnuchin và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross dẫn đầu phái đoàn Mỹ sang Bắc Kinh hồi đầu năm nay, một ưu tiên chính là yêu cầu Trung Quốc tăng cường mua đậu tương Mỹ, khí hóa lỏng (LNG) và các mặt hàng khác, để giảm thâm hụt thương mại song phương.

Vài tháng sau, đòi hỏi của chính quyền Trump ngày một khắt khe hơn. Nó đòi hỏi những thay đổi về cấu trúc lâu dài đối với chính sách của Trung Quốc. Chẳng hạn như kết thúc trợ cấp công nghiệp và trộm cắp tài sản trí tuệ... Quan điểm này được phe diều hâu bao gồm Robert Lighthizer, đại diện thương mại của Hoa Kỳ và cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro nhất quán. Chad Bown, một chuyên gia thương mại tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nói rằng chưa biết khi nào chính quyền Trump mới ngừng cuộc chiến này.

Tại Mỹ, ngày càng có nhiều bất ổn trong cộng đồng doanh nghiệp và giữa người tiêu dùng. Trong phiên điều trần tuần trước, một nhóm các công ty vừa và nhỏ phàn nàn về đợt thuế sắp tới, sẽ có khoảng 6.000 sản phẩm từ hải sản đến xe đạp bị ảnh hưởng.

Sức mạnh của nền kinh tế Mỹ có thể cho phép ông Trump leo thang chiến tranh. Các doanh nghiệp có thể khiếu nại về thuế quan, nhưng họ cũng thu được lợi ích từ việc cắt giảm thuế. Viện Brookings cho biết tác động kinh tế thực sự của các hành động thương mại của chính quyền Trump có thể không được cảm nhận cho đến năm 2019.

Các nhà hoạch định chính sách dự trữ liên bang đã đánh dấu một cuộc chiến thương mại là một nguy cơ lớn đối với nền kinh tế - nhưng điều đó còn xa. Hôm thứ 24.8, Chủ tịch Fed Jerome Powell dự đoán thêm “tăng trưởng mạnh” kèm theo tăng lãi suất dần dần. 

Nguồn Bloomberg