Tranh chấp thương mại Mỹ-Trung: Khởi đầu cho một cuộc chiến tranh lạnh mới?

Cạnh tranh sẽ kéo dài trong nhiều năm nữa

Trung Quốc không chỉ là một mặt trận khác trong cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump. Không giống như Mexico, Canada, châu Âu và các mục tiêu khác của tổng thống Mỹ, Trung Quốc sẽ là một nguồn xung đột kinh tế trong nhiều năm tới. Giống như sự cạnh tranh với Liên Xô, cạnh tranh kinh tế với Trung Quốc có thể chuyển thể một cuộc chiến tranh lạnh, vốn sẽ định hình lại chính trị và chính sách kinh tế của Mỹ cho một thế hệ hoặc hơn thế nữa.

Cho đến bây giờ, người Mỹ phần lớn bị phân tâm từ sự phát triển kinh tế của Trung Quốc. Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào tháng 12 năm 2001, ba tháng sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9. Trong nhiều năm sau đó, trọng tâm của Mỹ là khủng bố và chiến tranh ở Trung Đông, không phải là sự thăng hoa của kinh tế Trung Quốc và tác động của nó đối với nền kinh tế Mỹ. Tiếp theo là một cuộc khủng hoảng tài chính và cuộc suy thoái lớn, đã trở thành trọng tâm quốc gia trong vài năm tới. Môi trường chính trị hậu suy thoái kinh tế ở Mỹ phần lớn là một trong những rối loạn chức năng của chính phủ và phân cực đảng phái.

Nhưng những thay đổi ở cả Trung Quốc và Mỹ làm cho giai đoạn hiện tại trở nên khác biệt. Trong giai đoạn phát triển kinh tế của Trung Quốc trong những năm 2000 và phần lớn thập niên 2010, Mỹ cũng đã có những lợi ích rõ ràng dù cũng phải đánh đổi. Trung Quốc mở cửa cho một số ngành công nghiệp Mỹ tiếp cận nhiều hơn với thị trường nội địa Trung Quốc. Người tiêu dùng Mỹ được hưởng lợi bằng cách nhận hàng hóa giá rẻ được sản xuất tại Trung Quốc. Hy vọng rằng việc hội nhập Trung Quốc vào nền kinh tế toàn cầu sẽ làm thay đổi nền văn hóa của nó giống như phương Tây hơn.

Với việc Trung Quốc công bố tầm nhìn kinh tế "Made in China 2025" của mình, Mỹ sẽ khó hưởng lợi từ kế hoạch này. Nó hướng đến việc biến Trung Quốc thành một nền kinh tế tự cung tự cấp trong các ngành công nghiệp từ vũ trụ đến chất bán dẫn tới robot đe dọa công việc của người Mỹ, lợi nhuận doanh nghiệp và vị thế lãnh đạo công nghệ toàn cầu. Trung Quốc cũng trở thành một mối đe dọa an ninh quốc gia.

Nguồn: People's Daily 10 ngành nghề mà Trung Quốc muốn chú trọng tăng tỷ lệ nội địa hóa theo kế hoạch Made in China 2025. 1.Công nghệ thông tin. 2. Công cụ quản lý số hóa. 3. Thiết bị không gian 4. Tàu công nghệ cao. 5. Thiết bị xe lửa. 6. Tiết kiệm năng lượng. 7. Vật liệu mới. 8. Thiết bị y tế. 9. Máy nông nghiệp. 10. Thiết bị năng lượng.

Trong những năm gần đây, các bộ phim Hollywood ngày càng hướng tới khán giả Trung Quốc hơn, điều đó có nghĩa là đảm bảo phim có thể vượt qua kiểm duyệt Trung Quốc. Tại các thị trường dầu mỏ, quyền lực đang chuyển sang Ả Rập Xê Út và Nga thay vì OPEC vì sản lượng của hai nước tăng lên. Và tại Thung lũng Silicon, trong khi các công ty lớn có thể đang tranh luận liệu nên và có bao nhiêu nội dung cần kiểm duyệt ở thị trường Mỹ, thì việc kiểm duyệt là đương nhiên khi các công ty này tiếp cận thị trường Trung Quốc.

Trung Quốc trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu trong đổi mới công nghệ. Tăng trưởng kinh tế của nước này tiếp tục vượt qua sự tăng trưởng kinh tế của Mỹ, và theo thời gian, Mỹ buộc phải thích nghi với các giá trị của Trung Quốc trong các lĩnh vực then chốt trong nền kinh tế toàn cầu thay vì theo cách khác.

Mỹ tìm cách cản trở sự thăng tiến của Trung Quốc

Đây là một kịch bản có khả năng đoàn kết Dân chủ và Cộng hòa. Và thực sự, điều đó dường như đang xảy ra, khi Quốc hội tìm cách tăng cường giám sát đầu tư nước ngoài tại Mỹ.

Sự cạnh tranh ngày càng tăng giữa Mỹ và Trung Quốc có thể sẽ diễn ra sâu rộng. Liệu các sinh viên Trung Quốc có còn  được phép theo học tại các trường đại học Mỹ? Liệu những công nhân Trung Quốc có tay nghề cao vẫn được phép làm việc tại Thung lũng Silicon? Điều đó có thể gây tranh cãi nếu có lo ngại về việc các gián điệp có ý định trở về Trung Quốc với thông tin hữu ích cho kế hoạch Made in China 2025.

Một cuộc chiến tranh lạnh về kinh tế trong tương lai giữa Mỹ và Trung Quốc có thể thúc đẩy các nhà lãnh đạo Mỹ ủng hộ chính sách ủng hộ tăng trưởng ở bất kỳ mức giá nào, ngay cả khi những rủi ro đó làm tăng thêm lạm phát và gia tăng nguy cơ bong bóng của kinh tế. Nếu Trung Quốc đầu tư nhiều hơn vào thăm dò không gian, điều đó có thể bắt đầu một cuộc đua không gian khác. Trong bất kỳ lĩnh vực nào Trung Quốc quyết định tăng cường, Mỹ sẽ tìm cách cản trở.

Các trận đánh về thao túng tiền tệ và thuế đậu tương có thể chỉ là khởi đầu. Xung đột kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc có thể xác định thế hệ tiếp theo của cuộc sống người Mỹ.

Nguồn Bloomberg