Tranh cãi do thám Indonesia-Australia đã lan sang lĩnh vực kinh doanh

Căng thẳng ngoại giao leo thang giữa Australia và Indonesiađã lan sang hoạt động kinh doanh trong ngày thứ Sáu 22/11. Một doanh nghiệp nhànước của Indonesia đã ngưng đàm phán với các trang trại gia súcAustraliavới lý docác vấn đề về tin tưởng giữa hai nước láng giềng.

PT Rajawali Nusantara Indonesia (RNI) là doanh nghiệpIndonesia đầu tiên đóng băng quan hệ kinh doanh vớiAustraliasau vụ cáo buộc nghe lénmới đây. Cáo buộc này xuất phát từ các tài liệu cho biết Canberra đã nghe trộmđiện thoại của Tổng thống Susilo Bambang YUdhoyono và phu nhân.

Hôm thứ sáu 22/11 hàng chục người biểu tình đã đốt cờAustraliavà ảnhThủ tướng Tony Abbott bên ngoài tòa đại sứ quán Úc được phòng bị kiên cố ởJakarta ngày thứ hai liên tiếp . Họ yêu cầu một lời xin lỗi về vụ cáo buộc nghelén đã khiến Yudhoyono xuống cấp mối quan hệ ngoại giao với Canberra.

Mối quan hệ thương mạilớn bắt đầu bị ảnh hưởng

“Chúng tôi quyết định tạm ngưng đàm phán với các trang trạigia súc ở Úc cho tới khi chính phủ Úc thực hiện các yêu cầu của chính phủ Indonesia,”Tổng giám đốc điều hành RNI Ismed Hasan Putro nói với Reuters.

“Điều này rất quan trọng với việc xây dựng lòng tin songphương, tôn trọng và bình đẳng trong tương lai.”

Putro từ chối nêu tên các đối tácAustralia, nói RNI đã bắt đầu đàmphán với một hãng ở New Zealand là ứng cử viên thay thế.

Tháng 9, RNI nói họ đã gửi một đoàn đàm phán tới Úc đểthăm dò khả năng đầu tư 350 triệu rupiah (29.91 triệu USD) trong ba hoặc bốntrang trại gia súc đang hoạt động, với mục tiêu nhập khẩu 120’000 gia súc sốngmỗi năm.

Hôm thứ Tư các quan chức Indonesia nói nước này đang xem xétlại quan hệ thương mại vớiAustralia, trị giá hơn 11 tỉ USD năm ngoài, nhưng nhập khẩuthịt bò và gia súc chưa bị ảnh hưởng.

Indonesia là nhà nhập khẩu lớn các sản phẩm nông nghiệpAustralianhư lúa mì và gia súc sống, cònAustralialà thị trường xuất khẩu lớn thứ 10 củaIndonesia.

“Indonesia phải có thái độ dứt khoát với Australia với tưcách là một quốc gia… nhưng kinh doanh không nên trộn lẫn với chính trị,” Bộtrưởng bộ Doanh nghiệp nhà nước Dahlan Iskan phát biểu với các phóng viên.

Đóng băng

Tổng thống Yudhoyono phát biểu trên truyền hình hôm thứ 4là ông đã đóng băng các hợp tác tình báo và quân sự, bao gồm cả vấn đề người tịnạn, một mối nhức lâu năm trong quan hệ hai nước.

Indonesia đã bắt đầu quá trình ngưng trao đổi thông tin tìnhbáo vớiAustralia, theo Ngoại trưởng Marty Natalegawa nói.

“Quá trình đó cần có thời gian để thực hiện, nhưng quyết địnhđã được đưa ra,” ông Natalegawa nói với phóng viên. “Từng hoạt động sẽ bị đónglại.”

Hợp tác giữa cảnh sát Indonesia vàAustraliavề người tị nạn cũng “tựđộng và tạm thời ngưng lại”, theo ông Agus Barnas, phát ngôn viên của bộ quảnlý chương trình đó.

Lửa giận Indonesiachưa có dấu hiệu sẽ giảm xuống

Các báo cáo khơi dậy cơn thịnh nộ của Indonesia đến từ cáctài liệu tiết lộ bởi cựu nhân viên NSA của Mỹ Edward Snowden, cho biếtAustraliađã thửnghe trộm điện thoại của quan chức cấp cao nhất của Indonesia năm 2009.

Báo Jakarta Post hôm thứ Sáu 22/11 báo cáo một phái đoàn cácnhà lập hiến dự kiến bay tới Nga để gặp Snowden làm rõ thêm chi tiết về cácthông tin này. Thời hạn chuyến thăm của họ vẫn chưa xác định.

Thủ tướngAustraliavẫn chưa xác nhận chuyện nghe trộm hay xin lỗi,nhưng ông đã bày tỏ hối tiếc về sự bối rối báo chí gây ra cho Yudhoyono và giađình.

Đổ thêm dầu vào lửa giận Indonesia là một lời bình luận nhụcmạ trên Twitter của một cố vấn cao cấp Đảng Tự do của ông Abbott, dường như làđề cập tới Ngoại trưởng của Indonesia.

“Yêu cầu xin lỗi từAustraliabởi một anh chàng trông như diễn viênphim khiêu dâm Philippine những năm 70 với trình độ đạo đức tương tự,” trong mộttweet của ông Mark Textor, chiến lược gia và người lập điều tra ý kiến cho đảngcầm quyền. Tweet đó đã được xóa.

Textor chối bỏ là ông có ám chỉ cụ thể tới ai đó, nhưng đãxin lỗi về lời bình luận. Ông này đã từng làm việc cho chiến dịch bầu cử của thịtrưởng London Boris Johnson.

Ngài Abbot gọi lời bình luận đó “linh tinh” và có nhắc tới lờixin lỗi (của ông Textor) khi bị hỏi về quan hệ của chính phủ với ông ta trướcQuốc hội hôm thứ 5.

Nguồn Reuters