Thượng đỉnh ASEAN khai mạc tại Singapore

Hội nghị đã khai mạc chiều ngày 13.11 tại Trung tâm Triển lãm và Hội nghị Quốc tế Suntec, Singapore,

ASEAN được dự báo sẽ là nền kinh tế đứng hàng thứ tư thế giới vào năm 2030. Để thúc đẩy kinh tế của khu vực này, lãnh đạo ASEAN bàn về việc tiến tới ký kết hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (Regional Comprehensive Economic Partnership-RCEP), sẽ quy tụ 10 nước Đông Nam Á, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật, Úc và New Zealand. Đây sẽ là khu vực tự do mậu dịch lớn nhất thế giới, chiếm đến 39% GDP toàn cầu (theo các số liệu của năm 2017) và chiếm phân nửa dân số hành tinh của chúng ta.

Các bộ trưởng kinh tế của ASEAN đã ký kết một hiệp định đầu tiên về thương mại điện tử (e-commerce) nhằm tạo một môi trường thuận lợi hơn cho việc mua bán trên mạng giữa các nước Đông Nam Á. Với số người sử dụng Internet hiện nay đã lên tới 330 triệu và sẽ còn tăng hơn nữa, nền kinh tế trên mạng của ASEAN được dự báo sẽ tăng lên tới 200 tỉ USD vào năm 2050. Qua việc ký kết hiệp định về thương mại điện tử, các nước ASEAN cũng muốn thể hiện cam kết về một nền mậu dịch tự do và cởi mở trong bối cảnh Hoa Kỳ, nền kinh tế hàng đầu thế giới, nay lại đi theo con đường bảo hộ mậu dịch.

Về mặt an ninh khu vực, tình hình Biển Đông vẫn là mối quan tâm hàng đầu của các lãnh đạo ASEAN. Đây là vùng biển mà Bắc Kinh khẳng định chủ quyền trên 90% diện tích, mặc dù có những khu vực tranh chấp với 4 nước Đông Nam Á. Bản tuyên bố cũng nhắc lại là ASEAN và Trung Quốc đang tiếp tục đàm phán để thiết lập một Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC).

Trong bối cảnh tiến trình đàm phán kéo dài trong lúc Trung Quốc có nhiều hoạt động xâm lấn trái phép quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho là phải "ba năm nữa" mới có thể hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC).

Phản ứng lại tuyên bố này, cố vấn an ninh Tổng thống Mỹ John Bolton lên án Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông. "Mỹ kêu gọi Trung Quốc rút các hệ thống tên lửa bố trí trái phép ra khỏi quần đảo Trường Sa. Mọi quốc gia nên tránh giải quyết tranh chấp bằng biện pháp cưỡng chế hoặc đe dọa" – tuyên bố của Mỹ nêu rõ.

Theo AFP, dự án Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) không có Mỹ, do Trung Quốc đề xướng, gọi tắt là RCEP, cũng phải dời sang năm 2019. Các bên muốn đạt được cái mà họ gọi là "kết quả thực chất" trước cuối năm 2018. Tuy nhiên, các bộ trưởng đã không thể thu hẹp được những khác biệt trong một số vấn đề, chẳng hạn như vấn đề thuế quan. Ấn Độ vẫn thận trọng về việc đưa thêm các mặt hàng vào diện không chịu thuế quan, do quan ngại về khả năng xuất khẩu của Trung Quốc sang Ấn Độ sẽ tăng.