Thủ tướng nước Anh lại từ chức

Thủ tướng Anh Liz Truss đã từ chức vào ngày 20/10 sau thất bại của các chính sách cắt giảm thuế, làm rung chuyển thị trường tài chính và dẫn đến một cuộc nổi dậy trong chính Đảng của bà.

Bà Truss nắm quyền chỉ trong 44 ngày, trở thành thủ tướng tại vị ngắn nhất trong lịch sử nước Anh. Trong đó có 10 ngày, việc vận hành chính phủ của bà bị ngưng trệ vì Nữ hoàng Elizabeth II qua đời.

Phát biểu trước dinh Thủ tướng Anh, số 10 Phố Downing, bà nói: "Chúng tôi đặt ra tầm nhìn cho một nền kinh tế tăng trưởng cao, thuế thấp sẽ tận dụng được các quyền tự do của Brexit. Mặc dù vậy, tôi thừa nhận, với tình hình hiện tại, tôi không thể hoàn thành những trọng trách đã cam kết khi được bầu chọn. Do đó, tôi đã nói chuyện với Đức vua và thông báo rằng tôi sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ”.

Đảng hiện sẽ hoàn tất cuộc bầu cử lãnh đạo trong tuần tới. 

Việc từ chức của bà Truss được đưa ra sau cuộc họp với ông Graham Brady, một chính trị gia Đảng Bảo thủ. Ngay trước cuộc họp, một người phát ngôn của Dinh Thủ tướng Anh cho biết bản thân bà Truss vẫn muốn tiếp tục tại vị.

Trong suốt cuộc họp kéo dài một giờ, có tới 17 nghị sĩ đảng Bảo thủ công khai kêu gọi bà Truss từ chức. Số người đã viết thư cho ông Brady bày tỏ sự bất tín nhiệm vào thủ tướng được ghi nhận vượt mốc 100 người vào hôm 20/10.

Sau thông báo từ chức của bà Truss, đồng bảng Anh tăng 0,6% trong ngày so với USD, vào lúc 5:00 chiều, giao dịch ở mức 1,128 USD. 

Đồng Bảng Anh tăng sau thông báo từ chức của bà Liz Truss. Ảnh: CNBC.

"Ngân sách nhỏ" gây tranh cãi

Vào ngày 23/9, Bộ trưởng tài chính của bà Truss khi đó, ông Kwasi Kwarteng, đã công bố kế hoạch tài chính “Ngân sách nhỏ”, bắt đầu một thời kỳ hỗn loạn đối với thị trường trái phiếu Vương quốc Anh, vốn đã gặp khó khăn bởi việc cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp mà chính quyền bà Truss thông qua. Hầu hết các chính sách đã bị đảo ngược chỉ ba tuần sau đó bởi tân bộ trưởng tài chính, ông Jeremy Hunt.

Bà Truss đã đánh bại ông Rishi Sunak để trở thành lãnh đạo của Đảng Bảo thủ sau khi cựu Thủ tướng Boris Johnson từ chức vào ngày 7/7. Ông Sunak hiện là một trong những ứng cử viên sáng giá để kế nhiệm bà Truss, một số ứng cử viên khác là bà Penny Mordaunt, Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace và cựu Thủ tướng Boris Johnson.

Việc từ chức khiến kế hoạch cập nhật ngân sách dự kiến vào ngày 31/10 trở nên không chắc chắn, nhưng bà Truss cho biết thay đổi lãnh đạo sẽ không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các kế hoạch tài chính.

Trong bài phát ngôn, bà Truss nhắc lại những dấu ấn trong nhiệm kỳ ngắn ngủi của bà, bao gồm hỗ trợ các hộ gia đình với hóa đơn năng lượng và cắt giảm lãi suất bảo hiểm quốc gia, một loại thuế chung ở Anh. Việc cắt giảm là một trong số rất ít biện pháp của “Ngân sách nhỏ” được duy trì; trong khi gói hỗ trợ năng lượng, ban đầu được thiết lập để bắt đầu khởi chạy vào hai năm sau, nay đã giảm xuống còn sáu tháng.

Lấy lại niềm tin

Ông Paul Dales, Chuyên gia kinh tế tại Capital Economics, cho biết: “Chỉ trong vài tuần, chính sách tài khóa đã chuyển từ cực kỳ lỏng lẻo, ít lỏng lẻo hơn sang hoàn toàn chặt chẽ. Nhìn chung, việc bà Truss từ chức là một bước đi cần thiết để chính phủ Vương quốc Anh tiến xa hơn trên con đường khôi phục uy tín trong mắt thị trường tài chính. Nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa, Tân Thủ tướng có nhiệm vụ điều hướng nền kinh tế vượt qua khủng hoảng chi phí sinh hoạt, khủng hoảng chi phí đi vay và khủng hoảng tín nhiệm ”.

Các chuyên gia cho rằng nền kinh tế Vương quốc Anh đã suy yếu bởi gói Ngân sách nhỏ đầy “tai họa”. Trong tương lai, quốc gia này có khả năng phải đối mặt với sự sụt giảm trong chi tiêu tiêu dùng, thu nhập khả dụng của các hộ gia đình bị siết chặt, tỉ lệ việc làm thấp hơn và lãi suất cao hơn sẽ “bóp nghẹt” sự phục hồi trong đầu tư kinh doanh.

Có thể bạn quan tâm: 

Các nhà máy Việt Nam trầm lặng trước đơn đặt hàng chảy chậm của phương Tây

Nguồn CNBC