Thiên Tân: Vay hàng chục tỷ USD cho viễn cảnh xa vời

Thiên Tân - thành phố đông dân thứ sáu của Trung Quốc - cũng là nơi đang phình lên bong bóng bất động sản to nhất Trung Quốc. Thiên Tân được xem như một thành phố "lõi kép" với "lõi" thứ nhất là các khu phố cổ khá đẹp đẽ. "Lõi" thứ hai của thành phố Thiên Tân là khu đô thị mới Binhai, một khu vực đất lòng chảo ngập mặn rộng 786 dặm vuông và là một làng chài lâu đời có 2,4 triệu dân trong thành phố 11 triệu người.

Khu vực Binhai từng là cảng không vận lớn nhất miền Bắc Trung Quốc và là 1 trong 4 cảng biển tấp nập nhất thế giới. Dọc theo bờ biển Binhai dài 95 dặm là một nhà máy sản xuất muối ăn của Israel với số vốn đầu tư 3,82 tỷ USD.

Các cán bộ ở Binhai đã vay nợ tới 64 tỷ USD để đầu tư vào viễn cảnh tương lai của mình, và chiến lược của họ dường như đang chuyển động. GDP của người dân Thiên Tân đã chính thức tăng lên 16,4% vào năm 2011, cao nhất Trung Quốc (so sánh với thành phố Trùng Khánh) và nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, ngoại trừ Qatar.

Tuy nhiên phương pháp hạch toán mờ ám có thể che giấu rủi ro tài chính lớn ẩn sâu dưới lòng đất. "Nếu bạn nhìn vào số nợ địa phương so với tỷ lệ được thu hồi, thì có một quả bong bóng rất lớn và rất mong manh đang tồn tại ở Thiên Tân", ông Victor Shih, chuyên gia tài chính Trung Quốc nói trong buổi phỏng vấn Ngân hàng Credit Suisse vào tháng 3 vừa qua.

Vào năm 2008, chính quyền trung ương Trung Quốc đã ban hành một chương trình kích thích kinh tế trị giá 586 tỉ USD để giúp Trung Quốc vượt qua khủng hoảng kinh tế toàn cầu, và chính quyền địa phương các cấp bất ngờ bị ngập sâu trong dòng nước lũ tín dụng dễ dàng, tuôn chảy từ chính phủ. Có được tiền như từ trên trời rơi xuống, địa phương các cấp đua nhau vung hàng núi tiền để đầu tư vào tàu điện ngầm, sân bay, căn hộ cao cấp và khách sạn 5 sao.

Theo Văn phòng Kiểm toán Nhà nước Trung Quốc, tính đến cuối năm 2010 chính quyền địa phương các cấp đã có số dư nợ khổng lồ 1,7 nghìn tỷ USD, chiếm 27% GDP của Trung Quốc. Tuy nhiên, các ước tính khác cho rằng con số đó phải cao gấp đôi. Thiên Tân là thành phố vay vốn nhiều hơn bất kỳ thành phố nào khác của Trung Quốc vào năm 2009, dư nợ ngày càng tăng lên đến 47,3% vượt xa với trung bình quốc gia.

Như các chính quyền địa phương khác, quan chức Thiên Tân thường vay tiền thông qua các công ty tài chính "đen" để vay những khoản tiền mờ ám lớn, gây khó khăn cho thành phố khi đánh giá bảng cân đối kế toán. Các quan chức Thiên Tân thường khẳng định rằng công ty của họ thường được mệnh danh là phương tiện tài chính của chính quyền địa phương.

Những khoản nợ khổng lồ của doanh nghiệp quốc doanh - tập đoàn đầu tư và xây dựng hạ tầng Thiên Tân được ghi nhận là hơn 45 tỷ USD trong năm 2011, nhiều hơn bất kỳ phương tiện tài chính địa phương nào khác ở Trung Quốc. Nếu dòng vốn đầu tư địa phương cạn kiệt, Binhai có thể có kết cục trở thành một thị trấn ma, với một nửa số nhà cao tầng được xây dựng nhưng mãi mãi không có người ở.

Mặc dù vậy, các quan chức Khu đô thị mới Binhai vẫn tuyên bố khu vực này đã sẵn sàng cho sự thành công. Binhai sẽ giống với Bắc Kinh với những đường cao tốc nghẹt cứng xe hơi, các khách sạn hạng sang, cao ốc văn phòng tạo ra những hiệu quả vững chắc. Tuy nhiên, mục tiêu đó vẫn còn quá xa vời.

Nguồn Công An Nhân Dân