Thế vận hội không khán giả: Nhật Bản sẽ thành công sau những cánh cửa đóng kín?

Theo Financial Times, một trong những mối quan tâm hàng đầu của ông Shinzo Abe khi vừa nhậm chức năm 2012 là việc giành quyền đăng cai Thế vận hội Olympic 2020. Madrid và Istanbul khi ấy là những thành phố tiềm năng để trở thành chủ nhà của sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh này.

Chính quyền của ông Abe muốn thông qua sự kiện để truyền đi thông điệp: Nhật sẽ hồi sinh và tự tin sau nhiều thập kỷ kinh tế trì trệ, mở cửa với thế giới và nối lại tinh thần của một quốc gia trẻ trung từ hồi Olympic Tokyo 1964.

Năm 2021, Nhật quyết tâm tổ chức sự kiện thể thao này ngay cả khi dịch bệnh hoành hành trên khắp thế giới. Khán giả cũng không thể tới các địa điểm thi đấu theo dõi các vận động viên vì giãn cách xã hội. Không những vậy, nhiều người dân Nhật đang lên tiếng phản đối sự kiện này. Tất cả những điều đó làm dấy lên câu hỏi liệu Nhật có tổ chức thành công Olympic Tokyo hay không?

Khi những vận động viên vĩ đại nhất thế giới bắt đầu đổ qua sân bay và một Tokyo bị cưỡng chế bởi COVID-19 bước vào thời điểm đếm ngược cuối cùng cho Thế vận hội Olympic vào thứ 6 tuần này, kéo theo đó là những màn thi đấu đỉnh cao vắng bóng khán giả. Trong bối cảnh đấy, thông điệp hồi sinh kinh tế, nối lại tinh thần năm 1964, ít nhiều mất đi giá trị.

Thế vận hội năm 1964 là Thế vận hội lần đầu tiên được tổ chức ở Nhật và ở châu Á, mặc dù Tokyo đã giành được quyền đăng cai Thế vận hội năm 1940. Ảnh: Olympics.com.

Tổ chức sau những cánh cửa đóng kín

Thủ tướng Yoshihide Suga cho rằng: Olympic là biểu tượng chiến thắng của thế giới trước COVID-19, vậy nên Nhật cần phải đi trước. Ông muốn gửi thông điệp về hy vọng và lòng dũng cảm từ Nhật ra thế giới.

Nhưng một lần nữa, những tuyên bố hào hùng ấy đã bị hủy hoại khi nhìn vào thực tế cách mà các cuộc thi đấu được tổ chức. Sau khi đưa ra thông báo có tới 10.000 khán giả được phép tham dự một số sự kiện, ông Suga đã phải thay đổi và ban bố tình trạng khẩn cấp mới tại Tokyo.

Số ca nhiễm hàng ngày ở Nhật. Ảnh: WHO.

Và như thế, Olympic Tokyo 2020 phải tổ chức sau những cánh cửa đóng kín. So với những giải đấu tiếng tăm gần đây với đám đông khán giả tham dự như giải vô địch bóng đá Euro 2020 và giải quần vợt Wimbledon, Olympic Tokyo 2020 dường như tượng trưng cho những gì đã mất vì COVID-19 hơn là bất kỳ chiến thắng nào.

Các nhà tài trợ cũng bất bình vì họ đã phải chi trả nhiều hơn bất kỳ sự kiện thể thao nào khác trong lịch sử mà hiệu quả tiếp thị lại rất kém. Olympic Tokyo 2020 đã huy động hơn 3 tỉ USD chỉ riêng từ các nhà tài trợ Nhật Bản.

Quyết định hoãn Thế vận hội đã dẫn đến cuộc tranh giành để đàm phán lại hàng nghìn hợp đồng thương mại. Mặc dù đầu tư tốn kém, các doanh nghiệp tài trợ hiện đang phải đối mặt với những rủi ro về danh tiếng mà trước đại dịch họ không thể lường trước được.

Về phía các nhà phát sóng, tình hình có vẻ lạc quan hơn. Đài NBC - chủ bản quyền của Mỹ - đã bán hơn 1,2 tỉ USD tiền quảng cáo xung quanh Thế vận hội, nhiều hơn số tiền thu được hồi Thế vận hội Rio.

Tân giám đốc điều hành Yuki Kusumi của Panasonic cho rằng: một số khía cạnh của Thế vận hội sẽ không bị ảnh hưởng ngay cả khi tổ chức mà không có khán giả. Theo ước tính của công ty Panasonic, nhà tài trợ toàn cầu cho các Thế vận hội cho đến năm 2024, chỉ riêng Thế vận hội Tokyo sẽ tạo ra doanh thu hơn 200 tỉ yen (1,8 tỉ USD).

Những cuộc thi đấu bị cô lập

Đối với các vận động viên, thế vận hội năm nay sẽ là một trải nghiệm rất khác. Họ sẽ chỉ được phép vào Làng Olympic trong vài ngày khi diễn ra cuộc thi đấu của họ. Các cuộc kiểm tra virus liên tục được tiến hành và họ sẽ bị phạt rất khắt khe nếu vi phạm bất kỳ quy định hạn chế COVID-19 nào.

Cảnh sát và nhân viên an ninh đứng gác tại lối vào của Làng vận động viên trước thềm Thế vận hội Olympic Tokyo 2020 tại Tokyo, Nhật. Ảnh: Reuters.

Các quy định phức tạp xung quanh các cuộc thi đấu đang gây ra vấn đề về sự gắn kết. Các vận động viên được yêu cầu đeo khẩu trang mọi lúc, trừ việc ăn, ngủ và thi đấu. Các tấm chắn cũng được lắp đặt để hạn chế sự tiếp xúc giữa những người tham gia.

Khoảng 11.000 vận động viên Olympic và 4.400 vận động viên Paralympic sẽ đến Nhật trong những tuần tới, cùng với 41.000 huấn luyện viên, giám khảo và các quan chức khác. Liệu tất cả các biện pháp phòng ngừa COVID-19 sẽ có tác động đến sự cạnh tranh?

Chủ tịch ban tổ chức Tokyo 2020 Seiko Hashimoto thừa nhận rằng nhiều vận động viên sẽ bị gián đoạn công tác chuẩn bị và họ có ít thời gian hơn để thích nghi với khí hậu nóng ẩm ở Nhật.

Một sự kiện bị thu hẹp

Mặc dù được tổ chức theo một cách rất khác biệt, Olympic Tokyo 2020 đem lại hy vọng là rút ra được một di sản tích cực cho thủ đô của Nhật và trả lời câu hỏi về sự tồn tại của sự kiện thể thao lớn nhất thế giới.

Trong nhiều thập niên, các thành phố trên khắp thế giới đã rút khỏi các cuộc đấu thầu đăng cai Thế vận hội. Các quốc gia tin rằng việc chi tiêu cho Olympic không thể lí giải cho bất kỳ lời lãi kinh tế tiềm năng từ việc đăng cai. Quan điểm này dần phổ biến sau khi ước tính chi phí Thế vận hội mùa đông Sochi 2014 lên tới 51 tỉ USD khi tính đến việc xây dựng các tuyến đường giao thông và cơ sở hạ tầng.

Ngân sách ban đầu cho Tokyo 2020 là 1350 tỉ yen (12,2 tỉ USD). Sau thời gian trì hoãn, con số đó đã tăng lên thành 1.640 tỉ yen (14,84 tỉ USD), với phần lớn khoản phụ trội đến từ hầu bao của công chúng. Với quyết định tổ chức các cuộc thi đấu mà không có khán giả, những người đóng thuế ở Tokyo đang phải hoàn lại số tiền lên tới 90 tỉ yen tiền bán vé.

Số lượng người tham dự đã giảm hơn 2/3 từ 141.000 xuống còn 41.000. Tuy nhiên, nếu tổ chức thành công Thế vận hội, Nhật sẽ cho các quốc gia khác thấy được điều gì cần thiết và điều gì không, đồng thời tạo một đòn bẩy cho các sự kiện quy mô nhỏ gọn hơn trong tương lai.

Giám đốc điều hành Ủy ban Olympic Quốc tế cho rằng các cuộc thi đấu ở Tokyo lần này sẽ là minh chứng cho sự thích nghi của Thế vận hội đối với các nhu cầu và khả năng của từng thành phố đăng cai.

Có thể bạn quan tâm:

Nguyên nhân khiến Đức hứng lũ lụt lịch sử giữa mùa hè