Thế giới đang gánh hậu quả vì "Nước Mỹ trên hết"

Với việc đồng USD mạnh lên và lãi suất gia tăng đã tạo ra áp lực lên các nền kinh tế mới nổi giống như cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump đe dọa Trung Quốc, Hoa Kỳ là nước duy nhất trong nhóm bả nước công nghiệp có tăng trưởng kinh tế tiếp tục tăng tốc trong năm nay.

Tăng trưởng kinh tế của các nước năm 2017 (màu đen) và 2018 (màu đỏ).

Sự kết thúc của sự hưng phấn ngắn ngủi của một cuộc nổi dậy toàn cầu được đồng bộ hóa đã hiển nhiên trong các thị trường tài chính. NatWest Markets cho biết tăng trưởng của các tài sản trong rổ của ngân hàng này như đồng đô la Úc và đồng giảm khoảng 4,5% trong năm nay so với mức tăng gần 7% của chỉ số S&P 500.

Jim McCormick, người đứng đầu chiến lược đa tài sản tại NatWest, cho biết khoảng cách về hiệu suất đã tạo ra tăng trưởng mất cân bằng trong năm nay.

Bối cảnh toàn cầu sẽ là đề tài thảo luận chính khi Cục Dự trữ Liên bang (FED) tổ chức hội nghị chính sách thường niên trong tuần này tại Jackson Hole, Wyoming, tại đó Chủ tịch Jerome Powell sẽ phát biểu. Hai đợt tăng lãi suất của năm 2018 của FED đã giúp đồng USD lên giá gần 6%, tạo ra thêm gánh nặng cho các nước khác có vay nợ bằng đồng USD.

Biên bản cuộc họp chính sách gần đây nhất của FED, vào cuối ngày 22.8, có thể cung cấp manh mối về triển vọng về lãi suất  trong năm 2019. Hiện tại, Mark Nash, người đứng đầu thu nhập cố định tại Old Mutual Global Investors, đặt cược nền kinh tế mạnh mẽ của Mỹ sẽ tiếp tục cho phép FED nâng lãi suất mặc dù nó điều này có thể tạo ra khó khăn cho chính cơ quan này.

Ông nói với rằng Bloomberg rằng: "Khi cơn đau ở các thị trường mới nổi trở nên nghiêm trọng, điều đó sẽ tự nhiên lan sang Mỹ và buộc FED phải thay đổi. Hiện tại,  không thể đổi lỗi cho những gì Powell đang làm, nhưng những tác động của nó có thể lại ám ảnh ông ấy”.

Đồng USD ngày càng mạnh lên.

Bằng chứng về chững lại bên ngoài nước Hoa Kỳ đã hiển hiện. Các nhà kinh tế tại JPMorgan Chase & Co. cho biết mặc dù tăng trưởng toàn cầu cao hơn xu hướng dài hạn của nó nhờ vào Hoa Kỳ, tỷ lệ các quốc gia có phát triển kinh tế vượt trên mức tiềm năng trên đã giảm xuống 60% từ mức 80% trong năm 2017.

Động lực tăng trưởng của Trung Quốc đã bị đình trệ khi các nhà hoạch định chính sách hạn chế cho vay rủi ro và tranh chấp thương mại với Hoa Kỳ bắt đầu tạo ra tác động, khiến các nhà hoạch định chính sách phải phát tín hiệu sự sẵn sàng hỗ trợ hoạt động. Các nhà kinh tế cũng thấy sự suy giảm ở Nhật Bản.

Trên khắp châu Âu, các kết quả khảo sát và tín nhiệm đã giảm trong năm nay một phần do lo ngại xuất khẩu. Chỉ số đơn đặt hàng nhà máy của Đức - một thước đo sản lượng trong tương lai trong nền kinh tế lớn nhất khu vực đồng Euro - đã có sự sụt giảm hàng năm đầu tiên của họ trong gần hai năm.

Ý đang xảy ra bất đồng với các nhà đầu tư về các kế hoạch tài chính của mình, trong khi kế hoạch Brexit ở Anh vẫn đang trong một tương lai bất định.

Sau đó, là  những thị trường mới nổi. Đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm trong bối cảnh khủng hoảng chính trị, Venezuela đã thực hiện một trong những đợt phá giá lớn nhất trong lịch sử và Argentina đang tăng lãi suất để bảo vệ tiền tệ của mình. Dù những điều trên chưa thể kéo nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái, chúng có thể tạo ra tác động lan truyền tiêu cực đến các cường quốc thị trường mới nổi như Brazil.

Tom Orlik, kinh tế gia trưởng tại Bloomberg Economics, không cho rằng các thị trường mới nổi sẽ kéo lùi thế giới. Ông quan sát rằng, trừ Trung Quốc, các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển chiếm đến 24,6% GDP toàn cầu năm ngoái, giảm từ mức đỉnh 26,7% trong năm 2013.