English
Thứ Năm | 17/04/2014 16:05
Thanh toán di động đang thay đổi châu Á như thế nào?
Dịch vụ thanh toán qua điện thoại dự báo sẽ bùng nổ tại khu vực châu Á.
Đối với khu vực châu Á mới nổi, dịch vụ thanh toán qua điện thoại di động cho bạn bè, gia đình và các cửa hàng dự báo sẽ bùng nổ do ngày càng có nhiều người dân đang sử dụng điện thoại thông minh và công ty khai thác dịch vụ này.
Theo số liệu của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), 3 năm liên tiếp, châu Á đứng đầu thế giới về sử dụng điện thoại di động với hơn một nửa thuê bao điện thoại di động toàn cầu trong năm 2013.
Thomas Zink, quản lý bộ phận nghiên cứu tại IDC Financial Insights Asia-Pacific, nhận định, nguyên nhân chính rõ ràng là người tiêu dùng châu Á được đánh giá là trẻ trung và có xu hướng đô thị hóa hơn so với người dùng ở châu Âu và Mỹ. Có một số lý do liên quan đến văn hóa khác như sự hứng thú với công nghệ cao - một văn hóa phổ biến khiến điện thoại di động trở thành một biểu tượng thể hiện địa vị của người dùng. Đối với các thị trường mới nổi, yếu tố tác động là việc thiếu cơ sở hạ tầng internet đáng tin cậy, buộc người dùng phải nhảy sang dùng điện thoại.
Các ngân hàng phần lớn đã thống trị dịch vụ ngân hàng di động truyền thống ở những thị trấn và thành phố của châu Á bằng cách cung cấp ứng dụng mà khách hàng có thể tải về điện thoại thông minh. Nhờ vậy, theo IDC, các ngân hàng không phải đối mặt với nhiều sự cạnh tranh từ các lĩnh vực khác.
Tuy nhiên, tại những khu vực nông thôn ít được tiếp cận với ngân hàng (khu vực phi ngân hàng), các nền tảng cung cấp dịch vụ chuyển tiền và thanh toán đang nhanh chóng phát triển. Trong mô hình dành cho khu vực phi ngân hàng, tiền của khách hàng sẽ được lưu lại trong tài khoản ảo.
Theo số liệu năm 2012 của Ngân hàng Thế giới (WB), các nước có tỷ lệ tài khoản ngân hàng chính thức/tổng số tài khoản thấp nhất ở châu Á là Campuchia (xếp thứ nhất với 3,6%), Pakistan (xếp thứ 2 với 10%) và Indonesia (xếp thứ 3 với 19,5%). Tỷ lệ này ở Việt Nam và Phillipines lần lượt là 21% và 26%.
Theo WB, tại khu vực Nam Á, trong năm 2012, ước tính có 33% người dân trên 15 tuổi sở hữu tài khoản tại một ngân hàng chính thống trong khi 76% dân số còn lại không có điều kiện tiếp cận với dịch vụ ngân hàng. Con số này đã đưa châu Á trở thành một trong những khu vực có tiềm năng tăng trưởng trong ngành công nghiệp thương mại điện tử đứng đầu thế giới.
Sandy Shen, giám đốc nghiên cứu tại Gartner, cho biết, đối với khu vực phi ngân hàng, các ngân hàng không đóng vai trò lãnh đạo. Khu vực này chủ yếu sẽ được các công ty viễn thông kiểm soát với mạng lưới phân phối rộng và mối quan hệ với khách hàng sử dụng dịch vụ di động tốt hơn.
Điển hình là dịch vụ di động Easypaisa của Pakistan được triển khai vào năm 2009 bởi công ty Telenor Pakistan và Ngân hàng Tài chính Tameer Micro. Với dịch vụ này, khách hàng có thể đăng ký tài khoản di động và sử dụng tất cả các dịch vụ mà không cần phải trực tiếp đến ngân hàng.
Sau khi đăng ký tài khoản, khách hàng sẽ nhận được một dãy ký tự duy nhất tương tự như mật khẩu của thẻ ATM. Để thanh toán hóa đơn hoặc chuyển tiền, khách hàng sẽ chỉ phải mang tiền mặt tới đại lý ủy quyền, sử dụng mật khẩu để thực hiện giao dịch. Tính đến cuối năm 2012, Easypaisa đã thực hiện hơn 100 triệu giao dịch có giá trị hơn 1,4 tỷ USD.
Tuy nhiên, sức cạnh tranh trên thị trường giữa các nước rất khác nhau, chủ yếu do quy định của chính phủ.
Ông Shen giải thích, ở Ấn Độ, thái độ của các cơ quan quản lý đối với dịch vụ ngân hàng di động có sự khác biệt rõ rệt. Ngân hàng trung ương yêu cầu các công ty viễn thông và ngân hàng phải phối hợp với những ngân hàng có giấy phép hoạt động cho các nền tảng giao dịch.
Kết quả là, các ngân hàng Ấn Độ đã nhanh chóng nắm bắt được chiến lược di động đầu tiên. Năm ngoái, ngân hàng tư nhân lớn nhất ICICI của Ấn Độ đã hợp tác với công ty Vodafone triển khai dịch vụ thanh toán di động nổi tiếng của châu Phi là M-Pesa tới khách hàng.
Cũng trong năm 2013, ngân hàng trung ương Indonesia đã mời các ngân hàng thương mại và công ty mạng di động giới thiệu các sản phẩm tích hợp được sử dụng tại những khu vực nông thôn nhất định.
Ông Zink cho rằng, trở ngại thực sự đối với dịch vụ ngân hàng di động chính là khả năng dẫn dắt sở thích của khách hàng. Việc tiếp thị đúng bối cảnh - cung cấp dịch vụ cho khách hàng đúng thời điểm, địa điểm và đúng nhu cầu - sẽ là một "mặt trận tranh chiến" của lĩnh vực thương mại trong tương lai. Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập từ các giao dịch mà còn tạo ra doanh thu mới từ các dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng xung quanh giao dịch đó.
Theo số liệu của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), 3 năm liên tiếp, châu Á đứng đầu thế giới về sử dụng điện thoại di động với hơn một nửa thuê bao điện thoại di động toàn cầu trong năm 2013.
Thomas Zink, quản lý bộ phận nghiên cứu tại IDC Financial Insights Asia-Pacific, nhận định, nguyên nhân chính rõ ràng là người tiêu dùng châu Á được đánh giá là trẻ trung và có xu hướng đô thị hóa hơn so với người dùng ở châu Âu và Mỹ. Có một số lý do liên quan đến văn hóa khác như sự hứng thú với công nghệ cao - một văn hóa phổ biến khiến điện thoại di động trở thành một biểu tượng thể hiện địa vị của người dùng. Đối với các thị trường mới nổi, yếu tố tác động là việc thiếu cơ sở hạ tầng internet đáng tin cậy, buộc người dùng phải nhảy sang dùng điện thoại.
Các ngân hàng phần lớn đã thống trị dịch vụ ngân hàng di động truyền thống ở những thị trấn và thành phố của châu Á bằng cách cung cấp ứng dụng mà khách hàng có thể tải về điện thoại thông minh. Nhờ vậy, theo IDC, các ngân hàng không phải đối mặt với nhiều sự cạnh tranh từ các lĩnh vực khác.
Tuy nhiên, tại những khu vực nông thôn ít được tiếp cận với ngân hàng (khu vực phi ngân hàng), các nền tảng cung cấp dịch vụ chuyển tiền và thanh toán đang nhanh chóng phát triển. Trong mô hình dành cho khu vực phi ngân hàng, tiền của khách hàng sẽ được lưu lại trong tài khoản ảo.
Theo số liệu năm 2012 của Ngân hàng Thế giới (WB), các nước có tỷ lệ tài khoản ngân hàng chính thức/tổng số tài khoản thấp nhất ở châu Á là Campuchia (xếp thứ nhất với 3,6%), Pakistan (xếp thứ 2 với 10%) và Indonesia (xếp thứ 3 với 19,5%). Tỷ lệ này ở Việt Nam và Phillipines lần lượt là 21% và 26%.
Theo WB, tại khu vực Nam Á, trong năm 2012, ước tính có 33% người dân trên 15 tuổi sở hữu tài khoản tại một ngân hàng chính thống trong khi 76% dân số còn lại không có điều kiện tiếp cận với dịch vụ ngân hàng. Con số này đã đưa châu Á trở thành một trong những khu vực có tiềm năng tăng trưởng trong ngành công nghiệp thương mại điện tử đứng đầu thế giới.
Sandy Shen, giám đốc nghiên cứu tại Gartner, cho biết, đối với khu vực phi ngân hàng, các ngân hàng không đóng vai trò lãnh đạo. Khu vực này chủ yếu sẽ được các công ty viễn thông kiểm soát với mạng lưới phân phối rộng và mối quan hệ với khách hàng sử dụng dịch vụ di động tốt hơn.
Điển hình là dịch vụ di động Easypaisa của Pakistan được triển khai vào năm 2009 bởi công ty Telenor Pakistan và Ngân hàng Tài chính Tameer Micro. Với dịch vụ này, khách hàng có thể đăng ký tài khoản di động và sử dụng tất cả các dịch vụ mà không cần phải trực tiếp đến ngân hàng.
Sau khi đăng ký tài khoản, khách hàng sẽ nhận được một dãy ký tự duy nhất tương tự như mật khẩu của thẻ ATM. Để thanh toán hóa đơn hoặc chuyển tiền, khách hàng sẽ chỉ phải mang tiền mặt tới đại lý ủy quyền, sử dụng mật khẩu để thực hiện giao dịch. Tính đến cuối năm 2012, Easypaisa đã thực hiện hơn 100 triệu giao dịch có giá trị hơn 1,4 tỷ USD.
Tuy nhiên, sức cạnh tranh trên thị trường giữa các nước rất khác nhau, chủ yếu do quy định của chính phủ.
Ông Shen giải thích, ở Ấn Độ, thái độ của các cơ quan quản lý đối với dịch vụ ngân hàng di động có sự khác biệt rõ rệt. Ngân hàng trung ương yêu cầu các công ty viễn thông và ngân hàng phải phối hợp với những ngân hàng có giấy phép hoạt động cho các nền tảng giao dịch.
Kết quả là, các ngân hàng Ấn Độ đã nhanh chóng nắm bắt được chiến lược di động đầu tiên. Năm ngoái, ngân hàng tư nhân lớn nhất ICICI của Ấn Độ đã hợp tác với công ty Vodafone triển khai dịch vụ thanh toán di động nổi tiếng của châu Phi là M-Pesa tới khách hàng.
Cũng trong năm 2013, ngân hàng trung ương Indonesia đã mời các ngân hàng thương mại và công ty mạng di động giới thiệu các sản phẩm tích hợp được sử dụng tại những khu vực nông thôn nhất định.
Ông Zink cho rằng, trở ngại thực sự đối với dịch vụ ngân hàng di động chính là khả năng dẫn dắt sở thích của khách hàng. Việc tiếp thị đúng bối cảnh - cung cấp dịch vụ cho khách hàng đúng thời điểm, địa điểm và đúng nhu cầu - sẽ là một "mặt trận tranh chiến" của lĩnh vực thương mại trong tương lai. Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập từ các giao dịch mà còn tạo ra doanh thu mới từ các dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng xung quanh giao dịch đó.
Nguồn Gafin/ CNBC/ NCDT
_211426573.jpg?w=158&h=98)
