Tại sao Trung Quốc bỏ chính sách 1 con?

Trung Quốc rốt cuộc cũng đối mặt với quả bom hẹn giờ về nhân khẩu học. Tối hôm thứ Năm 29/10, nước này thông báo dỡ bỏ chính sách 1 con - được áp dụng suốt từ cuối những năm 1970 đến nay - và cho phép mỗi cặp vợ chồng được phép có 2 con.

Chính sách một con ban đầu là nhằm ngăn ngừa tình trạng dân số bùng nổ quá nhanh, khiến nguồn lợi không theo kịp, nhưng giờ đây chính sách này lại đang đe dọa tăng trưởng kinh tế trong những thập kỷ tới. Từ năm 2013, chính phủ Trung Quốc đã từng bước nới lỏng chính sách một con.

Các biểu đồ dưới đây sẽ cho thấy lý do Trung Quốc phải dỡ bỏ chính sách 1 con.

Tỷ lệ sinh giảm

Tỷ lệ sinh của Trung Quốc, giai đoạn 1952-2013.

Năm 2013, do chính sách 1 con và những thay đổi khác trong xã hội Trung Quốc, số trẻ em mới sinh tại Trung Quốc giảm còn 12,1 trẻ trên 1.000 người, so với 23,3 trẻ năm 1987.

Trong khi đó theo World Bank, tỷ lệ này ở Mỹ là 13, Malaysia 18 và Việt Nam 16. Tỷ lệ sinh của Nhật Bản, đang gặp phải nhiều vấn đề về nhân khẩu học, chỉ ở 8 trẻ/1.000 người.

Lực lượng lao động giảm

Tỷ lệ sinh giảm đồng nghĩa rằng dân số giảm theo và lực lượng lao động cũng giảm. Tình trạng này có thể cản trở tăng trưởng kinh tế và khiến tiền lương tăng nhanh, buộc các công ty phải di chuyển nhà máy sáng các nước có chi phí lao động thấp hơn ở châu Á và các khu vực khác.

Năm 2014, số người trong độ tuổi 15-64 lần đầu tiên giảm trong ít nhất 2 thập kỷ, giảm 1,6 triệu người, tương đương 0,2%, xuống còn 1,004 tỷ người.

Dân số già hóa

Sự thay đổi nhân khẩu học có nghĩa là tỷ lệ dân số già ngày càng tăng, hạn chế quy mô lực lượng lao động trong khi làm tăng chi phí chăm sóc y tế và gánh nặng lên lao động trẻ.

Liên Hợp Quốc dự đoán trong 25 năm tới, số người Trung Quốc ở độ tuổi 60 hoặc hơn sẽ tăng gấp đôi lên 431 triệu người. Năm 2050, nhóm này sẽ chiếm 36,5% so với 15,2% năm 2015.

Nhật Trường

Nguồn Bloomberg