Sự thống trị của đồng USD mang lại lợi thế cho Mỹ trong cuộc chiến ở Trung Quốc

Theo Bloomberg, mối đe dọa mới nhất của Trung Quốc đối với các công ty quán bar có quan hệ với các quan chức Mỹ đến thăm Đài Loan chỉ ra một điểm yếu của Bắc Kinh trong cuộc chiến trừng phạt với Washington: Trung Quốc có thể kiểm soát biên giới của chính mình, nhưng đồng bạc xanh lại thống trị thế giới.

Trong những tháng gần đây, chính quyền Trump áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hơn một chục quan chức Trung Quốc và hạn chế quyền truy cập vào điểm số của các công ty nước này. 

Trong khi đó, "các biện pháp đối phó chắc chắn" mà Bắc Kinh đã đe dọa đối với các quan chức Mỹ bao gồm 2 Thượng nghị sĩ Marco Rubio và Ted Cruz vẫn chưa rõ ràng trên khắp Thái Bình Dương. Không ai trong số hàng chục cá nhân Mỹ bị trừng phạt kể từ tháng 7 nhận được thông báo về những hình phạt sắp tới, ngoài giả định họ sẽ không được chào đón ở Trung Quốc.

Nhà phê bình Marco Rubio, người bị nêu tên trong các thông báo trừng phạt 2 lần vào mùa hè này, nói rằng: “Tôi đeo nó như một huy hiệu danh dự, nhưng hành động của Bắc Kinh không ảnh hưởng gì đến tôi”. Nguồn ảnh: Bloomberg.

Việc Trung Quốc điều chỉnh phản ứng của mình để giảm thiểu nguy cơ leo thang thêm của Tổng thống Donald Trump, nước này cũng bị hạn chế bởi sự thống trị của đồng USD trong tài chính quốc tế. Đồng bạc xanh chiếm gần 40% tất cả các giao dịch SWIFT trong tháng 7, so với đồng nhân dân tệ chiếm ít hơn 2%, khi chính quyền Bắc Kinh phản đối lời kêu gọi nới lỏng kiểm soát tiền tệ. 

Điều đó khiến các ngân hàng đa quốc gia bao gồm các ngân hàng do nhà nước Trung Quốc điều hành cũng khó tránh khỏi việc tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Lợi thế về đồng USD thậm chí có thể trở nên quan trọng hơn nếu chính quyền Trump trừng phạt các tổ chức tài chính ở Hồng Kông theo ủy quyền của luật pháp quốc hội vào tháng 7 hoặc có hành động trực tiếp chống lại các ngân hàng Trung Quốc. 

Giáo sư kinh tế Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông Edwin Lai, người chuyên về quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, cho biết: “Trung Quốc không có quá nhiều công cụ để thực hiện các lệnh trừng phạt vì hệ thống thanh toán của Mỹ quá phổ biến và rộng khắp”.

Các biện pháp trừng phạt tài chính của Mỹ cũng mang lại ít rủi ro phản tác dụng hơn so với chiến thuật cắt đứt khả năng tiếp cận thị trường của Trung Quốc. 

Nền kinh tế Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài và Bắc Kinh cảnh giác với các động thái có thể khiến các công ty đa quốc gia sợ hãi và làm lung lay thỏa thuận thương mại giai đoạn I với ông Trump. 

Trong những tuần gần đây, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã bày tỏ mong muốn giảm leo thang căng thẳng trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3.11.

Cho đến nay, cả hai bên đều không trừng phạt các quan chức hàng đầu, với việc ông Trump đưa ra các biện pháp chống lại các mục tiêu tiềm năng bao gồm Phó Thủ tướng Trung Quốc Han Zheng. Trong khi Mỹ trừng phạt Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Chen Quanguo vì cáo buộc vi phạm nhân quyền, Trung Quốc lại nhắm vào các quan chức cấp thấp hơn như Đại sứ Tự do Tôn giáo Quốc tế Sam Brownback và 6 thành viên Quốc hội Mỹ.

Cuộc thanh trừng hai bên cho thấy Mỹ có một khuôn khổ trừng phạt mạnh mẽ hơn nhiều, quyết định mới nhất của Mỹ trừng phạt 24 công ty Trung Quốc vì những vai trò bị cáo buộc của họ về việc xây dựng các cơ sở quân sự đang tranh chấp ở Biển Đông.

Các tổ chức cho vay lớn có hoạt động tại Mỹ, bao gồm các ngân hàng lớn của Trung Quốc đang thực hiện các bước dự kiến để tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ. Sự leo thang hơn nữa có thể liên quan đến việc tịch thu các tài sản có trụ sở tại Mỹ. Theo ông Yu Yongding, một thành viên cấp cao tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc cho rằng: “Không thể loại trừ khả năng này”.

Nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc và Bắc Á Ding Shuang tại ngân hàng Standard Chartered, cho biết: Mỹ cũng lựa chọn hạt nhân là lý do để loại Trung Quốc khỏi hệ thống USD. Điều này sẽ khiến Trung Quốc không thể thực hiện bất kỳ giao dịch nào bằng USD. 

Theo ông Ding Shuang, “Nguy cơ xảy ra điều này là một trong những lý do chính khiến Trung Quốc đẩy nhanh quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Căng thẳng Mỹ-Trung nhắm vào ngành tài chính đã là chất xúc tác trong việc tái tăng động lực nội bộ hóa đồng nhân dân tệ”.

Để Trung Quốc có được đòn bẩy tài chính toàn cầu, nước này cần mở tài khoản vốn để khuyến khích sử dụng đồng nhân dân tệ nhiều hơn. Chi phí sẽ mang lại cho các nhà đầu tư một số khả năng ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái của Trung Quốc.

Cố vấn cấp cao và chủ tịch ủy thác về kinh doanh và kinh tế Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Scott Kennedy nói: “Cho đến khi Bắc Kinh thay đổi các tính toán cơ bản, Trung Quốc sẽ không thể đưa các hạn chế tài chính vào bộ công cụ ngoại giao cưỡng chế của mình.

Có thể bạn quan tâm:

► Sự phụ thuộc của thương mại toàn cầu và một triển vọng phá bỏ ngôi vua của USD