Sự thật đằng sau phòng thí nghiệm Vũ Hán

Theo Financial Times, kể từ những tuần đầu của đại dịch, người ta cho rằng virus Corona có thể đã trốn thoát khỏi một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc. Bây giờ, giả thuyết này một lần nữa đang được xem xét một cách nghiêm túc.

Tuần trước, Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh cho các cơ quan tình báo Mỹ điều tra xem liệu COVID-19 “xuất hiện khi con người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay từ một tai nạn trong phòng thí nghiệm” và báo cáo lại sau 90 ngày.

Nhân viên an ninh đứng gác bên ngoài Viện Virus học Vũ Hán. Ảnh: AFP.

Cuối cùng, sẽ tốt hơn rất nhiều cho Trung Quốc nếu cho phép các nhà điều tra quốc tế tiếp cận không bị kiểm soát để tìm kiếm câu trả lời. Một vụ rò rỉ từ một phòng thí nghiệm chỉ là một giả thuyết, hoàn toàn dựa trên bằng chứng tình huống, nhưng là một giả thuyết chính đáng.

Chợ hải sản Hoa Nam của Vũ Hán - nơi COVID-19 ban đầu được phát hiện là nơi lý tưởng cho việc “chuyển giao từ động vật sang người” của một loại virus qua hàng rào loài động vật hoang dã tiếp xúc gần gũi với nhau và với con người. Tuy nhiên, khả năng Viện Virus học Vũ Hán - nơi có một bộ sưu tập lớn các virus Corona hay Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Vũ Hán là nguồn lây còn cao hơn. Việc trốn thoát trong phòng thí nghiệm đã gây ra dịch bệnh trước đây.

Xác định sự thật không phải là đổ lỗi cho người khác. Điều quan trọng là phải hiểu nguồn gốc của một căn bệnh đã giết chết ít nhất 3,5 triệu người nếu chúng ta muốn ngăn chặn những đợt bùng phát tương tự trong tương lai. Nếu sự lan truyền từ động vật là nguyên nhân, thì việc biết các cơ chế có thể xác định những nơi cần thay đổi trong việc xử lý động vật và tương tác với con người, đồng thời giúp thiết kế một hệ thống cảnh báo sớm toàn cầu về những rủi ro trong tương lai.

Nếu virus đến từ một phòng thí nghiệm và bằng cách nào chúng thoát khỏi phòng thí nghiệm, thì có thể rút ra các bài học về tính minh bạch và an toàn của nghiên cứu sinh học trên toàn cầu.

Tuy nhiên, ngay cả những nguồn lực đáng gờm của các cơ quan gián điệp Mỹ cũng có thể không đủ để đưa ra câu trả lời một cách chắc chắn. Và trong một thế giới “hậu sự thật”, không chỉ Bắc Kinh mà nhiều quốc gia khác sẽ bác bỏ bất kỳ tuyên bố nào của Mỹ về việc phát hiện ra nguồn gốc COVID-19 từ Trung Quốc, là chiến tranh thông tin.

Thay vào đó, thế giới cần một cuộc điều tra khoa học đầy đủ được thực hiện bởi các chuyên gia đáng tin cậy do một tổ chức đa phương lựa chọn và được cấp quyền truy cập vào tất cả dữ liệu, con người và địa điểm mà họ cần.

Đối với tất cả những khó khăn trong đại dịch, cơ quan tốt nhất để xử lý vấn đề trên là Tổ chức Y tế Thế giới. Thật vậy, giả thuyết trốn thoát trong phòng thí nghiệm phần lớn đã xuất hiện trở lại do kết quả của một cuộc điều tra không kết luận được của WHO đã bị cản trở bởi sự thiếu hợp tác đầy đủ của Trung Quốc. Báo cáo tháng 3 của WHO kết luận việc chuyển giao từ một con dơi, qua vật chủ trung gian, là "rất có thể xảy ra", và một sự cố trong phòng thí nghiệm "cực kỳ khó xảy ra ".

Tuy nhiên, trong khi các nhà điều tra phát hiện bệnh giống COVID-19 vào cuối năm 2019 ở một số người có liên quan đến chợ Hoa Nam thì virus Sars-Cov-2 chưa bao giờ được tìm thấy ở động vật, vì vậy vẫn chưa rõ nguồn gốc. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết việc đánh giá khả năng xảy ra rò rỉ trong phòng thí nghiệm là chưa đủ căn cứ.

Bắc Kinh dường như muốn nguồn tin vẫn là một bí ẩn. Trung Quốc thúc ép các nhà điều tra của WHO để ngỏ khả năng virus đến Vũ Hán từ thực phẩm đông lạnh; Truyền thông Trung Quốc đã đưa ra ý kiến ​​cho rằng nó được nhập khẩu từ các nơi khác trên thế giới. Cựu Tổng thống Donald Trump hầu như không tạo điều kiện cho Bắc Kinh cởi mở hơn bằng cách khẳng định ông sẽ "bắt Trung Quốc phải trả giá" cho virus, mặc dù ông Biden đã từ chối điều đó.

Tuy nhiên, khi tuyên bố ủng hộ thương mại tự do đối mặt với chủ nghĩa bảo hộ thời Trump và trong chính sách ngoại giao vaccine, Bắc Kinh đã cố gắng thể hiện mình là một công dân toàn cầu có trách nhiệm. Họ có thể sợ bị mất mặt nếu nguồn gốc COVID-19 được chứng minh. Trên thực tế, Trung Quốc sẽ nhận được sự tôn trọng dù muộn màng nếu chuyển sang minh bạch và hợp tác.

Có thể bạn quan tâm:

► Thêm nhiều manh mối về nguồn gốc COVID-19 từ khu mỏ ở Trung Quốc