Ra mắt hồi ký vén màn bí ẩn về sự sụp đổ của Lehman Brothers

Vào cuối năm 2007, khi hệ thống tài chính phố Wall có những dấu hiệu bất ổn và nhiều khả năng là sẽ sụp đổ, Erin Callan đã phần nào thấy trước được nguy cơ này khi cô trao đổi với một đồng nghiệp tại Lehman Brothers.

Đó là hôm 29/11/2007, ngày mà người đồng sáng lập của Morgan Stanley là Zoe Cruz đã bị sa thải, sau khi công ty này công bố khoản lỗ trị giá 3,7 tỷ USD từ các giao dịch chứng khoán thế chấp. Bản tin này xuất hiện trên toàn bộ các màn hình máy tính tại sàn giao dịch của Lehman. Joe Gregory, khi đó là COO của Lehman, bước vào phòng làm việc của Callan và hỏi: "Cô đã xem tin mới nhất về Morgan Stanley chưa?".

Khi đó, Zoe Cruz là một trong những người phụ nữ quyền lực nhất trên phố Wall. Nếu không còn Cruz nữa, thì Callan là nhà lãnh đạo nữ lẻ loi trong một ngành mà nam giới thống trị. "Đích đến của Zoe cũng có thể là đích đến của tôi", Callan viết lại trong cuốn hồi ký phát hành vào hôm thứ hai (20/3). "Câu chuyện của cô ấy có nhiều nét tương đồng với câu chuyện của tôi, xét trên nhiều khía cạnh".

Callan đặt tên cho cuốn hồi ký vừa xuất bản đầu tuần này của mình là "Full Cirle: A memoir of leaning in too far and the journey back" (Hành trình quẩn quanh: Hồi ký về việc lún vào quá sâu và tìm cách trở về). Cuốn sách được viết ra nhằm cố gắng chia sẻ những bài học mà cô đã tích luỹ được về những gì có thể xảy ra khi đặt sự nghiệp của bản thân lên trên hết. Để đến bây giờ, Callan mới nhận ra rằng việc bị ám ảnh về công việc và danh vọng đã lấy hết những gì còn lại trong cuộc đời của cô, bao gồm cả các mối quan hệ cá nhân.

Khi Lehman trở thành trung tâm của cuộc khủng hoảng tài chính và nộp đơn xin phá sản vào tháng 9/2008, Callan đã kịp ra đi từ vài tháng trước đó. Tuy nhiên, cô vẫn luôn cảm thấy xấu hổ và nhục nhã khi hình ảnh của cô xuất hiện dày đặc trên các mặt báo khắp cả nước như ảnh của một tội phạm.

Được bổ nhiệm vị trí giám đốc tài chính (CFO) cho Lehman từ đầu năm 2008, sang đến tháng 3 thì Callan nhận thấy những tin đồn và suy đoán về việc Lehman thua lỗ nặng trong các khoản cho vay thế chấp dưới chuẩn (subprime mortgate) ngày càng trở nên dày đặc hơn. Vào thời điểm đó, Bear Stearns đã được bán lại cho Morgan Chase với giá vỏn vẹn 2 USD/cổ phiếu, và thị trường đã dự đoán rằng Lehman sẽ là nạn nhân tiếp theo.

Duy nhất một mình Callan được bổ nhiệm để báo cáo kết quả kinh doanh quý I của Lehman trước hàng ngàn nhà đầu tư, vốn đang nghi ngờ về tiềm lực tài chính của tổ chức này. Vậy nên, công việc của Callan là phải cố gắng trấn an Phố Wall rằng Lehman vẫn ổn.

Callan đã hoàn toàn choáng ngợp trước điều này, vì vị trí CFO vẫn còn quá mới đối với cô. Thậm chí cô còn chưa nắm rõ tình hình tài chính phức tạp và việc buôn bán trái phiếu thế chấp của Lehman. Vì vậy, Callan buộc phải dựa vào những lời báo cáo hoa mỹ mà các đồng nghiệp đã soạn cho cô.

"Chúc may mắn", CEO Dick Fuld của Lehman đã nói với Callan như vậy khi cô chuẩn bị bước ra "đoạn đầu đài" trên sân khấu. Sau này khi mọi thứ đã trở nên rõ ràng hơn, ai cũng có thể thấy rằng những gì mà cô báo cáo là hoàn toàn trái ngược với tình hình thật tại Lehman, và kết quả là Callan đã bị buộc tội cố ý nói dối nhà đầu tư. Đó là điều mà cô vẫn chưa thể tha thứ hẳn cho Fuld và Gregory.

Callan viết: "Từ những gì mà tôi hiểu được về tất cả các vụ kiện tụng và điều tra mà tôi có liên quan trong vòng hơn bốn năm qua, tôi đã nghe nói cả Dick và Joe đều chối rằng họ đã đọc bản kết quả kinh doanh trước hội nghị hôm đó, và còn nói rằng họ không nhớ về những gì đã nghe thấy".

Một thời gian dài sau đó,  vào tháng 1/2015, Fuld đã gọi điện tới cho Callan để xin lỗi về việc đã đặt cô vào vị trí đầy khó khăn đó. Fuld muốn cô biết rằng những gì xẩy ra trong năm 2008 không phải là do lỗi của cô. "Ông ấy đã nói tất cả mọi thứ mà tôi muốn nghe trong suốt những năm qua", cô viết.

Hạnh Đinh

Nguồn Bloomberg