Quy mô hệ thống ngân hàng trong bóng tối đã lên 67 nghìn tỷ USD

Ủy ban ổn định tài chính (FSB), một nhóm các nhà làm chính sách tài chính toàn cầu, bao gồm các nhà quản lý và các nhân viên ngân hàng trung ương đã phát hiện ra rằng quy mô ngân hàng trong bóng tối tăng 41 nghìn tỷ USD trong giai đoạn năm 2002-2011.

Thị phần các hoạt động của ngân hàng trong bóng tối ở Mỹ đã giảm từ 44% trong năm 2005 xuống còn 35% trong năm 2011 và chuyển sang Anh và các nước khác ở châu Âu, FSB cho biết.

Quy mô của hệ thống ngân hàng trong bóng tối, bao gồm các hoạt động của quỹ thị trường tiền tệ, bảo hiểm monoline và các phương tiện đầu tư mất cân đối "có thể gây ra những rủi ro hệ thống" và "khuếch đại phản ứng thị trường khi thanh khoản khan hiếm", FSB cho biết.

"Hoạt động giám sát và các khuôn khổ pháp lý đối với hệ thống ngân hàng trong bóng tối cần được tiến hành để giảm thiểu rủi ro", báo cáo của FSB đăng trên website của ủy ban này cho biết.

Trong khi các nhà kiểm soát hạn chế việc các ngân hàng chấp nhận rủi ro quá mức từ sau vụ sụp đổ Lehman Brothers năm 2008, họ cũng lo ngại rằng những người cho vay có thể sử dụng ngân hàng trong bóng tối để tránh sự hạn chế này.

Giám đốc dịch vụ tài chính Liên minh châu Âu, ông Michel Barnier đang lên kế hoạch nhắm mục tiêu vào các quỹ thị trường tiền tệ trong bối cảnh làn sóng đầu tiên của các quy tắc đối với hệ thống ngân hàng trong bóng tối sẽ diễn ra vào năm tới.

Ngân hàng trong bóng tối (shadow banking) là thuật ngữ mô tả các hoạt động trung gian tín dụng tương tự như ngân hàng, nhưng được thực hiện tại các định chế tài chính nằm ngoài sự giám sát nhà nước đối với các ngân hàng thương mại thông thường.

Shadow banking còn dùng để chỉ các các bộ phận tại nước ngoài của các ngân hàng thương mại thành lập để tăng đòn bẩy tài chính hay các quỹ thị trường tiền tệ mà cũng nhận tiền gửi từ các doanh nghiệp.

Tính tới năm 2010, ngân hàng trong bóng tối đã chiếm tới hơn 1/4 toàn bộ hệ thống tài chính và tương đương 1/2 tổng giá trị tài sản của tất cả các ngân hàng .

Nhiều người lo ngại rằng, cùng với sự đóng cửa của nhiều chi nhánh ngân hàng thương mại, các hoạt động tài chính sẽ chuyển dần sang hệ thống ngân hàng trong bóng tối, thổi phồng bong bóng tài chính mà rất có thể sẽ vỡ trong tương lai.

Nguồn Bloomberg/Khampha