Phần Lan xây hầm chứa chất thải hạt nhân, an toàn trong 100.000 năm

Phần Lan đang xây dựng một bãi xử lý chất thải hạt nhân nằm sâu dưới thành phố Eurajoki nhỏ bé, được gọi là Onkalo, có nghĩa là “hố sâu” trong tiếng Phần Lan, hầm chứa chất thải hạt nhân này dự kiến ​​sẽ mở cửa vào năm 2024. Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, các thanh nhiên liệu uranium đã qua sử dụng sẽ được cất trong các thùng chứa bằng đồng và lưu trữ an toàn trong ít nhất 100.000 năm tới. Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta chôn chất thải hạt nhân, và điều này phù hợp với tương lai hạt nhân của Phần Lan như thế nào?

Vào thời điểm mà phần lớn châu Âu đang dần từ bỏ năng lượng hạt nhân, thì Phần Lan đang đón nhận nó, với mật độ dân cư thưa thớt, nước này cũng đối mặt với ít rủi ro từ hạt nhân hơn. Thành công của Onkalo cũng phản ánh điều kiện văn hóa và chính trị độc đáo ở Phần Lan: sự tin tưởng cao vào các thể chế, ủng hộ từ cộng đồng, thiếu các trung tâm năng lượng cấp nhà nước và sự cân bằng quyền lực giữa ngành và các bên liên quan.

Phần Lan có những vùng nông thôn rộng lớn, đường bờ biển dài, một vị trí địa lý hoàn hảo để đặt cả lò phản ứng và hầm lưu trữ hạt nhân vĩnh viễn đầu tiên trên thế giới.

Nhà máy điện hạt nhân Olkiluoto, ở Vịnh Bothnia, hiện là nơi có hai lò phản ứng hạt nhân với một lò phản ứng thứ ba đang được triển khai, cả ba lò phản ứng sẽ cung cấp hơn 40% năng lượng cho Phần Lan. Vì vậy, thật hợp lý khi Olkiluoto cũng có một bãi xử lý chất thải. Sự khác biệt ở đây là Phần Lan đã nhận được sự chấp thuận cho hầm chứa chất thải hạt nhân vĩnh viễn đầu tiên.

Quá trình này đã kéo dài hàng thập kỷ, bắt đầu bằng việc tìm kiếm địa điểm vào những năm 1990. Olkiluoto là ngôi nhà tự nhiên cho các lò phản ứng nước sôi (BWR), bởi vì các lò phản ứng này đòi hỏi phải có dòng nước ngọt, mát ổn định để thực hiện các biện pháp an toàn. Đối với chất thải hạt nhân, nước thực sự là kẻ thù. Nhưng Onkalo được đào sâu dưới lớp đá rắn kín nước đặc biệt, làm nền móng cho toàn bộ địa điểm.

Một trục khí xả được trang bị thang máy bảo dưỡng tại kho chứa nhiên liệu hạt nhân Onkalo ở Phần Lan, có thể được sử dụng trong các tình huống khẩn cấp để đưa con người lên từ hơn 290 mét dưới lòng đất. Ảnh: Getty Images.

Hầm lưu trữ nằm trong lớp đá “chống nước” và được chủ ý đặt ở trung tâm, cách rất xa với hai điểm đứt gãy (địa chất) gần đó (đây cũng là một lý do tại sao các nhà máy hạt nhân đã được đặt ở Olkiluoto). Nếu lớp đá ngầm có bất kỳ vết nứt nào, thậm chí rất nhỏ, thì sẽ không được sử dụng làm địa điểm.

Chất thải sẽ được trữ trong vật chứa tráng gang, sau đó một lớp khí trơ argon được đưa vào và tất cả được đóng lại bên trong một thùng đồng hàn kín. Điều đáng lo ngại duy nhất là vật chứa này bị bào mòn bởi Oxy. 

“Ở Phần Lan, có sự tin tưởng rất cao vào khoa học và vào các cơ quan chức năng. Nếu cơ quan quản lý quốc gia nói rằng kho lưu trữ là an toàn, họ không cần phải lo lắng về điều đó ”, nhà nghiên cứu khoa học chính trị Matti Kojo nói với Science. 

Có thể bạn quan tâm: 

Sự phát triển bùng nổ của xe điện đi đôi với bệnh tật tiềm ẩn

Nguồn Science