Ông Trump hay ông Biden: Ai tốt hơn cho Đông Nam Á?

► Dưới thời ông Biden, chính sách đối ngoại của Mỹ sẽ không "quay lại" thời Obama.

► Lo ngại về sự suy giảm tương đối của Mỹ so với Trung Quốc đã phổ biến ở Đông Nam Á trước chiến thắng tổng thống đầy bất ngờ của ông Donald Trump năm 2016. 

Theo The Wall Street Journal, sự kiện được mong đợi nóng bỏng nhất trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào ngày 3.11 tại bang Ohio, Mỹ - nơi đương kim đảng Cộng hòa Tổng thống Donald Trump sẽ đấu với đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden.

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 3.11 sẽ ảnh hưởng lớn cho cả Mỹ và phần còn lại của thế giới. Việc thiếu các cuộc tranh luận về định hướng chính sách trong chiến dịch cho đến nay có nghĩa là tương lai của chính sách đối ngoại của Mỹ và cách tiếp cận của nước này đối với châu Á - Thái Bình Dương là mang tính đầu cơ bất thường bất kể ứng cử viên nào giành chiến thắng.

Từ an ninh đến thương mại, ai ngồi trong Nhà Trắng có ý nghĩa rất lớn đối với khu vực. 

Chính quyền của ông Biden sẽ khác với chính quyền Trump như thế nào? Ảnh: AFP.

Các nhà phân tích nhận định, nếu Tổng thống Donald Trump tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 2 và nắm quyền Nhà Trắng trong 4 năm nữa, chắc chắn sẽ có sự tiếp tục các chính sách trước đây. Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa đã chọn không xuất bản cương lĩnh đảng năm 2020, thay vào đó quyết định kiên trì với cương lĩnh đảng năm 2016. 

Nếu ông Biden nhậm chức vào tháng 1.2021, chính quyền của ông có thể sẽ ít khó đoán hơn và nhất quán hơn so với người tiền nhiệm của ông. Tuy nhiên, ông Biden sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất của nước Mỹ kể từ cuộc Đại suy thoái những năm 1930.

Dưới thời ông Biden, chính sách đối ngoại của Mỹ sẽ không "quay lại" với thời Obama, mặc dù chính quyền Biden có thể chú trọng nhiều hơn vào việc tăng cường quan hệ của Mỹ với các đồng minh và tổ chức quốc tế. 

Chiến lược cứng rắn hơn của Mỹ đối với Trung Quốc sẽ không thay đổi nhiều dưới thời ông Biden. Bầu không khí trong quan hệ Trung - Mỹ có thể sẽ cải thiện đôi chút và các chiến thuật mà Washington sử dụng để theo đuổi sự cạnh tranh này cũng có khả năng thay đổi.

Ủy ban đầu tiên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), ngày 19.1.2019. Ảnh: SPH.

Nếu ông Biden thành lập chính quyền tiếp theo, các quốc gia Đông Nam Á sẽ hy vọng có 3 thay đổi trong cách tiếp cận và chính sách. Thứ nhất, đó là cách tiếp cận ít giao dịch hơn đối với quan hệ song phương. Thứ 2, sự tham gia thường xuyên hơn của các quan chức cấp cao Mỹ vào các diễn đàn do ASEAN dẫn dắt. Thứ 3, một số nước Đông Nam Á hy vọng rằng Mỹ sẽ tham gia “không đàm phán bất kỳ thỏa thuận thương mại mới nào trước khi đầu tư vào khả năng cạnh tranh của Mỹ trên sân nhà”. 

Lo ngại về sự suy giảm tương đối của Mỹ so với Trung Quốc đã phổ biến ở Đông Nam Á trước chiến thắng tổng thống đầy bất ngờ của ông Donald Trump năm 2016. Những lo ngại về việc Mỹ tách khỏi khu vực và việc Trung Quốc tích cực sử dụng sức mạnh ngày càng tăng trong 4 năm qua đã làm trầm trọng thêm những điều này. 

Chính quyền Trump thứ 2 hoặc chính quyền Biden thứ nhất sẽ khó giải quyết những lo lắng này nhưng sẽ cần nhận được sự ủng hộ lớn hơn của khu vực đối với các chính sách của Mỹ về Trung Quốc và nỗ lực để khẳng định lại vai trò lãnh đạo của Mỹ.

Các nền kinh tế Đông Nam Á đã bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi tác động trực tiếp của các hành động thương mại và đầu tư của chính quyền Trump nhằm vào các mục tiêu khác. Việc chính quyền Trump từ chối chủ nghĩa đa phương và cách tiếp cận của họ với Trung Quốc sẽ vẫn là những yếu tố quyết định quan trọng nhất trong sự can dự của Mỹ với Đông Nam Á.

Nhìn chung, hình ảnh của Mỹ ở Đông Nam Á đã bị ảnh hưởng trong 4 năm qua. Trong cuộc khảo sát hàng năm của Viện ISEAS - Yusof Ishak phát hiện ra rằng 3/5 sự thay đổi lãnh đạo trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11.2020 sẽ làm tăng niềm tin của họ vào vị thế của Mỹ trong khu vực.

Có thể bạn quan tâm:

► Mỹ vẫn thống trị trong lĩnh vực năng lượng sau bầu cử