Theo báo Daily Telegraph, đó sẽ là một cuộc xâm chiếm mà không phải xâm chiếm, không có chuyện xe tăng Nga vượt qua biên giới phía đông Ukraine và không tung quân bộ binh vào vùng Donbass, nhưng điện Kremlin muốn giữ quyền kiểm soát tại một loạt thành phố của các nước láng giềng.
Là vị lãnh đạo giàu kinh nghiệm, ông Putin sẽ không ra lệnh tấn công quân sự ồ ạt và khi máy bay NATO chụp được ảnh khoảng 40.000 quân Nga tập trung ở vùng biên giới Ukraine, ông chọn cách đánh từ trong Ukraine để kiểm soát các diễn biến từ bên trong nước này. Một trận đánh lớn có thể xảy ra, nhưng trước mắt, điện Kremlin chọn cách khiêu một cuộc chiến không thể cản một cách mù mờ:
Giai đoạn 1 của chiến dịch này bắt đầu cách đây 10 ngày, khi những tay súng chiếm các trụ sở công quyền ở Kharkiv, Luhansk và Donetsk, 3 thủ phủ của 3 vùng miền đông Ukraine với những cộng đồng Nga. Rồi 2 ngày cuối tuần qua, cách hành động này đột ngột tăng tốc, trong vòng 24 giờ, các tay súng chiếm các đồn cảnh sát, các trụ sở công quyền ở 6 thành phố ở vùng Donetsk.
Đó cũng là cách Nga tiến hành tại Crimea hồi tháng 2, các tay súng cầm cờ Nga vào tiếp quản và sau đó, đa số người dân bỏ phiếu trưng cầu dân ý, đồng ý sáp nhập vào Crimea. Ngoại trưởng Anh William Hague, lưu ý các diễn biến ở đông Ukraine là phần tái lập tình hình ở Crimea. Ông nói đó là sự cố tình vi phạm chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ Ukraine, quốc gia đã có chế độ lâm thời sau khi lật đổ Tổng thống Viktor Yanukovych.
Bằng cách trên, ông Putin đặt Kiev vào thế khó: Nếu các lãnh đạo mới ở Ukraina muốn “cương” và tung quân nhằm tái chiếm các thành phố và trụ sở công quyền, thì có thể người Nga sẽ bị giết và ông Putin sẽ giữ lời hứa “bảo vệ dân Nga” để mở cuộc tấn công quân sự.
Hàng ngày hàng giờ, truyền hình Nga luôn khẳng định Ukraine đã rơi vào cuộc nội chiến và cuộc Cách mạng tháng 2 lật đổ ông Yanukovych đã đưa “phát xít cực đoan” lên ngôi quyền lực.
Mặt khác, nếu lãnh đạo Ukraine “giả lơ” thì họ sẽ mất trắng miền đông. Các tay súng bịt mặt, mặc quân phục không phiên hiệu sẽ lần lượt chiếm các thành phố khác.
Bản đồ vẫn thế, nhưng trong thực tế, biên giới Nga - Ukraine sẽ khác hẳn khi điện Kremlin sáp nhập thêm nhiều vùng lớn của láng giềng, ở cấp độ từng tòa trụ sở công quyền, từng thành phố.
Theo lý thuyết thì Kiev đã có chọn lựa. Tổng thống lâm thời Oleksandr Turchynov hôm 13/4 ra tối hậu thư cho các tay súng bịt mặt phải rời khỏi các tòa nhà, nếu không thì “đối mặt với một chiến dịch chống khủng bố”.
Nhưng sau khi qua thời hạn chót, không hề có dấu hiệu tấn công, cho thấy ông Turchynov cùng các đồng nhiệm không biết chọn lựa cách xử lý nào.
Điều đó không làm ông Putin thất vọng, vì ông đã cẩn thận chừa một cách thoát cho đối thủ: họ có thể thoát khỏi tình cảnh khó chịu này, nhưng chỉ với điều kiện họ làm theo tất cả những gì ông bảo họ làm:
Điện Kremlin muốn Ukraine có một hiến pháp mới, trao quyền nhiều hơn cho miền đông. Và Ukraine phải bảo đảm mãi mãi không gia nhập NATO hoặc EU. Điều có nghĩa Ukraine vẫn nằm trong quỹ đạo, tầm ảnh hưởng của Matxcơva.
Với các hoạt động vài ngày qua, ông Putin hy vọng sẽ buộc được lãnh đạo Ukraine “đầu hàng” trước ý chí của ông. Tiến sĩ Alex Pravda, một chuyên gia về Nga ở đại học St. Antony's College (Oxford, Anh) nói: “Tất cả đều là một chiến lược dài hơi, hoặc là một loạt chiến thuật được thiết kế để gieo tầm ảnh hưởng trên Kiev”.
Nguồn Một thế giới