Nobel Vật lý 2024 vinh danh công nghệ học máy

Nhà khoa học Mỹ John Hopfield và nhà khoa học người Anh-Canada Geoffrey Hinton đã giành giải Nobel Vật lý 2024 nhờ những khám phá và phát minh đặt nền móng cho lĩnh vực học máy. Giải thưởng trị giá 11 triệu krona Thụy Điển (khoảng 1,1 triệu USD) được công bố bởi Hội đồng Nobel tại Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ở Stockholm.

Hai nhà khoa học ohn Hopfield và Geoffrey Hinton đoạt giải Nobel Vật lý 2024. Ảnh: Reuters.

Ông Geoffrey Hinton (76 tuổi), hiện là Giáo sư danh dự tại Đại học Toronto, đã phát triển phương pháp giúp máy tính tự động phân tích dữ liệu, thực hiện các nhiệm vụ như nhận dạng hình ảnh. Ông là người được mệnh danh là “cha đỡ đầu” của trí tuệ nhân tạo (A.I), từng gây chú ý khi từ bỏ công việc tại Google vào năm ngoái để có thể thoải mái hơn khi nói về những mối nguy của công nghệ mà ông đã tiên phong.

"Chúng ta chưa có kinh nghiệm trong việc đối phó với những thứ thông minh hơn con người", nhà khoa học Hinton phát biểu qua điện thoại từ California trong buổi họp báo Nobel. Ông cũng cảnh báo mặc dù A.I có thể mang lại những điều tuyệt vời, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, nhưng cũng có những lo ngại về nguy cơ công nghệ này vượt khỏi tầm kiểm soát.

Ông John Hopfield (91 tuổi), Giáo sư danh dự tại Đại học Princeton, là người đã phát triển bộ nhớ liên kết, một hệ thống có khả năng lưu trữ và tái tạo hình ảnh cùng nhiều loại dữ liệu khác, theo Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, cơ quan trao giải Nobel.

Theo Viện Hàn lâm, hai nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2024 đã sử dụng những công cụ từ vật lý để phát triển các phương pháp đặt nền móng cho học máy hiện đại. Học máy dựa trên mạng lưới nơ-ron nhân tạo đang cách mạng hóa khoa học, kỹ thuật và cuộc sống hàng ngày.

Khi được hỏi về các lo ngại xung quanh học máy và trí tuệ nhân tạo, bà Ellen Moons, Chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý, cho biết học máy đã mang lại nhiều lợi ích, nhưng sự phát triển nhanh chóng của nó cũng làm dấy lên lo ngại về tương lai. “Chúng ta cần đảm bảo công nghệ này được sử dụng một cách an toàn và có đạo đức”, bà nói.

Giải Nobel Vật lý, được xem là giải thưởng danh giá nhất cho các nhà vật lý trên thế giới, cùng với các giải về khoa học, văn học và hòa bình, được tạo ra theo di chúc của Alfred Nobel. Giải Nobel Kinh tế được thêm vào năm 1968 do Ngân hàng Trung ương Thụy Điển sáng lập.

Các giải Nobel, đặc biệt trong lĩnh vực vật lý, thường được trao cho những cá nhân có đóng góp mang tính đột phá, với nhiều nhà khoa học đoạt giải nổi tiếng như Albert Einstein, Niels Bohr và Enrico Fermi.

Giải Nobel Vật lý 2023 thuộc về các nhà khoa học Pierre Agostini, Ferenc Krausz và Anne L'Huillier nhờ công trình tạo ra các xung ánh sáng siêu ngắn có khả năng ghi lại sự thay đổi trong các nguyên tử, mở ra hy vọng cải thiện khả năng phát hiện bệnh tật.

Giải Nobel Vật lý năm nay là giải thứ hai được công bố trong tuần này, sau khi hai nhà khoa học Mỹ Victor Ambros và Gary Ruvkun giành giải Nobel Y sinh 2024 nhờ khám phá viRNA, cơ chế kiểm soát hoạt động của gen trong tế bào.

Có thể bạn quan tâm:

Hai nhà khoa học Mỹ nhận giải Nobel Y sinh 2024

Nguồn Reuters