Nợ toàn cầu vượt 300 nghìn tỉ USD, các thị trường mới nổi nhiều nhất

Theo Viện Tài chính Quốc tế (IIF), nợ toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục trong quý đầu tiên của năm nay, trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại về việc chính phủ Mỹ không đáp ứng được các nghĩa vụ nợ có thể gây ra hỗn loạn tài chính toàn cầu.

Đánh giá này cũng là một cảnh báo mới đối với Trung Quốc, quốc gia đã chứng kiến ​​tỷ lệ nợ trên tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng hàng quý và nắm giữ lượng lớn trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ.

IIF cho biết trong một báo cáo hôm 17/5 rằng số nợ toàn cầu đã tăng thêm 8,3 nghìn tỉ USD lên 304,9 nghìn tỉ USD trong ba tháng đầu năm. Kỷ lục được thiết lập một năm trước đó, khi nợ toàn cầu đạt 306,3 nghìn tỉ USD trong quý đầu tiên của năm 2022.

Tại các thị trường mới nổi, tổng nợ đạt mức cao kỷ lục 100,7 nghìn tỉ USD – tương đương 250% GDP của các nước này cộng lại – tăng từ 75 nghìn tỉ USD vào năm 2019, đánh dấu mức tăng 34%.

“Mức tăng rõ nét hơn ở các thị trường trưởng thành, chủ yếu là Nhật Bản, Mỹ, Pháp và Anh. Trong số các thị trường mới nổi, mức tăng lớn nhất được ghi nhận ở Trung Quốc, Mexico, Brazil, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ,” IIF cho biết khi đánh giá tình hình nợ toàn cầu.

Theo Viện Tài chính và Phát triển Quốc gia (NIFD), một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Bắc Kinh, đòn bẩy vĩ mô của Trung Quốc đang tăng lên, chủ yếu là do nền kinh tế giảm tốc.

Dữ liệu của NIFD cho thấy tỷ lệ nợ trên GDP của nước này đã tăng đáng kể lên 281,8% trong quý đầu tiên của năm nay từ mức 273,2% vào cuối năm 2022.

Báo cáo của IIF cũng nêu bật đòn bẩy trong hệ thống tài chính, chi phí nợ dịch vụ ngày càng tăng do lãi suất tăng và các vấn đề về thanh khoản do thắt chặt tiền tệ nhanh chóng trên bảng cân đối kế toán của các tổ chức tài chính yếu hơn.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ trong tháng này đã thông qua lần tăng lãi suất thứ 10 chỉ trong hơn một năm và ám chỉ rằng chu kỳ thắt chặt hiện tại đã kết thúc.

Trong khi đó, các quan chức cấp cao của ngân hàng trung ương và bộ tài chính Trung Quốc đã nhắc lại những lo ngại về dòng vốn chảy ra khỏi các thị trường mới nổi do lãi suất cao và khủng hoảng ngân hàng ở Mỹ.

Dữ liệu của IIF cho thấy, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã ghi nhận dòng vốn đầu tư ròng kỷ lục 80 tỉ USD vào năm 2022. Tính đến tháng 3, các chính phủ nước ngoài sở hữu khoảng 3,57% nợ bằng đồng nhân dân tệ ở Trung Quốc, giảm so với mức 4,22% một năm trước đó.

Nhưng nhìn chung, dòng vốn chảy ra khỏi cổ phiếu và trái phiếu Trung Quốc đã chậm lại kể từ đầu năm nay.

Trên toàn cầu, các nhà đầu tư vẫn lo ngại về việc liệu kết quả của các cuộc đàm phán về trần nợ của Mỹ có giúp tránh được tình trạng vỡ nợ hay không. Nếu không đạt được thỏa thuận, Mỹ có thể rơi vào tình trạng vỡ nợ nghiêm trọng đối với khoản nợ 31,4 nghìn tỉ USD ngay sau ngày 1/6.

Trung Quốc hiện là chủ nợ lớn thứ hai của chính phủ Mỹ, sau Nhật Bản. Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ, Trung Quốc đã nắm giữ khoản nợ trị giá 869,3 tỉ USD trong tháng 3, tăng từ 848,8 tỉ USD trong tháng 2.

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc gia tăng số lượng trái phiếu chính phủ Mỹ sau 7 tháng cắt giảm, khiến tỷ lệ nắm giữ của họ giảm xuống mức thấp nhất trong gần 13 năm.

Ông Hu Jie, cựu chuyên gia kinh tế tài chính cấp cao tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ ở Atlanta, hiện là giáo sư tại Đại học Jiao Tong Thượng Hải, cho biết các nhà quản lý dự trữ ngoại hối như Nhật Bản và Trung Quốc đã đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ dường như không quá lo ngại về một cuộc vỡ nợ.

“Có thể thấy một số áp lực về giá trên thị trường trái phiếu và xu hướng bán tháo trái phiếu Mỹ ở một mức độ nhất định,” ông Hu cho biết.

“Nhưng nếu xem xét vấn đề một cách rất kỹ lưỡng, thì những biến động này giống như một phản ứng thiên về cảm xúc hơn.”

Có thể bạn quan tâm: 7 hậu quả tàn khốc nếu Mỹ vỡ nợ

Nguồn SCMP