Những kịch bản cho thương mại Mỹ - Trung sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020

Mối quan hệ Mỹ - Trung đang xấu đi bất chấp căng thẳng thương mại đã có chút hạ nhiệt khi hai bên đạt được thỏa thuận thương mại một phần. Nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc đã giảm, và ngược lại. Tại Mỹ, nông dân và người tiêu dùng đang bị tổn thương, trong khi ở Trung Quốc đầu tư và tăng trưởng kinh tế đang sụt giảm.

Trong khi đó, Mỹ đã mở ra một mặt trận mới trong tranh chấp bằng cách đưa các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) Trung Quốc vào danh sách đen. Nhiều người bày tỏ lo ngại rằng động thái này sẽ bóp nghẹt sự cạnh tranh của Trung Quốc trong ngành công nghiệp AI chiến lược quan trọng.

Vì vậy, khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ gần kề, vấn đề Trung Quốc đang ngày một trở nên nóng hơn. Tổng thống tiếp theo sẽ khó có thể tránh được những tranh chấp đang ngày một gia tăng với Trung Quốc. Và kết quả của cuộc bầu cử sẽ có tác động rất lớn đến việc mối quan hệ song phương giữa 2 nước đi về đâu.

Theo quan điểm của Trung Quốc, nếu cựu Phó Tổng thống Joe Biden giành chiến tắng, thì đó sẽ là kết quả tốt nhất. Lý do được đưa ra là do ông Biden xem trọng tự do thương mại và hợp tác song phương với Trung Quốc, hơn đối đầu. Ông Biden đã bác bỏ một cách rõ ràng, về mối đe dọa cạnh tranh của Trung Quốc, đồng thời phê bình thẳng thắn về cuộc chiến thương mại của Trump với Trung Quốc.

Chiến thắng ông Biden sẽ tạo ra một sự đảo ngược đáng kể, và có thể dẫn đến sự việc bãi bỏ thuế quan mà chính quyền Trump đã áp dụng. Các nhà đầu tư Trung Quốc một lần nữa sẽ tự tin rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ mua nhiều hơn các sản phẩm Trung Quốc, khiến họ đầu tư nhiều hơn và kích thích kinh tế Trung Quốc đi lên. Trong khi đó, người tiêu dùng Mỹ sẽ được hưởng lợi khi hàng nhập khẩu của Trung Quốc, vốn sẽ lại rẻ như trước [sau khi bãi bỏ thuế quan]. Và các nhà sản xuất Mỹ có thể thở phào nhẹ nhõm khi có thể mua nguyên liệu từ Trung Quốc.

Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đang chậm lại trong năm 2019. Anhr: Bloomberg

Song, mọi thứ sẽ không trở lại nguyên trạng như trước. Khi hoạt động kinh doanh đã bị đảo lộn quá nhiều trong gần 3 năm qua kể từ khi ông Trump lên nắm quyền, các nhà sản xuất Trung Quốc dường như không muốn thực hiện những khoản đầu tư dài hạn, chỉ dành riêng cho thị trường Mỹ nữa. Và doanh nghiệp và người tiêu dùng Trung Quốc đã tìm đến các nguồn cung mới. Do đó, họ sẽ không sẵn lòng thay đổi thêm nữa. Chính vì vậy, Trung Quốc sẽ vẫn tăng trưởng chậm lại và nông dân Mỹ sẽ vẫn hứng chịu thiệt hại, ngay cả dưới thời của ông Biden, nếu ông trở thành tổng thống Mỹ tiếp theo.

Trong khi đó, với thượng nghị sĩ Bernie Sanders, đó sẽ là một tổng thống rất khác. Mối quan tâm đầu tiên và quan trọng nhất của ông Sanders là số phận tầng lớp lao động Mỹ. Ông nhận thức rõ việc những người lao động Mỹ đã phải chịu đựng như thế nào vì sự cạnh tranh của Trung Quốc. Vào tháng 5/2019, ông Sanders tuyên bố, “thật sai lầm khi cho rằng Trung Quốc không phải là một trong những đối thủ cạnh tranh lớn về kinh tế của Mỹ. Khi chúng tôi ở Nhà Trắng, chúng tôi sẽ giành chiến thắng trong đối đầu đó”.

Do đó, rất có khả năng ông Sanders sẽ duy trì cuộc chiến thương mại của Trump dưới một hình thức nào đó.

Chiến thắng của bà Elizabeth Warren sẽ là điều tồi tệ nhất theo quan điểm của Chính phủ Trung Quốc. Bà Warren cho biết cách, tiếp cận của bà là chủ nghĩa yêu nước trong lĩnh vực kinh tế, nhằm hỗ trợ người lao động và các nhà xuất khẩu Mỹ.

Cùng với đó, những chỉ trích của bà Warren về vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc cũng vượt xa ông Trump. Do đó, việc bà Warren trúng cử có thể sẽ dẫn đến xung đột chính trị nhiều hơn với Trung Quốc, cũng như tiếp tục các chính sách làm suy yếu các công ty công nghệ Trung Quốc liên kết với quân đội của nước này.

Bài viết thể hiện quan điểm của ông Noah Smith, một nhà bình luận của Bloomberg Opinion.

►Bloomberg: Thỏa thuận chỉ là cái bắt tay, thương chiến Mỹ - Trung sẽ không sớm hạ nhiệt

►Trung Quốc hạ thấp triển vọng đàm phán thương mại

►Trước thềm đàm phán, Mỹ trừng phạt hàng loạt công ty Trung Quốc

Nguồn Bloomberg