Nhiều quốc gia nghèo "bỏ lỡ" việc tiêm chủng khi phương Tây mua vaccine COVID-19

Theo The Guardian, 9/10 các nước thuộc 70 quốc gia có thu nhập thấp khó có khả năng được tiêm vaccine COVID-19 vào năm tới. Nguyên nhân là do phần lớn các loại vaccine hứa hẹn nhất sắp tung ra thị trường đã được phương Tây mua lại.

Khi những người đầu tiên tiêm vaccine ở Anh, các nhà phân tích cảnh báo rằng các thỏa thuận do chính phủ các nước giàu thực hiện sẽ khiến người nghèo phải chịu sự thương tâm của loại virus đang hoành hành. 14% dân số thế giới thuộc các quốc gia giàu có sở hữu tới 53% các loại vaccine hứa hẹn nhất.

Canada đã mua nhiều liều vaccine cho mỗi đầu dân hơn bất kỳ nơi nào khác, đủ để tiêm chủng 5 lần cho mỗi người Canada. Giám đốc chính sách y tế của Oxfam Anna Marriott cho biết: “Không ai bị cản trở việc tiêm vaccine cứu mạng vì đất nước họ sinh sống hoặc số tiền trong túi của họ. Nhưng trừ khi có điều gì đó thay đổi đáng kể, hàng tỉ người trên thế giới sẽ không nhận được vaccine COVID-19 an toàn và hiệu quả trong nhiều năm tới”.

Khu định cư ổ chuột ven sông Makoko ở Nigeria. 67 quốc gia có thu nhập thấp hơn có nguy cơ bị bỏ lại phía sau khi các quốc gia giàu có âm mưu thoát khỏi đại dịch. Ảnh: AFP.

Nguồn cung cấp vaccine Pfizer – BioNTech hầu hết sẽ được chuyển đến các nước giàu có, với 96% liều vaccine đã được phương Tây mua. Vaccine Moderna sử dụng một công nghệ tương tự, công nghệ này cũng được cho là có hiệu quả 95% và chỉ dành riêng cho các quốc gia giàu có. Giá cả của cả 2 loại vaccine đều cao và việc tiếp cận đối với các nước thu nhập thấp sẽ phức tạp do chúng cần được bảo quản ở nhiệt độ cực thấp.

Ngược lại, vaccine của Đại học Oxford / AstraZeneca có hiệu quả 70%, ổn định ở nhiệt độ tủ lạnh bình thường. Giá của loại vaccine này đã ở mức thấp nhằm tiếp cận toàn cầu. Các nhà sản xuất cho biết 64% liều sẽ được chuyển đến những người ở các nước đang phát triển.

Các nhà vận động hoan nghênh cam kết này, nhưng một công ty không thể cung cấp cho toàn thế giới. Nhiều nhất Oxford / AstraZeneca có thể tiếp cận 18% dân số thế giới vào năm tới.

Liên minh vaccine toàn cầu đã sử dụng dữ liệu từ công ty phân tích và thông tin khoa học Airfinity để phân tích các giao dịch toàn cầu với 8 ứng cử viên vaccine hàng đầu. 67 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình có nguy cơ bị bỏ lại phía sau khi các quốc gia giàu có tiến tới con đường thoát khỏi đại dịch. 5 trong số 67 quốc gia gồm Kenya, Myanmar, Nigeria, Pakistan và Ukraine đã báo cáo gần 1,5 triệu ca nhiễm.

Bà Margaret Keenan đến từ Vương quốc Anh đã trở thành bệnh nhân đầu tiên trên thế giới được tiêm vaccine COVID-19 Pfizer / BioNtech. Ảnh: EPA.

Các nhà vận động muốn các nhà sản xuất vaccine COVID-19 chia sẻ công nghệ và tài sản trí tuệ thông qua Nhóm Tiếp cận Công nghệ COVID-19 của Tổ chức Y tế Thế giới. Điều đó sẽ cho phép sản xuất thêm hàng tỉ liều thuốc với giá rẻ cho các nước đang phát triển. 

AstraZeneca / Oxford, Moderna và Pfizer / BioNTech đã nhận được hơn 5 tỉ USD tài trợ công để phát triển vaccine. Điều đó có nghĩa là họ có trách nhiệm hành động vì lợi ích công cộng toàn cầu.

Tiến sĩ Mohga Kamal Yanni từ Liên minh vaccine cho biết: “Các nước giàu có đủ liều để tiêm chủng cho tất cả mọi người gần gấp 3 lần, trong khi các nước nghèo thậm chí không có đủ liều để tiếp cận nhân viên y tế và những người có nguy cơ mắc bệnh”.

Hệ thống hiện tại, nơi các tập đoàn dược phẩm sử dụng tài trợ của chính phủ để nghiên cứu, giữ độc quyền và giữ bí mật công nghệ của họ để tăng lợi nhuận, có thể phải trả giá bằng nhiều mạng sống.

Ông Steve Cockburn, người đứng đầu về công bằng kinh tế và xã hội của Tổ chức Ân xá Quốc tế, cho biết: “Việc tích trữ vaccine tích cực làm suy yếu các nỗ lực toàn cầu nhằm đảm bảo rằng mọi người, mọi nơi đều có thể được bảo vệ khỏi COVID-19. Các nước giàu có nghĩa vụ nhân quyền rõ ràng không chỉ để kiềm chế các hành động gây tổn hại đến việc tiếp cận vaccine ở những nơi khác, mà còn hợp tác và cung cấp hỗ trợ cho các nước cần nó”.

Có thể bạn quan tâm:

►FDA xem xét cấp phép vaccine COVID-19 của Pfizer trong tuần này khi số ca tử vong ở Mỹ tăng cao