Nhiều công ty Trung Quốc mất khả năng trả lương khi virus corona hoành hành

Để làm chậm lại sự lây lan của virus corona – vốn đã cướp đi mạng sống của 2.000 người dân, các cơ quan chức trách Trung Quốc và các công ty lớn khuyến khích người dân ở yên trong nhà. Các trung tâm mua sắm và nhà hàng vắng tanh; công viên giải trí và nhà hát đã đóng cửa; những chuyến đi không cần thiết đều bị cấm.

Những gì tốt cho việc ngăn chặn virus corona thì lại khá tệ hại cho việc kinh doanh. Khi các lớp học bị hủy bỏ tại một trường đào tạo về mã hóa và robot ở Hàng Châu, nhân viên sẽ mất từ 30% đến 50% tiền lương. Công viên giải trí Lionsgate Entertainment World ở Chu Hải đã đóng cửa, và các công nhân đã được yêu cầu sử dụng hết thời gian nghỉ có lương và sẵn sàng cho kỳ nghỉ không lương.

“Một tuần nghỉ phép không lương thực sự rất đau khổ”, Jason Lam (32 tuổi) – vốn đã nghỉ việc đầu bếp trong một nhà hàng cao cấp ở khu phố Hồng Kông (Trung Quốc), Tsim Sha Tsui – cho biết. “Tôi không có thu nhập đủ để trang trải chi tiêu trong tháng này”.

Trên khắp Trung Quốc, các công ty đang nói với người lao động rằng họ không có tiền để trả lương - hoặc họ không nên trả lương đầy đủ cho những nhân viên đang bị cách ly, những người không đi làm. Còn quá sớm để nói có bao nhiêu người đã mất lương do sự bùng phát của virus corona, nhưng trong một cuộc khảo sát với hơn 9.500 người lao động của trang web tuyển dụng Zhaopin của Trung Quốc, hơn một phần ba cho biết họ biết rằng có khả năng người lao động bị mất tiền lương.

Việc đóng băng tiền lương là bằng chứng rõ ràng hơn về tác động kinh tế của virus corona đến khu vực tư nhân đầy biến động của Trung Quốc – khu vực tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - và đặc biệt là đối với các doanh nghiệp nhỏ.

Tình trạng này cũng cho thấy virus corona không chỉ tạo ra những rủi ro về sức khỏe mà còn gây ra nỗi đau tài chính đi kèm với cắt giảm việc làm và bất ổn về tiền lương. Không có gì bất ngờ khi việc tuyển dụng bị chững lại hoàn toàn: Zhaopin ước tính số lượng hồ sơ xin việc được nộp trong tuần đầu tiên sau khi dịch bệnh bùng phát vào tháng 1/2020 giảm 83% so với một năm trước đó.

“Virus corona có thể ảnh hưởng đến mức tiêu thụ của Trung Quốc mạnh hơn SARS 17 năm trước”, Chang Shu, Chuyên gia kinh tế trưởng Châu Á của Bloomberg Intelligence, cho biết. “Và lượng tiêu thụ của Trung Quốc nhận được ‘một trận đòn nhừ tử’ từ SARS”.

Tình hình số ca nhiễm virus mới ở Trung Quốc. Nguồn: Bloomberg.

Theo luật, các công ty phải tuân thủ chu kỳ trả lương đầy đủ vào tháng 2/2020 trước khi cắt giảm mức lương xuống mức tối thiểu, Edgar Choi, tác giả của cuốn sách “Commercial Law in a Minute” (Luật thương mại trong một phút) và có tài khoản tư vấn pháp lý trên WeChat, cho biết. Đối với các công ty không kiếm đủ tiền để trả lương, các công ty này được phép hoãn trả lương, miễn là nhân viên nhận đủ tiền lương.

Ông Choi cho biết ông nghe được từ hàng ngàn người lao động nước ngoài nói rằng các khoản thanh toán tiền lương đã giảm 50% trong tháng này hoặc tạm dừng hoàn toàn. Theo ông, điều đó là bất hợp pháp. “Nhiều người trong số những nhân viên này là người nước ngoài, họ không biết tiếng Trung”, ông nói. “Những nhân viên này rất dễ bị bắt nạt”.

NIO, nhà sản xuất ô tô điện có trụ sở tại Thượng Hải, gần đây đã hoãn tiền lương một tuần. Chủ tịch công ty, ông William Li cũng khuyến khích nhân viên nhận cổ phiếu hạn chế thay cho tiền thưởng.

Tại nhà máy của Foxconn Technology Group ở Thâm Quyến, người lao động trở về sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán đã bị cách ly trong ký túc xá trước khi có thể trở lại làm việc. Những nhân viên này được trả lương, nhưng chỉ bằng 1/3 số tiền họ kiếm được nếu đang làm việc.

Nếu không được trả lương đầy đủ, thường xuyên và không có nơi để chi tiêu tiền trong những ngày này, thì người tiêu dùng Trung Quốc có thể cắt giảm chi tiêu ở một số mặt hàng xuống mức 0, bà Shu – nhà phân tích của Bloomberg – nói. Và nó có thể không bị trả lại: Ví dụ, bà ấy nói, nếu bạn bỏ uống cà phê hàng ngày trong hai tháng, bạn sẽ không thể bù đắp lại bằng cách uống thêm sau đó.

Với trữ lượng hạn chế và ít sử dụng các công nghệ từ xa, các công ty nhỏ hơn – vốn chiếm đa số khu vực tư nhân rộng lớn của Trung Quốc – rất dễ bị tổn thương. Trong số những nỗ lực mạnh mẽ để giúp các công ty duy trì hoạt động, các nhà quyết sách đã kêu gọi các ngân hàng Nhà nước thực hiện cho vay với lãi suất rẻ hơn cho các doanh nghiệp nhỏ.

Trong trường hợp của Pei Binfeng, Đồng sáng lập học viện mã hóa và robot Hàng Châu, sự bùng phát của dịch bệnh đã buộc họ đình chỉ tất cả các lớp học trực tiếp cho học sinh từ mẫu giáo đến lớp 12. Với việc mất doanh thu, công ty sẽ giữ lại 50% lương cho các giám đốc điều hành quan trọng và 30% cho nhân viên khác cho đến khi kinh doanh trở lại bình thường.

Rick Zeng, Phó Tổng Giám đốc tại công viên giải trí Lionsgate ở Chu Hải, cho biết họ đã ngừng hoạt động theo lệnh của Chính phủ kể từ cuối tháng 1/2020. Bắt đầu từ tuần tới, một số nhân viên sẽ cần phải nghỉ phép không lương.

Ở thành phố Phúc Châu, quản lý khách sạn Robert Zhang cho biết trung bình, hàng đêm, 97/100 phòng của ông đều bị bỏ trống. 2/3 nhân viên được nghỉ phép, nhận được một phần lương nhưng không nhiều như họ đã từng được nhận.

“Khi không kinh doanh, sẽ chẳng có phần lương dựa trên thành quả”, ông nói. “Trong một hoặc hai tháng, tác động từ virus corona chưa thực sự rõ ràng. Nhưng nếu dịch bệnh kéo dài và ngành du lịch không hồi phục trong 3-4 tháng, nhân viên của chúng tôi sẽ cảm thấy khủng hoảng”.

Nguồn Bloomberg