Nhiên liệu sinh học thất bại, LNG trở thành cứu cánh mới

Nhiên liệu sinh học, một trong những niềm hy vọng lớn của ngành năng lượng xanh, đang dần gây thất vọng. Điều này đã khiến các tập đoàn dầu khí hàng đầu tại châu Âu phải quay trở lại một giải pháp đã quen thuộc trong quá trình chuyển đổi năng lượng, đó là khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Shell và BP đã từng đặt rất nhiều kỳ vọng vào nhiên liệu sinh học như diesel tái tạo và nhiên liệu hàng không bền vững, cũng như đầu tư hàng tỉ USD vào thị trường này. Tuy nhiên, họ đang đối mặt với những thách thức khó khăn. Tuần trước, Shell ghi nhận khoản lỗ 780 triệu USD sau khi tạm dừng xây dựng một nhà máy tại Hà Lan, dự kiến sẽ là một trong những cơ sở sản xuất nhiên liệu sinh học lớn nhất châu Âu. BP cũng đã từ bỏ kế hoạch xây dựng hai trong số năm nhà máy nhiên liệu sinh học tiềm năng. 

Thị trường nhiên liệu sinh học gặp khó khăn do tình trạng dư thừa, đặc biệt là việc nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc đã làm thu hẹp biên lợi nhuận. Ngoài ra, Phần Lan và Thụy Điển cũng đã nới lỏng các quy định về tỉ lệ pha trộn nhiên liệu tái tạo tối thiểu vào nhiên liệu vận tải và dầu sưởi ấm từ dầu mỏ nhằm giảm chi phí năng lượng. Điều này khiến các nhà sản xuất nhiên liệu sinh học phụ thuộc quá nhiều vào các quy định của chính phủ để duy trì nhu cầu.

Mặc dù nhiên liệu sinh học vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm khí thải carbon trong ngành vận tải, nhưng Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho rằng nguồn năng lượng này sẽ chỉ chiếm tỉ trọng lớn hơn trong tổng năng lượng toàn cầu so với năng lượng gió nếu mục tiêu net-zero được đạt được. Tuy nhiên, thị trường sẽ gặp khó khăn trong việc tạo ra lợi nhuận ngắn hạn, do khả năng dư thừa cung kéo dài đến năm 2027.

Đây không chỉ là thất bại đối với Shell và BP trong lĩnh vực năng lượng sạch. BP cũng đã ghi nhận khoản lỗ 540 triệu USD liên quan đến các trang trại gió ngoài khơi ở New York vào tháng 10/2023. Trong khi đó, Shell đã đóng cửa các trạm nạp hydrogen tại California vào tháng 2 và bán mảng kinh doanh năng lượng gia đình tại châu Âu vào năm ngoái.

Ông Wael Sawan, Giám đốc Điều hành Shell, cho biết LNG hiện là "giải pháp đáng tin cậy duy nhất vừa đảm bảo an ninh năng lượng vừa giảm phát thải". Mặc dù năng lượng mặt trời và gió trên đất liền cũng đáp ứng các tiêu chí này, nhưng không đạt đến quy mô và mức lợi nhuận mà các ông chủ ngành dầu khí mong muốn.

Ông Sawan chia sẻ kế hoạch tăng sản lượng LNG của Shell lên 30% trong thập kỷ này, thông qua việc mua lại các công ty như Pavilion Energy gần đây, hoặc bằng cách nắm giữ khối lượng từ các bên thứ ba. Công ty cũng đã đầu tư vào dự án Ruwais LNG của ADNOC tại Abu Dhabi. BP cũng đang tiến hành các thỏa thuận mua bán để xây dựng danh mục LNG lên 30 triệu tấn vào năm 2030.

Lượng hàng lớn đó đang nhắm tới các quốc gia châu Á, nơi các quốc gia đang có xu hướng chuyển từ sử dụng than sang khí thiên nhiên để sản xuất điện. Khí hóa lỏng sạch hơn than khi tạo ra một nửa lượng khí thải carbon khi bị đốt cháy. Việc chuyển đổi đã giúp Mỹ giảm 40% lượng khí thải từ nguồn phát điện trong hai thập kỷ qua, theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ. Khí tự nhiên cũng có thể được sử dụng khi các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời không cung cấp đủ năng lượng.

Tuy nhiên, ý tưởng LNG có thể đóng vai trò lớn trong quá trình chuyển đổi sang năng lượng thấp carbon vẫn gây tranh cãi. Các nhà sản xuất khí tự nhiên đang phải đối mặt với vấn đề lớn về rò rỉ methane và việc đốt cháy. Sau khi giám sát các bể chứa dầu và khí lớn tại Mỹ bằng cảm biến gắn trên máy bay, Quỹ Bảo vệ Môi trường (EDF) gần đây đã phát hiện rằng lượng phát thải methane có thể cao hơn gấp bốn lần so với dự đoán ban đầu. Methane không tồn tại trong không khí trong thời gian dài như carbon dioxide, tuy nhiên lại gây hiệu ứng nhà kính mạnh hơn gần 80 lần, theo EDF.

Thực tế, tình hình dư thừa nhiên liệu sinh học hiện nay chỉ là một vấn đề nhỏ so với những thách thức mà khí LNG có thể phải đối mặt trong tương lai. Hàng trăm tỉ USD đã được đầu tư vào cơ sở hạ tầng LNG mới trong những năm qua. Theo ông Michele Della Vign, trưởng bộ phận nghiên cứu tài nguyên thiên nhiên khu vực Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi tại Goldman Sachs, dự kiến nguồn cung LNG sẽ tăng trưởng 10% hàng năm từ bây giờ cho đến cuối thập kỷ này, gấp đôi so với mức trung bình lịch sử.

Nếu tình trạng nguồn cung này làm giảm giá LNG giao ngay, nó sẽ trở nên hấp dẫn đối với các nền kinh tế mới nổi nhạy cảm với giá cả và mở rộng quy mô thị trường. Khí gas rẻ hơn cũng sẽ giúp châu Âu cạnh tranh hơn trong sản xuất công nghiệp, sau một vài năm khó khăn với chi phí năng lượng cao ngất ngưởng. Nhưng tình trạng dư cung không mang lại lợi ích cho lợi nhuận của các công ty sản xuất lớn như Shell.

Hiện tại, LNG là lựa chọn hợp lý để duy trì lợi nhuận cho cổ đông trong khi vẫn tiến tới mục tiêu giảm phát thải. Tuy nhiên, việc đầu tư mạnh mẽ vào LNG có thể tiềm ẩn những rủi ro trong tương lai.

Có thể bạn quan tâm:

Tài sản của tỉ phú giàu nhất Trung Quốc sụt giảm mạnh

Nguồn WSJ