Nhật Bản thả 14 nhà hoạt động Trung Quốc nhằm tránh xung đột

"Nhật Bản hôm nay 17/8 xác nhật sẽ thả các nhà hoạt động Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số thủ tục giấy tờ cần thông qua, vì vậy không thể biết được thời điểm chính xác các nhà hoạt động này sẽ được thả", tổng thư ký nội các Nhật Bản Osamu Fujimura cho biết.

Nhật báo Trung Quốc trích dẫn lời các nhà ngoại giao không xác định của nước này cho biết: "Tất cả 14 nhà ngoại giao sẽ trở lại Hong Kong muộn nhất là hôm nay".

Các nhà hoạt động Trung Quốc bị Nhật Bản bắt vào ngày 15/8 sau khi đổ bộ lên quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. Kể từ thời điểm đó, Bắc Kinh đã ban hành một loạt các yêu cầu đòi Tokyo phải thả các nhà hoạt động của mình.

Quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là đảo Điếu Ngư) gồm 5 đảo và 3 bãi đá ngầm ở biển Hoa Đông, cách đảo Okinawa khoảng 400 km về phía tây. Quần đảo này hiện do gia đình Kurrihara sở hữu và cho Chính phủ Nhật Bản thuê.

Quần đảo này nằm trong khu vực có nguồn hải sản dồi dào và có thể chứa nguồn khoáng sản có giá trị. Chuỗi đảo cũng từng là nơi sinh sống của ngư dân Nhật Bản trước chiến tranh thế giới thứ 2.

Tranh chấp trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là một trong những vấn đề tồn đọng trong mối quan hệ của Nhật Bản với 2 nước láng giềng châu Á là Trung Quốc và Hàn Quốc trong gần 7 thập kỷ sau khi Thế chiến II kết thúc.

Trong năm 2010, căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh bùng lên sau khi Nhật Bản bắt giữ một tàu đánh cá của Trung Quốc va chạm với tàu tuần tra của Nhật Bản ở vùng biển tranh chấp này.

Không những thế, căng thẳng còn dâng cao trở lại hồi tháng 4 sau khi thống đốc Tokyo Shintaro Ishihara thông báo quyên tiền mua lại đảo từ chủ sở hữu tư nhân người Nhật. Chính phủ nước này sau đó cũng tuyên bố kế hoạch quốc hữu hóa hòn đảo khiến Bắc Kinh phản ứng gay gắt.

Ngoài ra, quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc cũng trở nên tồi tệ hơn sau chuyến thăm của tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak tới đảo tranh chấp vào ngày 10/8.

Để trả đũa, bộ trưởng tài chính Jun Azumi của Nhật Bản trong ngày hôm nay cho biết ông đã hoãn chuyến thăm Hàn Quốc dự hội nghị thượng đỉnh các bộ trưởng tài chính song phương dự kiến diễn ra vào ngày 24/8. Đồng thời, bộ trưởng Nhật Bản cũng đề nghị đưa tranh chấp ra Tòa án công lý quốc tế.

Nhật Bản cho rằng đây là giải pháp đơn giản và nhanh chóng nhất thể hiện được lập trường của hai nước. Trong trường hợp Hàn Quốc từ chối yêu cầu, Nhật Bản sẽ xúc tiến các cuộc đàm phán song phương giải quyết vấn đề chủ quyền dựa vào các hiệp định về quan hệ ngoại giao cơ bản giữa hai nước năm 1965.

Nguồn Reuters/Khampha