Nhật Bản sẽ thiếu hụt 970.000 lao động nước ngoài vào năm 2040

Theo ước tính mới, Nhật Bản sẽ cần thêm 970.000 lao động nước ngoài so với nhu cầu vào năm 2040 để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế của quốc gia, điều này làm nổi bật những thách thức của đất nước trong việc thu hút và giữ chân nhân tài nước ngoài.

Một nghiên cứu năm 2022 ước tính, mức thiếu hụt lao động nước ngoài vào năm 2040 của Nhật Bản là 420.000 người. Tuy nhiên số liệu mới từ Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản cao gấp đôi con số này, khi nước này được cho là sẽ thu hút ít lao động từ các quốc gia châu Á hơn.

Ước tính mới không tính đến tác động của tỉ giá hối đoái, do khó dự đoán biến động trong tương lai của chúng. Nhưng đồng yên yếu đã làm giảm sức hấp dẫn của Nhật Bản đối với người lao động từ Việt Nam và những nơi khác, điều này có nghĩa là đất nước này có thể rơi vào tình trạng thiếu hụt thậm chí còn trầm trọng hơn.

Năm 2019, Nhật Bản đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế hàng năm là 1,24%, giúp tổng sản phẩm quốc nội tăng khoảng 20% ​​từ năm 2023 lên 704 nghìn tỉ yên (4,36 nghìn tỉ USD theo tỷ giá hiện tại) vào năm 2040.

Để đạt được mục tiêu này khi lực lượng lao động của Nhật Bản đang giảm sút, JICA ước tính nước này sẽ cần 4,19 triệu lao động nước ngoài vào năm 2030 và 6,88 triệu vào năm 2040, ngay cả khi quá trình tự động hóa diễn ra với tốc độ nhanh hơn. Nhưng Nhật Bản dự kiến ​​chỉ có 3,42 triệu lao động nước ngoài vào năm 2030 và 5,91 triệu người vào năm 2040. Khoảng cách này một phần xuất phát từ việc hạ triển vọng của các nền kinh tế châu Á.

Tăng trưởng kinh tế đến một mức độ nhất định thường dẫn đến sự gia tăng di cư lao động đến các nền kinh tế tiên tiến, vì điều này làm cho chi phí đi lại và phí môi giới trở nên phải chăng hơn. Các nền kinh tế châu Á hiện được cho là tăng trưởng chậm hơn so với năm 2022, nghĩa là ít lao động của họ dự kiến ​​sẽ ra nước ngoài.

Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản báo cáo rằng, số lượng lao động nước ngoài tại Nhật Bản đã tăng 226.000 người trong 12 tháng tính đến tháng 10/2023, lên mức kỷ lục 2,05 triệu người. Quốc tịch của những lao đồng nầy ngày càng đa dạng, trong đó người Việt Nam và Trung Quốc là nhiều nhất.

Nghiên cứu mới của JICA ước tính sẽ có 225.000 lao động Việt Nam sang Nhật Bản vào năm 2030, bằng khoảng 80% so với con số trước đại dịch năm 2019. Nhưng tốc độ tăng trưởng dự kiến ​​sẽ chậm lại sau đó, xuống còn 260.000 vào năm 2040 và dẫn đến tình trạng thiếu hụt lao động nước ngoài nói chung ngay cả khi dòng lao động từ Myanmar và các nơi khác tăng lên.

Để lấp đầy khoảng trống này, Nhật Bản sẽ phải thu hút thêm nhiều lao động. Nhưng đất nước này đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng khi Hàn Quốc và Đài Loan cũng đang củng cố lực lượng lao động giảm sút của họ.

Giữ chân nhân tài là một thách thức khác. Nghiên cứu mới cho rằng 62,3% lao động nước ngoài sẽ rời Nhật Bản trong vòng ba năm, dựa trên dữ liệu trước đây từ Cơ quan Dịch vụ Di trú.

Nhằm thu hút thêm nhiều lao động, Nhật Bản đặt mục tiêu đến năm 2027 sẽ triển khai chương trình thực tập sinh nước ngoài được cập nhật, cho phép chuyển đổi học sinh sang chương trình dài hạn dành cho lao động có tay nghề dễ dàng hơn. Những thay đổi chính sách như vậy chưa được đưa vào tính toán trong nghiên cứu mới nhất.

Có thể bạn quan tâm:

 Sản lượng cá nuôi toàn cầu lần đầu tiên vượt qua sản lượng đánh bắt tự nhiên

Nguồn Nikkei Asia