Nhà giàu mới nổi ở Myanmar

Một buổi tối thứ 7 yên ắng ở cầu tàu Wardan, thành phố Yangon, các công nhân đã tạm ngừng bốc, xếp sọt hàng từ những thuyền cá ọp ẹp. Những người bán rau ngồi lặng lẽ dọc con đường bên bờ sông Yangon và những tài xế xe kéo cũng đã ngừng mời chào hành khách.

Thay vào đó, họ đang quan sát những người ăn mặc sang trọng từ Hong Kong, London và những nơi khác đang đi lại trên con đường bẩn thỉu một cách thận trọng để không bị vấy bùn lên những bộ cánh sang trọng. Những con người quý phái này đang đi đến Transit Shed 1, một khu nhà kho mái tôn và sơn xanh bên ngoài, không hề ăn nhập với cảnh quan xung quanh.

Nhưng bên trong Transit Shed 1 (TS1) lại là một thế giới khác hoàn toàn so với phần còn lại của Myanmar – đất nước nghèo nhất châu Á.

TS1 mở cửa vào buổi tối với một phần là không gian triển lãm nghệ thuật và một phần là những cửa hàng bán lẻ. Là “đứa con tinh thần” của Ivan Pun – con trai út 29 tuổi từng theo học đại học Oxford của một trong những nhà tài phiệt giàu nhất Myanmar Serger Pun - TS1 được hy vọng sẽ tạo nên sức quyến rũ tân thời cho cái thành phố đang trong thời kỳ chuyển đổi kinh tế và chính trị sau 6 thập kỷ.

Và đi cùng với vẻ tân thời là những nhãn giá khiến nhiều người phải “tròn mắt”. Trong một phòng kế bên, một chiếc ghế băng dài bằng gỗ tếch từ bang Shan của Myanamr được bán với giá 2.500 USD. Những chiếc áo khoác và đồ bày bán khác đều mang nhãn MyanmarMade của TS1. Sắp tới, TS1 sẽ chứng kiến sự xuất hiện các buổi trình diễn thời trang với sự có mặt của nhiều nhà thiết kế như Proenza Schouler, chuyên về những chiếc túi xách trị giá hàng nghìn USD và Prabal Gurung, nhà thiết kế thời trang người Mỹ gốc Nepal với rất nhiều thiết kế được Michelle Obama và công nương Kate Middleton ưa thích.

Ivan Pun cho biết “Chúng tôi muốn xem liệu Myanmar đã sẵn sàng cho những món đồ thế này hay chưa. Người tiêu dùng Myanmar đang khát tiêu dùng và mua sắm và chưa được thỏa mãn”.

Tầm nhìn của Pun chỉ là khởi đầu của một Myanmar mới, quyến rũ và hào nhoáng đang được những người hồi hương giàu có đổ tiền vào. Năm 2011, khi chính phủ mới lên cầm quyền, Myanmar bắt đầu nới lỏng nhiều quy định và tiến hành cải cách. Giờ đây, Myanmar đang đi theo phong cách tiêu dùng kiểu phương Tây lần đầu tiên sau hơn một thế hệ, Pun là một trong những người đang tạo ra trào lưu mới.

Pun và nhiều người khác không hề ngần ngại và cảm thấy có trở ngại gì khi GDP đầu người của Myanmar mới chỉ đạt 1.700 USD/năm, thấp hơn nhiều so với Singapore 62.400 USD hay Mỹ 52.800 USD. Ngay phía sau TS1, lũ trẻ đang đi quanh bãi rác, lượm lặt đồ chơi.

Cải cách kinh tế ở Myanmar đã tạo ra cơ hộ mới khi chính phủ cấp phép cho nhiều hoạt động từ ngân hàng, thăm dò dầu khí đến mạng điện thoại di động. Wealth-X, tổ chức tư vấn, cho biết, Myanmar hiện có 40 cá nhân siêu giàu với tài sản ròng đạt trên 30 triệu USD và cho biết thêm con số này có thể tăng hơn 7 lần trong thập niên tới – tốc độ nhanh nhất thế giới.

Những dấu hiệu của sự bùng nổ giàu có đã xuất hiện. Sau khi nới lỏng lệnh cấm nhập khẩu ôtô, tại các showroom đã xuất hiện những chiếc Rolls Royce bóng nhoáng và Jaguar thể thao. Người dân có thể nhìn thấy những chiếc Ferrari, Bentley, Porche và thậm chí Bugatti Veyron cùng với những chiếc taxi gỉ sét – có lẽ sẽ phù hợp hơn nếu đặt ở bãi phế thải.

Giá bất động sản ở Yangon, thủ đô thương mại của Myanmar, tăng chóng mặt. Một căn nhà 2 tầng, 4 phòng ngủ ở khu Golden Valley có giá thuê lên đến 10.000 USD/tháng. Các gia đình đang dần thay thế những ngôi nhà gỗ một tầng cũ kỹ từ thời thuộc địa bằng ngôi nhà lớn hiện đại, trong khi đó, lũ trẻ con cái tuổi đôi mươi của họ tụ tập tại các hộp đêm và uống Johnnie Walker xanh.

Myanmar cũng trở thành điểm đến của các công ty quản lý tài sản và nhãn hiệu xa xỉ đang khao khát tìm nguồn tăng trưởng mới trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc giảm tốc. Theo hãng nghiên cứu thị trường tiêu dùng Euromonitor International, năm 2013, người Myanmar chỉ chi 1,9 triệu USD cho rượu, nhưng doanh số bán rượu được dự đoán sẽ tăng 2 lần vào năm 2018. Myanmar là nền kinh tế cuối cùng tại châu Âu có tiềm năng tăng trưởng, Euromonitor cho biết.

Serge Pun, cha của Ivan Pun, là doanh nhân ngành bất động sản và ngân hàng. Năm qua, tài sản của ông Serge Pun đã tăng thêm 100 triệu USD lên 600 triệu USD, theo tạp chí Forbes. “Thậm chí tôi cũng không biết người Myanmar giàu có thể nào. Khi bạn nhìn vào những sự kiện đông người, nhất là các đám cưới, bạn sẽ thấy hàng dãy xe Farrari và BMW đậu bên ngoài – mọi người không không ngại phô trương sự giàu có”, ông Serge Pun cho biết.

Câu hỏi lớn là liệu Myanmar có thể “hấp thụ” số người giàu có này mà không phát sinh căng thẳng về giai cấp từng đe dọa sự ổn định của nhiều nền kinh tế mới nổi như Nga và Trung Quốc.

Giờ đây, người dân cho rằng Myanmar mở cửa chỉ có lợi cho tầng lớp có quan hệ với chính quyền quân sự trước kia. Một vài doanh nhân Myanmar vẫn bị phương Tây cấm vận do bị cáo buộc có liên quan đến buôn lậu ma túy, tham nhũng hoặc lãng phí tài nguyên.

Nhà hoạt động dân chủ Cheery Zahau cho biết, dường như giờ đây những khoản tiền “đen” mới được tung ra. Đang có một cuộc cạnh tranh giữa những người giàu - một người mua Ferrari và người khác sẽ mua Bentley, một người xây tòa nhà 5 tầng, hàng xóm sẽ xây nhà 6 tầng. Người dân Myanmar không cần World Bank hay IMF mà cần người siêu giàu chi tiền theo cách khôn ngoan.

Nguồn Theo DVO/WSJ