Nguồn gốc COVID-19 ở Trung Quốc vẫn là ẩn số

Theo The Guardian, phái đoàn của Tổ chức Y tế Thế giới đã đến thăm Vũ Hán để khám phá nguồn gốc của virus Corona đã không xác định được nguồn gốc của đại dịch COVID-19. Nhưng nhóm nghiên cứu vừa bác bỏ giả thuyết về việc virus này bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm Vũ Hán.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đưa ra một số nhận định tin cậy về việc Trung Quốc tập trung vào khả năng lây truyền qua thực phẩm đông lạnh.

Phái đoàn của WHO nói lời chia tay với người đồng cấp Trung Quốc Liang Wannian sau cuộc họp báo Nghiên cứu chung giữa WHO và Trung Quốc. Ảnh: AP.

Trong một cuộc họp báo ngày 9.2, đại diện của phái bộ điều tra chung của WHO đã đưa ra bản tóm tắt các phát hiện trong 2 tuần tại hiện trường ở Vũ Hán.

Họ cho biết công việc của nhóm không thay đổi đáng kể bức tranh mà họ mường tượng trước khi bắt đầu cuộc điều tra. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã thêm các chi tiết quan trọng vào câu chuyện. 

Nhóm nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng về sự lưu hành rộng rãi của virus ở Vũ Hán trước tháng 12.2019 và họ vẫn chưa rõ bằng cách nào nó xâm nhập vào chợ hải sản Hoa Nam, nơi virus được phát hiện ban đầu. Tuy nhiên, "tất cả các công việc đã được thực hiện đối với virus và cố gắng xác định nguồn gốc của nó tiếp tục hướng tới một hồ chứa tự nhiên".

Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra 4 giả thuyết chính về sự xâm nhập của virus đối với con người.

Chuyên gia phụ trách an toàn thực phẩm của WHO Peter Ben Embarek cho biết, giả thuyết virus xuất phát từ một sự cố liên quan đến phòng thí nghiệm là “cực kỳ khó xảy ra”. Mà điều này vốn là một lý thuyết dai dẳng phổ biến dưới thời ông Donald Trump.

Khi được hỏi thêm chi tiết, chuyên gia dịch bệnh động vật và là người chủ trì đoàn điều tra Peter Ben Embarek cho biết: Nhóm nghiên cứu đã xem xét các lập luận ủng hộ và chống lại giả thuyết trên. Trong khi “tai nạn xảy ra từ phòng thí nghiệm chưa có công bố hoặc nghiên cứu nào về loại virus này hoặc một loại virus gần giống với COVID-19 này, ở bất kỳ đâu trên thế giới”.

Theo ông Peter Ben Embarek, giả thuyết về sự lây truyền trực tiếp từ động vật sang người đáng được nghiên cứu thêm, nhưng con đường có khả năng nhất là thông qua một loài trung gian “có khả năng gần gũi hơn với con người, nơi virus có thể thích nghi và lưu hành và sau đó nhảy sang con người”.

Tuy nhiên, không thể xác định một loài ở hồ chứa tự nhiên đó. Cho đến nay, nghiên cứu đã cho rằng có khả năng là dơi hoặc tê tê. Nhưng Giáo sư Liang Wannian, người đứng đầu nhóm chuyên gia COVID-19 tại Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, cho biết: Các loại virus được xác định trong các loài này “không đủ giống để được xác định là tổ tiên của SARS-CoV-2". Dù vậy, tính nhạy cảm của chồn và mèo đối với các loài mèo được đề xuất từ ​​COVID-19 là những ứng cử viên tiềm năng.

Giả thuyết trung gian “sẽ cần nhiều nghiên cứu có mục tiêu và cụ thể hơn”. Ông Peter Ben Embarek nói: “Tương tự, kết nối với giả thuyết này là lý thuyết về sự lây truyền qua các sản phẩm dây chuyền lạnh”. Do đó, cần điều tra thêm về “vai trò có thể có của dây chuyền lạnh, các sản phẩm đông lạnh trong việc đưa virus qua một khoảng cách xa”.

Rõ ràng là có sự khác biệt rất lớn trong cách mà các chuyên gia nhấn mạnh về nguồn gốc của loại virus chết người đang “giằng xéo” hành tinh chúng ta. Giáo sư Liang Wannian tập trung vào những phát hiện hỗ trợ cho những gợi ý rằng virus này lần đầu tiên xuất hiện bên ngoài Trung Quốc. Điều này vốn là câu chuyện mà Trung Quốc đã thúc đẩy trong những tháng gần đây. 

Theo giáo sư Liang, việc kiểm tra rộng rãi hàng chục nghìn mẫu y tế và dược phẩm đã xác định rằng “không có khả năng xảy ra bất kỳ sự lây truyền đáng kể nào ở Vũ Hán trong 2 tháng từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2019”. Người đứng đầu nhóm chuyên gia COVID-19 tại Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc cũng nhấn mạnh khả năng lây truyền qua thực phẩm đông lạnh được bán tại chợ Vũ Hán.

Các thành viên của WHO được giao nhiệm vụ điều tra nguồn gốc của COVID-19 tại Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Dịch bệnh Động vật Hồ Bắc ở Vũ Hán, Trung Quốc ngày 2.2.2021. Ảnh: Reuters.

Sau đó, ông Peter Ben Embarek cũng đồng ý rằng chợ hải sản đang giao dịch với thực phẩm đông lạnh “nhưng cũng có những người bán sản phẩm từ các trang trại và động vật hoang dã đã thuần hóa”.

Các nhà nghiên cứu đã xác định tất cả các nhà cung cấp, có khả năng tiếp tục theo dõi những đầu mối này và xem xét chuỗi cung ứng của động vật cung cấp cho chợ từ nguồn đông lạnh hay cách khác.

“Chúng tôi biết rằng virus có thể tồn tại trong các điều kiện được tìm thấy trong những môi trường đông lạnh này. Nhưng chúng tôi không thực sự hiểu liệu virus có thể truyền sang người hay không và điều này có thể xảy ra trong điều kiện nào”, nhà nghiên cứu Peter Ben Embarek chia sẻ.

Bên cạnh đó, nhóm điều tra cũng đang làm việc với một giả thuyết rằng virus được đưa ra thị trường thông qua một người bị nhiễm bệnh.

Nhiệm vụ này chỉ là “phần đầu tiên” trong các cuộc điều tra của WHO về nguồn gốc của virus mà Trung Quốc đã hợp tác từ lâu. Trên thực tế, sứ mệnh là kết quả của nhiều tháng đàm phán sau khi Trung Quốc ban đầu từ chối cho phép một chuyến thăm.

Bất chấp tuyên bố của các chuyên gia rằng vẫn còn nhiều điều phải nghiên cứu, Giáo sư Liang cho biết cuộc điều tra của phía Trung Quốc hiện đã hoàn tất. Ông nói: “Công việc truy xuất nguồn gốc toàn cầu sẽ không bị ràng buộc ở bất kỳ địa điểm nào. Những phát hiện cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho thế giới”.

Có thể bạn quan tâm:

► Panasonic tham gia cuộc đua làm hộp tủ đông dự trữ vaccine trị giá 22 tỉ USD