Người đoán trúng bong bóng chứng khoán Trung Quốc lại cảnh báo khủng hoảng

Một trong số ít những người đã dự đoán đúng về sự sụp đổ của TTCK Trung Quốc trong mùa hè vừa qua mới đây đã lên tiếng cảnh báo rằng trong thời gian tới Trung Quốc sẽ bị lung lay bởi chính những lực đẩy đã gây nên khủng hoảng tài chính trên toàn thế giới trong 4 thập kỷ vừa qua.

Hao Hong, chiến lược gia về Trung Quốc tại Bocom International Holdings ở Hong Kong, nhận định, tình trạng thiếu hụt USD là đặc điểm nổi bật trong đợt lao dốc của giá dầu những năm 1970, khủng hoảng nợ châu Mỹ Latin những năm 1980, khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 và suy thoái toàn cầu năm 2008. Năm 2016 sẽ chứng kiến việc Fed nâng lãi suất, cán cân vãng lai của Mỹ được cải thiện và USD mạnh lên, gây áp lực lên nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới - Trung Quốc.

“Trong lịch sử, mỗi lẫn cán cân vãng lai của Mỹ được cải thiện cùng với đà tăng giá của USD, một số nước trên thế giới sẽ rơi vào khủng hoảng. Áp lực từ việc Fed nâng lãi suất và viễn cảnh thiếu hụt thanh khoản USD sẽ "hiện diện" trên thị trường bất động sản Hong Kong cũng như hoạt động cho vay trực tuyến cũng như trái phiếu công ty lợi tức cao của Trung Quốc", ông Hong nói.

Nhân dân tệ - nhiều năm qua là đồng tiền châu Á mang lại lợi nhuận cao nhất - đã giảm 4,2% so với USD trong năm 2015 khi lợi tức trái phiếu chính phủ Trung Quốc phát hành giảm xuống mức thấp nhất trong 5 năm qua.

Các công ty Trung Quốc - 3 năm qua vay mượn bằng ngoại tệ với tốc độ kỷ lục - giờ phải mua vào USD để dự phòng rủi ro. Dòng tiền nóng đổ vào Trung Quốc thông qua hóa đơn xuất khẩu giả mạo, thu mua kim loại và đầu tư nước ngoài "ngụy trang" đang đứng trước nguy cơ bị đảo ngược.

Vài năm qua, một trong những giao dịch chênh lệch lãi suất (carry trade) lớn nhất là vay nợ bằng USD với hy vọng nhân dân tệ sẽ tăng giá.

Trong vòng 4 năm kết thúc vào 2013, nhân dân tệ tăng 13% so với USD, trước khi giảm 2,4% trong năm 2014. Mức giảm 4,2% của năm nay là cao nhất trong hơn 2 thập kỷ.

Với sự bùng nổ các giao dịch tài chính trực tuyến, tổng nợ xấu trong hoạt động cho vay ngang hàng (peer-to-peer) của Trung Quốc trong tháng 10 đã lên đến 351 tỷ nhân dân tệ (54 tỷ USD), theo số liệu của iResearch Consulting Group. Trong khi đó, giá nhà tại Hong Kong - tăng hơn 2 lần từ năm 2009 - có thể giảm 20% trong vòng 3-6 tháng tới, Bocom dự báo. Lượng trái phiếu phát hành bằng USD của các công ty Trung Quốc liên tục tăng từ năm 2008 và chạm mức kỷ lục 94 tỷ USD năm 2015 từ 2,4 tỷ USD 7 năm trước.

Các công ty Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn trong việc tạo ra dòng tiền mặt cần thiết để thực hiện các nghĩa vụ trả nợ. Trong khi nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ thấp nhất trong 25 năm qua, lợi nhuận của doanh nghiệp liên tiếp sụt giảm. Dù gánh nặng nợ đã bớt căng thẳng nhờ 6 đợt cắt giảm lãi suất chỉ trong 12 tháng, song số vụ vỡ nợ vẫn tiếp tục tăng.

Nợ xấu của các ngân hàng Trung Quốc đã tăng 10% trong quý III/2015 lên 1,2 nghìn tỷ nhân dân tệ.

Tại hội nghị hôm 14/12 vừa qua, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc đã cam kết sẽ ngăn chặn rủi ro hệ thống trong năm 2016. Trung Quốc coi giải chấp cùng với cắt giảm sản lượng công nghiệp dư thừa là nhiệm vụ hàng đầu trong năm 2016.

Theo khuyến nghị của ông Hong, trong năm tới giới đầu tư nên mua tài sản của các công ty có tỷ lệ đòn bẩy thấp. Ông cũng dự báo chỉ số Shanghai Composite sẽ giảm 21% so với mức đóng cửa 3.651,77 điểm của phiên hôm qua (22/12).

Hồi tháng 9/2014, chuyên gia này đã đưa ra những nhận định lạc quan về kinh tế Trung Quốc, cho rằng các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ là lực đẩy cho thị trường dù nền kinh tế có những dấu hiệu kém khả quan. Đúng như dự báo, Shanghai Composite đã tăng hơn gấp đôi từ tháng 9/2014 đến ngày 12/6 (là khi thị trường đạt đỉnh).

Trong cuộc phỏng vấn ngày 16/6 với Bloomberg, ông Hong cho rằng, chứng khoán Trung Quốc sẽ lao dốc mạnh sau khi bong bóng hình thành. Từ đó đến 26/8, thị trường đã giảm 40%.

Nhật Trường

Nguồn Bloomberg