Ngành vận tải Nhật Bản "cầu cứu" lao động nữ

Phao cứu sinh của ngành vận tải

Khi Mayumi Watanabe kể cho mọi người nghe về công việc mà cô đã làm trong 23 năm qua, hầu hết đều không tránh khỏi sự ngạc nhiên. Mặc dù vóc dáng nhỏ bé nhưng cô Watanabe đã là tài xế xe tải với 23 năm cầm lái và là một trong số ít những người phụ nữ làm việc trong ngành công nghiệp này.  

Ngành vận tải đường bộ ở Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng. Để giải quyết vấn đề này, các tài xế nữ trở thành nguồn bổ sung quý giá cho lĩnh vực được xem như là trái tim của nền kinh tế Nhật Bản.

“Tôi biết mọi người nghĩ: Làm sao một người phụ nữ nhỏ bé lại có thể lái một chiếc xe tải lớn như vậy?”, cô Watanabe nói khi được hỏi về công việc của mình. Cô cho biết việc cô trở thành tài xế xe tải là điều không khó hiểu bởi vì cô yêu thích ô tô.

Ở những cuốc xe đầu tiên, Watanabe là tài xế nữ ít ỏi trong số các tài xế. Cũng vì vậy mà cô phải đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là định kiến phụ nữ không giỏi xem bản đồ. Việc tìm đường trong thời điểm chưa có sự hỗ trợ của công nghệ như TomTom và Google Maps là điều không dễ dàng. Hơn nữa, các điểm dừng xe trên đường cao tốc không có nhà vệ sinh dành cho nữ giới và cabin của xe hạng nặng hầu như được thiết kế chỉ dành cho tài xế nam.

Nhưng ở hiện tại, tình hình đã thay đổi. Watanabe hiện là Giám đốc Đại diện của Heartful, công ty đầu tiên của ngành vận tải đường bộ Nhật Bản chỉ tuyển dụng tài xế nữ. Cô cho biết môi trường làm việc trong ngành này không phải lúc nào cũng thoải mái cho phụ nữ. Nhưng đất nước đang hướng đến lao động nữ để giải quyết những vấn đề mà lĩnh vực vận tải và hậu cần trị giá tới 300 tỉ USD đang đối mặt.

Giới hạn làm thêm giờ

Chính phủ Nhật Bản đã ra luật hạn chế thời gian làm thêm của các tài xế ở mức 960 giờ/năm, tương đương 80 giờ/tháng. Các công ty vận tải lo ngại việc này có thể khiến nhiều tài xế bỏ nghề, dẫn đến sự thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng. Điều này làm ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của ngành vận tải đường bộ trong bối cảnh thương mại điện tử nở rộ và Nhật Bản cũng đang tăng cường xây dựng các công trình công cộng.

Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Nomura, 1/3 số hàng hoá sẽ không được giao tính đến cuối thập kỷ này do thiếu hụt tài xế trầm trọng. Ngoài ra, số lượng tài xế cũng sẽ giảm 35% so với năm 2015. Tình trạng này có thể gây thiệt hại 69 triệu USD cho Nhật Bản khi 90% hàng hoá ở quốc gia này được vận chuyển bằng đường bộ.

Sự sụt giảm về số lượng tài xế xe tải có thể gây ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề khác của nền kinh tế, chẳng hạn như các trang trại và thuỷ sản luôn cần những đội xe cung cấp sản phẩm tươi ngon mỗi ngày. Bên cạnh đó, các nhà máy, bệnh viện và cửa hàng tiện lợi cũng đều có thể bị ảnh hưởng.

Cô Watanabe cho biết, đã có nhiều sự thay đổi trong ngành vận tải sau khi số lượng tài xế nữ ngày càng tăng. Thiết kế ghế ngồi và công nghệ lái được cải tiến đã giúp nữ giới làm việc dễ dàng hơn so với trước đây.

“Việc bắt gặp một tài xế nữ hiện nay đã trở nên bình thường hơn nhiều và các tài xế nam cũng đã quen với điều đó”, cô Watanabe nói.

Các công ty vận tải đã có những điều chỉnh phương tiện để phù hợp với lái xe nữ hơn, bao gồm cả việc lắp rèm trong cabin nhằm mang lại sự riêng tư cho các nữ tài xế trong thời gian nghỉ ngơi.

Song, để có hiệu quả nhất về mặt tuyển dụng lao động nữ, các công ty vận tải đường bộ cần phải khai thác tiềm năng của nữ giới và tìm cách tiếp cận họ. Tuy nhiên, vẫn còn những công ty chưa nhận thức được khó khăn đang ập đến và có thái độ lạc quan hơn hẳn.

Về phần mình, cô Watanabe cho biết công việc hiện tại của cô là lái xe ben hạng nặng chuyên chở đường, cát hoặc đất đến các công trường thi công và làm thêm khoảng 30 giờ mỗi tuần. Mặc dù bị giảm đáng kể số lượng giờ làm thêm, cô Watanabe và chồng có thể tập thay đổi để thích nghi với quy định mới.

Có thể bạn quan tâm:

Các nhà máy châu Á chịu áp lực trước nhu cầu thấp của Trung Quốc

Nguồn The Guardian