Các công ty từ nhà sản xuất pin và khai thác lithium đến nhà sản xuất cực âm và cực dương đều bị sụt giảm lợi nhuận do giá pin giảm. Ảnh: Reuters.
Ngành công nghiệp pin Trung Quốc đối mặt với làn sóng sáp nhập
Một làn sóng sáp nhập đã lan rộng khắp ngành công nghiệp pin của Trung Quốc, dẫn đến việc hủy bỏ các khoản đầu tư và sự thoái lui của các công ty nhỏ hơn ngay cả khi các công ty dẫn đầu là CATL và BYD thúc đẩy kế hoạch mở rộng.
Theo công ty nghiên cứu Benchmark Mineral Intelligence có trụ sở tại London, trong bảy tháng đầu năm, 19 dự án nhà máy pin khổng lồ đã bị hủy bỏ hoặc hoãn lại ở Trung Quốc, đẩy nhanh quá trình rút vốn đầu tư hiện có vào các nhà máy pin khi các nhà sản xuất xe điện chủ yếu ở châu Âu vật lộn với tình trạng doanh số bán hàng chậm lại.
"Rất nhiều vụ sáp nhập đã diễn ra tại Trung Quốc, nơi giá thấp, kết hợp với những khó khăn về năng suất, tức các công ty đã từ bỏ kế hoạch", nhà phân tích Evan Hartley của Benchmark cho biết. Ông ước tính rằng động thái này sẽ làm giảm 3% công suất sản xuất pin khổng lồ của Trung Quốc vào năm 2030.
Sự biến động trong ngành công nghiệp pin đông đúc của Trung Quốc diễn ra khi doanh số bán xe điện giảm ở một số nơi trên thế giới. Sau khi tăng trưởng hai chữ số, tốc độ tăng trưởng ở châu Âu và Bắc Mỹ dự kiến sẽ giảm xuống còn 6 và 7%, theo Rho Motion, một công ty tư vấn chuỗi cung ứng xe điện.
Ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc cũng đang chuẩn bị cho tình huống tương tự, sau khi phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ bùng nổ đầu tư trong thập kỷ qua.
Các tổ chức trong ngành ước tính rằng, có khoảng 50 tập đoàn sản xuất pin EV của Trung Quốc đang sản xuất tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới, dẫn đến cuộc chiến sinh tồn sẽ ngày càng khốc liệt hơn khi họ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt về công nghệ và các quy định chặt chẽ hơn của chính phủ.
Thị trường Trung Quốc bị chia rẽ mạnh mẽ giữa những công ty lớn như CATL và BYD, thống trị thị trường pin xe điện toàn cầu, và một loạt các công ty nhỏ hơn phải cạnh tranh với ít năng lực tài chính và khả năng cạnh tranh về chi phí hơn.
Ông Kevin Shang, một nhà phân tích chính tại công ty dữ liệu và phân tích Wood Mackenzie, cho biết: "Ngành công nghiệp Trung Quốc đã bước vào một vòng cạnh tranh mới được thúc đẩy bởi sự đổi mới công nghệ và nâng cấp năng lực. Về cơ bản, những công ty không thể theo kịp xu hướng sẽ dần bị loại khỏi thị trường".
Bắc Kinh cũng đã ban hành các quy định mới để giải quyết tình trạng dư thừa công suất, buộc một số nhà sản xuất pin địa phương phải tạm dừng các dự án gần đây tại Trung Quốc và thị trường nước ngoài.
Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc vào tháng 6 đã hoàn thiện các hướng dẫn sửa đổi cho ngành công nghiệp pin lithium-ion của nước này, trong đó đặt ra các tiêu chuẩn cao hơn về cường độ năng lượng, mật độ công suất, chu kỳ tuổi thọ và các thông số kỹ thuật khác của pin. Theo đó, các công ty sẽ có thể cắt giảm các dự án sản xuất với mục đích thuần mở rộng công suất.
Kết quả là, những người chơi mới đã phải chật vật. Vào tháng 4, Nanfang Black Sesame Group, nhà sản xuất thực phẩm xay nhuyễn lớn nhất Trung Quốc, thông báo với các nhà đầu tư rằng họ đã đình chỉ dự án pin trị giá 3,5 tỉ USD dự kiến xây dựng ở tỉnh Giang Tây, vì những thay đổi sâu sắc trong bối cảnh thị trường năng lượng mới. Chỉ mới năm ngoái, tập đoàn này đã công bố chuyển hướng sang lưu trữ năng lượng.
Vào tháng 4, hơn 20 công ty Trung Quốc đã tiết lộ kế hoạch xây dựng các cơ sở sản xuất pin mới, dự kiến có tổng công suất hàng năm là 152 gigawatt-giờ, giảm 55% so với năm trước, theo dữ liệu từ China Energy Storage Alliance.
Các nhà sản xuất pin nhỏ hơn của Trung Quốc cũng buộc phải xem xét lại kế hoạch mở rộng ra nước ngoài đầy tham vọng của mình.
SVolt Energy Technology, công ty tách ra từ hãng sản xuất ô tô Great Wall Motor và là nhà sản xuất pin lớn thứ 7 tại Trung Quốc, đã từ bỏ kế hoạch xây dựng nhà máy pin ở miền Đông nước Đức vào tháng 5, với lý do không chắc chắn về quy hoạch, thuế quan và trợ cấp, cũng như mất đi một khách hàng hàng đầu.
Chủ tịch SVolt Yang Hongxin đã cảnh báo rằng ít hơn 40 nhà sản xuất pin có thể tồn tại qua làn sóng sáp nhập vào cuối năm nay. "Trước đây, các nhà sản xuất pin cấp 2 và cấp 3 đã tham gia vào các cuộc cạnh tranh về giá để giành thêm thị phần. Hiện tại, ngay cả những công ty lớn nhất cũng đang hạ giá", ông Yang cho biết tại một sự kiện vào tháng trước.
Các công ty từ nhà sản xuất pin và khai thác lithium đến nhà sản xuất cực âm và cực dương đều bị sụt giảm lợi nhuận do giá pin giảm, nguyên nhân là do mở rộng quá mức để đáp ứng nhu cầu tăng đột biến trong giai đoạn 2021 và 2022.
Tổng doanh thu và lợi nhuận ròng của 107 công ty niêm yết tại Trung Quốc đại lục trong chuỗi cung ứng pin lithium đạt 293 tỉ nhân dân tệ (40 tỉ USD) và 17 tỉ nhân dân tệ trong quý đầu tiên, giảm lần lượt 18% và 50% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất pin hàng đầu dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ hơn nữa và tăng đầu tư khi các công ty nhỏ hơn sáp nhập hoặc phá sản.
Tháng trước, Amplify Cell Technologies, một liên doanh giữa nhà sản xuất pin lớn thứ 4 của Trung Quốc - Eve Energy, nhà sản xuất động cơ Cummins có trụ sở tại Indiana và hai nhà sản xuất xe tải Daimler và Paccar, đã bắt đầu xây dựng một nhà máy pin mới tại Mississippi.
Eve Energy cũng công bố khoản đầu tư 3,3 tỉ Nhân dân tệ vào một nhà máy mới tại Malaysia để sản xuất pin lưu trữ năng lượng và pin tiêu dùng, trong khi nhà sản xuất pin lớn thứ 5 của Trung Quốc là Gotion High Tech có kế hoạch đầu tư 1,3 tỉ USD để xây dựng nhà máy sản xuất pin EV đầu tiên tại Morocco. Sunwoda, nhà sản xuất pin lớn thứ 6 của Trung Quốc, đặt mục tiêu đầu tư tới 2 tỉ Nhân dân tệ để xây dựng một nhà máy pin mới tại Việt Nam.
Nhưng ông Shang tại Wood Mackenzie cảnh báo rằng các nhà sản xuất pin Trung Quốc, ngay cả những công ty lớn hơn, có thể sẽ phải đối mặt nhiều thách thức với tham vọng ra nước ngoài, khi tình hình pháp lý cũng như bất ổn địa chính trị ngày càng căng thẳng hơn.
Có thể bạn quan tâm:
Nhà đầu tư ngoại kén chọn trước thị trường bất động sản Trung Quốc suy yếu
Nguồn FT